تیر به خودی فرانسوی ها

دیپلماسی ایرانی : داستان از دستگیری 12 نفر در فرانسه به اتهام تلاش برای خرابکاری در فرانسه آغاز شد.گروهی که دولت فرانسه آنها را اسلام گرایان تندرو خواند.به تبع این داستان وزیر کشور فرانسه نسبت به رواج افراط گرایی در کشورش هشدار داد.24 ساعت پس از دستگیری های گسترده ، فرانسه برای نخستین بار انگشت اتهام خود را به سمت قطر و عربستان نشانه رفته و آنها را به اعزام و حمایت از گروه های سلفی در خاک این کشور اروپایی متهم کرد. اتهامی که نشان دهنده عمق اختلاف های میان این کشور اروپایی با متحدان استراتژیک امریکا در جهان اسلام یعنی دوحه و ریاض است.فرانسه ای که در تونس بیشترین حمایت ها را از دیکتاتور سابق بن علی به عمل آورده و هنگام وقوع انقلاب در این کشور تنها در جامه یک بازیگر شوک شده ایستاد و تماشا کرد ، هنگام تقلای جامعه بین المللی برای یافتن راهکاری در لیبی ، پرچم جنگ را برافراشته و سردمدار این حمله شد. همین فرانسه در  سوریه نیز نسخه ای مشابه را تجویز می کند. سیاست های ضدمهاجرتی دولت مرکزی در پاریس خشم مسلمانان را برانگیخته و موجب افزایش جریان افراط در این کشور شده است. ریشه این اعتراض ها ، چرایی سیر صعودی یافتن آنها، تاثیر منفی سیاست های پاریس در کشورهای اسلامی و موضع گیری های آتی این کشور در قبال جریان بهار عربی را  با دکتر پیروز ایزدی، تحلیلگر مسائل فرانسه، در میان گذاشتیم که متن این گفتگو به شرح زیر است:

در ده روز گذشته شاهد دستگیری تعدادی  مسلمان در فرانسه به اتهام همکاری با گروه های تندرو و تروریستی بودیم . جایگاه مسلمانان در فرانسه و سابقه فعالیت های جریان های تندرو در این کشور به چه شکل است؟

در فرانسه حدود ۵ تا ۶ میلیون مسلمان دارد که اکثر آنها نیز شمال افریقایی هستند. این افراد بیشتر برای کار وارد فرانسه شده و در نتیجه نیروی کار این کشور را تشکیل می دهند. اکثرا این افراد به کارهای پست و پایینی مشغول هستند. البته از سوی دیگر افراد مسلمان تحصیلکرده نیز برای پیدا کردن شغل با تبعیض مواجه هستند و نرخ بیکاری در این افراد بسیار بیشتر از کسانی است که تابعیت فرانسوی دارند و یا از دو سه نسل گذشته آنها به این کشور مهاجرت کرده اند. بنابراین به طور کلی دید خوبی نسبت به مسلمانان وجود ندارد و در نتیجه این افراد در حومه شهرها و یا در محله های خاصی سکونت دارند.
جناح های راست افراطی در فرانسه تلاش می کنند تا هم مشکل بیکاری که حدود ۱۰ است و گریبانگیر جامعه فرانسوی است و همچنین اعمال بزهکارانه ای همچون جنایت، دزد و .. را به مسلمانان منسوب کنند و به احساسات بیگانه ستیزی و اسلام هراسی دامن زنند.حتی از این مساله درانتخابات اخیر ریاست جمهوری فرانسه نیز استفاده شد. نیکولا سارکوزی رئیس جمهوری سابق فرانسه در آخرین دور انتخابات ریاست جمهوری این کشور ، در راستای جلب آرای فرانسوی های متعلق به طبقه متوسط رو به بالا که بحث امنیت داخلی برای آنها بسیار حائز اهمیت است ، از اهرم مخالفت با مسلمانان استفاده کرد. برخی از فرانسوی ها این نظریه را شیوع داده اند که مهاجرین فرصت های شغلی را از فرانسوی ها سلب کرده اند و به احساسات ضد بیگانه و اسلام دامن زدند .

