لاریجانی: هیچچیز نباید مانع روابط خوب با عربستان شود
شرق: پای قوهمقننه هم به مناسبات تهران – ریاض باز شد. نوبتی هم که باشد نوبت رییس مجلس است. پس از برخی تلاشهای پیدا و پنهان برای بهبود مناسبات با عربستان نه تنها تاکنون تغییری در بهبود مناسبات میان دو کشور ایجاد نشده بلکه تحولات بروز پیدا کرده چشمانداز گذر ابرها بر فراز روابط دو کشور را بیش از پیش تیره و تار کرده است. با این حال پس از شعله کشیدن آتش بر خرمن روابط تهران – ریاض به بهانههای مختلف از جمله «بهار عربی»، طرح اتهام ترور سفیر عربستان در واشنگتن و این اواخر اعدام شهروندان ایرانی در عربستان، علی لاریجانی با موضعگیری متفاوت سعی کرد آب بر این آتش باشد. رییس مجلس، طی سخنانی در همایش «حج و اقتصاد» با تاکید بر اینکه هیچ موضوعی نباید مانع روابط خوب بین ایران و عربستان باشد، گفت: «اهمیت حجاز و عربستان برای ایران فراتر از کشورهای متعارف است و باید اختلافها از راه گفتوگو، حل شود.»این سخنان در حالی بیان شد که چندی است روابط ایران و عربستان به اوج تنش رسیده است.
بهانه این تنش هم گردن زدن تعدادی از شهروندان ایرانی بازداشت شده در عربستان بود. این در حالی است که از دستگیری آنها حدود ششسال میگذشت اما آنها را نه ششسال گذشته بلکه ماه پیش گردن زدند. موضوعی که این نظریه را به ذهن بسیاری متبادر کرد که اهداف سیاسی در پس این گردن زدنها نهفته است. این در حالی است که تهران – ریاض در دولت اصلاحات، یادداشت تفاهم همکاری امنیتی را به امضا رسانده بودند اما با این وجود اتباع ایرانی بدون محاکمه عادلانه (و بنابر برخی گفتهها حتی بدون دسترسی به مترجم) گردنزده شدند. بیتردید این اقدام عربستان حاوی پیام روشنی دال بر روابط تیره و تار دو کشور بود که در اندک زمانی از نوعی «همگرایی» نسبی در گذشته به «واگرایی» در شرایط کنونی منتهی شده است تا جایی که ایران و عربستان به جای دو شریک مطمئن، اینک دو رقیب هستند که هر یک در صدد مهار دیگری است. از این رو پس از انتشار خبر گردن زدن ایرانیان در عربستان، برای نخستین بار پس از انقلاب اسلامی کاردار عربستان به وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران احضار و این موضوع رسانهای شد. پیش از این اگر وزارت امور خارجه اقدام به احضار سفیر عربستان میکرد حاضر به رسانهای کردن آن نمیشد تا مبادا تاثیری بر روند مناسبات دو کشور داشته باشد.
