یک نشست،دو برداشت

شرق- اعظم ویسمه: دور جدید مذاکرات ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی از ساعت 10 صبح دیروز جمعه به وقت محلی در محل نمایندگی دایم ایران نزد سازمان ملل در وین برگزار شد. آژانس بین المللی انرژی اتمی چند روز پیش در بیانیه ای اعلام کرده بود «گفت وگوهای مسوولان ایران و آژانس درباره» مسایل مهم باقی مانده «24 آگوست در وین برگزار می شود.» به این ترتیب هیات های مذاکره کننده فنی و حقوقی جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی برای پنجمین بار طی ماه های اخیر در وین رودرروی هم قرار گرفتند. ارزیابی نماینده ایران و نماینده آژانس بین المللی انرژی هسته ای درباره نتایج مذاکرات با یکدیگر متفاوت بود. در حالی که «علی اصغر سلطانیه» سفیر و نماینده دایم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی، مذاکرات (جمعه) نمایندگان ایران و آژانس را مثبت و کارشناسی توصیف کرد؛ هرمان ناکارتس، رییس هیات مذاکره کننده با ایران در پایان این مذاکرات به خبرنگاران گفت: «اختلافات اساسی همچنان باقی مانده است که مانع به توافق رسیدن شده است.» ناکارتس پیش از آغاز مذاکرات به خبرنگاران گفته بود که این هیات به دنبال «رسیدن به توافقی بر سر رویکردی سازمان یافته به منظور مرتفع کردن تمام موضوعاتی است که تاکنون حل نشده مانده اند.» با توجه به دستور کار این نشست که موضوع چالش برانگیز «سایت پارچین» بود از قبل پیش بینی های کارشناسان از کار سخت هیات های مذاکره کننده حکایت داشت. ریاست گروه مذاکره کننده ایران را علی اصغر سلطانیه، سفیر و نماینده دایم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی بر عهده داشت. هرمان ناکارتس، معاون مدیرکل آژانس در امور پادمان ها نیز مسوولیت تیم مذاکره کننده آژانس را بر عهده داشت. همچنین رافائل گروسی دستیار ویژه مدیرکل نیز، وی را در این جلسه همراهی می کرد. مذاکرات دیروز ایران و آژانس پیش از نشست فصلی شورای حکام برگزار شد. شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار است 10 تا 14 سپتامبر در وین تشکیل جلسه دهد و یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس، گزارش خود درباره ایران را به اعضای شورای حکام ارایه دهد. تلاش برای دستیابی به مدالیته «نقشه راه» به منظور حل و فصل سوالات و ابهامات حول محور برنامه هسته ای ایران و در راس آن درخواست بازدید بازرسان آژانس از سایت «پارچین» قرار داشت. پیش از این دو دور مذاکره اواخر بهمن و اوایل اسفند سال گذشته در تهران و دو دور مذاکره اردیبهشت و خرداد سال جاری در وین برگزار شده بود. کارشناسان پیش بینی کردند مذاکرات دیروز ایران با آژانس متفاوت با گفت وگوهایی باشد که بعد از ۱۵ ماه تعلیق در ماه آوریل مابین ایران و نمایندگان گروه 1+5 در استانبول از سر گرفته شد و بدون کسب نتیجه در بغداد، مسکو و مجددا استانبول، ادامه یافت. دیروز پیش از آغاز مذاکرات گرچه نماینده ایران و آژانس نسبت به نتایج نشست ابراز امیدواری کردند اما خبرگزاری ها به نقل از مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش دادند که آمانو در آستانه مذاکرات این نهاد بین المللی با ایران اعلام کرده که آژانس از هر فرصتی برای مذاکره با تهران استفاده می کند اما شخص وی درباره رسیدن به توافق در این مذاکرات زیاد خوش بین نیست. از سوی دیگر خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از دیپلمات ها مدعی شد که آژانس بین المللی انرژی اتمی در حال تشکیل تیمی ویژه در مورد ایران است که به بررسی اطلاعات مربوط به فناوری تسلیحاتی، تحلیل های اطلاعاتی، تشعشع و دیگر حوزه های مهارتی در ایران بپردازد. با وجود این ادعا، علی اصغر سلطانیه گفت که از تشکیل چنین تیمی هیچ خبری ندارد. آسوشیتدپرس گزارش داده بود که تشکیل چنین واحدی برای یک کشور توسط آژانس حرکتی غیرمعمول است که نشان دهنده اولویتی است که آژانس در این باره قایل شده است.