اخیرا وزیر کشور فرانسه نسبت به افزایش جریان افراط در این کشور هشدارهایی داده است. آیا این روند می تواند بر سیاست های مهاجر پذیری فرانسه از کشورهای مسلمان تاثیر گذار باشد ؟

به طور قطع فرانسه به میزان کانادا، استرالیا و یا سوئد مهاجرپذیر نیست و شرایط اقامت و کسب تابعیت در این کشور بسیار دشوار است. دولت هایی که اخیرا بر سر قدرت بودند به ویژه دولت سارکوزی تلاش داشت تا این شرایط را سخت تر کند. به عنوان مثال دو شرطی را که در قانون مهاجرت وارد کردند:۱- باید متقاضیان تسلط کامل به زبان فرانسه داشته باشند و ۲- ارزش های جمهوری را بپذیرند.
اما فرانسه با توجه به هرم سنی و ترکیب جمعیتی که داراست، کشوری پیر به حساب می آید  و تعداد افراد سالمند نیز روز به روز در این کشور افزایش پیدا می کند. با توجه به اینکه نرخ زادو ولد در کل اروپا بسیار پایین است، پیش بینی می شود که این کشور در آینده با کمبود نیروی کار مواجه شده و مجبور شود تا تعدادی نیروی انسانی از کشورهای خارج وارد فرانسه کند.

سیاست فرانسوا اولاند نسبت به مهاجران مسلمان را از زمان به دست گرفتن قدرت چگونه ارزیابی می کنید؟

سوسیالیست ها معتقدند که نسبت به مهاجرین باید سیاست های ملایم تری را در پیش گرفت. از جمله قول هایی که اولاند داده این بود: افرادی که تابعیت فرانسه را نداشته اما مقیم این کشورند خواهند توانست در انتخابات شهرداری و یا در انتخابات محلی شرکت کنند. که البته هنوز این قانون به تصویب پارلمان نرسیده، اما یکی از برنامه های اولاند است. حتی جناح راست بسیار با تصویب این قانون مخالفت کرده است.

چه دلایلی برای طعمه تروریست ها قرار گرفتن فرانسه در میان کشورهای اروپایی قایل هستید؟ آیا سیاست های فرانسه در قبال کشورهای مسلمان در چند سال اخیر بخصوص دخالت نظامی در ناتو و اصرار برای حمله نظامی به سوریه می تواند در هدف قرار گرفتن این کشور تاثیرگذار باشد؟

این مساله دو جنبه دارد: مسلمانانی که در فرانسه هستند و زندگی می کنند و حتی خود فرانسوی هایی که از تبعیض ها، بیکاری و بحران اقتصادی سرخورده هستند، ممکن است جذب گروه های افراطی شوند، از سوی دیگر برخی از سیاست های فرانسه در قبال کشورهایی همچون لیبی و یا سوریه سبب شده که فرانسه را تبدیل را به هدف گروه های تروریستی کند و آنها را ترغیب کند تا فرانسه را به دلیل اعمال این سیاست ها مورد تهدید قرار دهند.

فرانسه علاوه بر موارد دخالت نظامی در لیبی و طرح ارائه همین نسخه برای سوریه ، الجزایر را برای دخالت در مالی نیز تحت فشار قرار داده که با مخالفت این کشور روبه رو شده ست، سیاست کلان پاریس در قبال بهارهای عربی و جریان های تروریستی را چگونه ارزیابی می کنید؟

به نظر می رسد که موردها متفاوت است. در آن دوران فرانسه در مقابل اتفاقاتی که در تونس افتاد بسیار دیر واکنش نشان داد و حتی عده ای گفته بودند که کشور فرانسه به بن علی، رئیس جمهور سابق تونس، برای سرکوب مخالفین مشاوره داده بود. در لیبی فرانسه تصمیم گرفت جبران کند و سارکوزی نیز با توجه به روحیه ماجراجویی که داشت در جایی که امریکا هم خیلی درگیر این مسائل نبود، فرانسه فرصتی پیدا کرد که برای مداخلات نظامی به لیبی و سرنگونی رژیم قذافی پیشگام شود. فرانسه قصد داشت تا از این طریق بیشتر خود را در صحنه بین المللی مطرح کند و جبران مساله تونس و تا اندازه ای مصر را بکند.
اما مساله سوریه متفاوت است، چراکه فرانسه از گذشته به دلیل نفوذی که در لبنان دارد در جناح رقیب سوریه قرار داشته و در حقیقت فرانسه، سوریه را مانع بزرگی برای گسترش نفوذ خود در لبنان می داند. بنابراین چنین عاملی هم وجود دارد که امروزه فرانسه را ترغیب می کند تا موضع سختی را قبال سوریه در پیش بگیرد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/14

انتشار اولیه:جمعه 21 مهر 1391 / بازانتشار: دوشنبه 24 مهر 1391