متولی سیاست خارجی کیست؟

صادق زیباکلام

شرق:آقای رییس جمهور در سخنرانی شان در پنجشنبه هفته گذشته نکته بسیار مهمی را مطرح کردند. گفتند که مشکلات و مسایل اقتصادی، گرانی و کمبودها حواس مان را به خودش مشغول نکند که از مسایل مهم دور شویم. از جمله و به عنوان مثال یکی از آن مسایل مهم را جایگاه ایران در عرصه بین الملل و در عرصه تحولات منطقه عنوان کرده و گفتند: «بالاخص حواس مان جمع باشد و جوری نشود که ما را به جایی برسانند یا به جایی برسیم که ببینیم همه در منطقه علیه مان شده اند.» نکته ای که ایشان مطرح می کنند، اینکه «به جایی نرسیم که ببینیم همه در منطقه علیه مان شده اند»، هم مهم است و هم طرح آن از جانب رییس جمهور خیلی قابل توجه. اولا نخستین وجه آن این است که چه کسی باید مراقب این وضعیت باشد؟
علی القاعده این رییس جمهور به عنوان شخص اول اجرایی است که باید مراقب باشد که ایران در جایگاهی و وضعیتی قرار نگیرد که «ببینیم همه منطقه علیه ما هستند.»مسوولیت هدایت سیاست خارجی ما برعهده قوه مجریه است. قوه مجریه است که نباید دیپلماسی و سیاست خارجی ما را به گونه ای هدایت کند که همه منطقه علیه ایران شود. در وهله بعدی این مجلس است که باید بر عملکرد دستگاه دیپلماسی کشور نظارت داشته باشد که همه منطقه علیه ما نشوند.
باوجود آنکه ما معتقدیم تحولات جدید منطقه به نفع ما بوده است اما آیا با خیل عظیم جریانات جدید اعم از اسلامگرا و غیراسلامگرا که در مصر، تونس، لیبی، یمن و غیره دارند به قدرت می رسند یا رسیده اند، ما توانسته ایم هیچ ارتباط نزدیک، گرم و صمیمانه ای برقرار کنیم؟ آیا ما با اسلامگرایانی که در مصر به قدرت رسیده اند، هیچ انس و الفتی توانسته ایم برقرار کنیم؟
واقعیت آن است که برای طرح این سوال شاید دیر شده باشد و ما دیر به فکر آینده ایران و مناسباتش با همسایگانش و کشورهای منطقه افتاده ایم. آن هشدارباش و زنهارباش که در جایگاهی قرار نگیریم که همه علیه مان باشند، جدای از آنکه دیگر خیلی دیر شده، آیا غیر از آن است که متوجه قوه مجریه به عنوان متولی رسمی دیپلماسی کشور است؟ و آیا خود رییس جمهور که آن هشدار را می دهند در راس آن قوه قرار ندارند؟