اما علی اصغر سلطانیه، نماینده جمهوری اسلامی ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی در این باره گفت: اصلا چنین چیزی را نشنیده ام و نمی توانم درباره آن نظری بدهم. اما دو نفر از این دیپلمات ها از مخالفت روسیه که از اعضای شورای حکام است و از تلاش های دیپلماتیک درباره ایران حمایت می کند، صحبت کردند. آنها گفتند که مقامات عالی رتبه آژانس اخیرا با نمایندگان روسیه صحبت کردند تا هراس مسکو مبنی بر اینکه این گونه به رسمیت شناختن اطلاعات جاسوسی باعث قایل شدن به اهمیت زیاد برای این اطلاعات می شود را رفع کنند. روسیه به این اقدام آژانس با دیده تردید نگریسته است. اما ایسنا گزارش داد علی اصغر سلطانیه، نماینده دایم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی در حال ورود به جلسه مذاکره با نمایندگان آژانس بین المللی انرژی اتمی در سفارت ایران در وین نیز به خبرنگاران گفت که «ما انتظار پیشرفت در این نشست را داریم.» بنا بر گزارش خبرگزاری فرانسه، وی بدون ارایه توضیح بیشتر اظهار کرد: این واقعیت که ما این مذاکرات را با آژانس ادامه می دهیم نشان می دهد که مصمم به حرکت به سوی نتیجه ای مثبت هستیم. هر دو طرف در تلاشند تا اختلافات را رفع کنند. از سوی دیگر سرپرست مذاکره کننده هیات آژانس بین المللی انرژی اتمی با ایران تاکید کرد «تلاش می کنیم تا مسایل باقیمانده در روابط بین ایران و آژانس را بر اساس مدالیته حل کنیم.» به گزارش مهر، هرمان ناکارتس نیز هنگام ورود به محل مذاکرات اظهار داشت «ما امروز اینجا هستیم تا گفت وگوها را با ایران ادامه دهیم و با یک رویکرد مدالیته برای حل و فصل مسایل باقیمانده و برجسته تلاش کنیم.» وی در ادامه افزود: ما همچنین پاسخ ایران را در مورد درخواست ما برای دسترسی به سایت پارچین و دیگر سوالاتی که داریم، جویا خواهیم شد. از سوی دیگر علی اکبر صالحی، وزیر امورخارجه دیروز درخصوص مذاکرات 1+5 با جمهوری اسلامی ایران گفته: «راهی به جز به سرانجام رساندن مذاکرات نیست و 1+5 هم به این نتیجه رسیده است. بنده به آینده مذاکرات امیدوار هستم.» وزیر امور خارجه درخصوص تاریخ مذاکرات بعدی ایران و 1+5 گفت: تاریخ نشست سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی و کاترین اشتون سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه اروپا مشخص نیست. دور تازه مذاکرات فنی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در شرایطی برگزار خواهد شد که دو طرف با یک خط قرمز مشترک روبه رو هستند؛ سایت پارچین. آژانس خواستار بازدید از این سایت است و ایران مخالف. جمهوری اسلامی این سایت را نه هسته ای بلکه نظامی می داند و آژانس مدعی وجود فعالیت های هسته ای در این سایت است. به این ترتیب دو طرف در نشست های پیشین نتوانستند برای ادامه مذاکرات به توافق برسند. درخواست بازدید از سایت پارچین در حالی مطرح شده است که بر اساس پیمان ان پی تی، آژانس تنها مجاز به بازدید و بازرسی از تاسیسات هسته ای اعلام شده از سوی کشورهای عضو است. ایران هرگونه اتهام انجام اقدامات مشکوک در سایت پارچین را رد کرده و این سایت را یک سایت نظامی می داند که دلیلی برای بازرسی بازرسان آژانس از این سایت وجود ندارد. دیروز همزمان با آغاز مذاکرات در وین خبرگزاری رویترز به نقل از برخی دیپلمات های آژانس نوشت که در مذاکرات دیروز ایران و آژانس مساله بازدید ناظران از سایت نظامی پارچین از سوی آژانس مطرح می شود. به گزارش خبرآنلاین به نقل از رویترز، یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت که نباید به مذاکرات در پیش روی ایران و آژانس بین المللی انرژی هسته ای زیاد خوش بین بود. مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه در فنلاند ضمن اعلام این مطلب، گفته بود: «از هر فرصتی برای گفت وگو و رسیدن به نتیجه بر سر موضوعاتی که در فعالیت های هسته ای ایران مطرح است استفاده می کنیم اما درباره رسیدن به توافق نمی توان به آن خیلی خوش بین بود ولی ما تلاش خود را خواهیم کرد.» آمانو با ذکر اینکه آژانس همچنان می خواهد به پارچین دسترسی پیدا کند با استناد به تصاویر ماهواره ای مدعی شد فعالیت هایی در پارچین در حال انجام است که «ما فکر می کنیم که این امر به فعالیت های راستی آزمایی ما صدمه می زند.» مدیر کل آژانس افزود: اما در هر حال ما همچنان از ایران می خواهیم برای ما دسترسی به این ساختمان در سایت پارچین را فراهم کند. آمانو در عین حال گفت که آژانس هنوز به هیچ نتیجه گیری نرسیده است. وی افزود: ما نمی گوییم که ایران تسلیحات هسته ای دارد. ما نمی گوییم ایران تصمیمی برای این هدف اتخاذ کرده است. مدیر کل آژانس با ذکر اینکه «تکه هایی از اطلاعات به فعالیت هایی اشاره دارد» افزود که به این دلیل «ما تمایل داریم ایران با ما برای شفاف سازی درباره این مسایل همکاری کند.» اما علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس تمرکز آ ژانس بر پارچین را در اوایل ماه مارس رد کرد و گفت که اتهامات درباره این سایت «مضحک» و «بچگانه» است تا از هیچ چیز، چیزی بسازند. سلطانیه گفته بود که دسترسی به پارچین «فقط یک مساله کوچک» است.