اما این بار شرایط متفاوت بود؛ نگرانی از سیاسی بودن اقدام سعودیها و جریحهدار شدن افکار عمومی در ایران سبب شد تا وزارت خارجه جمهوری اسلامی واکنشی صریحتر نشان دهد. هر چند این واکنش و رویکرد متفاوت، دوام چندانی نداشت و اکنون نیز علی لاریجانی بر خاتمه دادن به اختلافات تاکید میکند. دلیل این درخواست هم مشخص است. به گفته او«در حال حاضر شرایطی ایجاد شده که رابطه کشورما با سرزمین حجاز و عربستان فراتر از یک روابط دیپلماتیک متعارف است، ما به سوی مکه نماز میگذاریم، لذا هیچ موضوعی نباید مانع روابط خوب بین ایران و عربستان باشد و این موضوع، مسالهای مهم است، البته ممکن است اختلافاتی وجود داشته باشد، ولی نباید در روابط عبادی بین مردم ایران و مردم این سرزمین، سردی ایجاد کند.»براساس سخنان رییس مجلس به دلیل اهمیت حج، جمهوری اسلامی ایران با وجود تمام تلاشها و درخواست عربستان نباید در قطع روابط دوجانبه پیش قدم شود. لاریجانی با تاکید بر اینکه این موضوع یک استراتژی مهم برای کشور است، دلیل آن را قداست حجاز دانست و متذکر شد: اهمیت حجاز و عربستان برای ایران فراتر از کشورهای متعارف است و باید اختلافها از راه گفتوگو به سمت آن که به نفع مسلمین است، حل شود و مسوولان سعودی نیز باید توجه داشته باشند که به حقوق مردم در آن کشور رسیدگی کنند و این امری حیاتی برای پایداری کشورهاست. وی اضافه کرد: توجه به حقوق افراد، مهم است و باید برای امنیت و ایجاد پایداری در منطقه، به این امور توجه شود. رییس مجلس در ادامه تاکید کرد: ما به سرزمین حجاز تعشق (عشق ورزیدن) داریم «و» روابط ایران و عربستان به دلیل قداست حجاز فراتر از روابطی است که ایران با کشورهای دیگر دارد. این اظهارات لاریجانی در حالی مطرح شد که چندی پیش در یک دوره کوتاه سفر زایران ایرانی به عربستان تعلیق شده بود. رییس مجلس با بیان اینکه مقوله روابط ایران و عربستان فراتر از یک روابط متعارف با دیگر کشورهاست، تصریح کرد: دلیل این موضوع قداست «حجاز» است، از این جهت استراتژی ایران، همکاری صمیمانه و برادرانه با همه کشورهای اسلامی بهخصوص عربستان است به دلیل عظمتی که فریضه حج دارد.
لاریجانی در حالی در این سخنرانی خواستار روابط تهران – ریاض شد که بارها از نام «حجاز» در کنار نام عربستان استفاده کرده است. پس از کشتار حجاج ایرانی در مکه در سال ۱۳۶۶ به دست پلیس عربستان و سرد شدن روابط دو کشور، جمهوری اسلامی برای مدتی از نام «حجاز»، نام بخش غربی عربستان، برای ارجاع به این کشور استفاده میکرد. در روزهای اخیر با بروز ناآرامیها در بخش شیعهنشین عربستان به واسطه بازداشت شیخ هشام عبدالواحد الخنیزی، ۴۵ ساله ساکن منطقه القلعه در شهر القطیف در فرودگاه و هنگام بازگشت از ایران توسط نیروهای سعودی، جمهوری اسلامی ایران از مقامات عربستان خواستهاند تا به حقوق مردم در مناطق شرقی عربستان رسیدگی کنند. شیعیان عربستان عمدتا در بخش شرقی این کشور زندگی میکنند و هر از گاهی در این منطقه ناآرامیهایی به وقوع میپیوندد. شیعیان عربستان نسبت به تبعیض علیه خود معترضند و از طرف دیگر مقامات عربستان سعودی نیز آنان را به طرفداری از ایران متهم میکنند. وضعیت شیعیان ساکن عربستان و بحرین، از مهمترین موضوعات مورد مناقشه میان ایران و عربستان سعودی است.
بهانه این تنش هم گردن زدن تعدادی از شهروندان ایرانی بازداشت شده در عربستان بود. این در حالی است که از دستگیری آنها حدود ششسال میگذشت اما آنها را نه ششسال گذشته بلکه ماه پیش گردن زدند. موضوعی که این نظریه را به ذهن بسیاری متبادر کرد که اهداف سیاسی در پس این گردن زدنها نهفته است. این در حالی است که تهران – ریاض در دولت اصلاحات، یادداشت تفاهم همکاری امنیتی را به امضا رسانده بودند اما با این وجود اتباع ایرانی بدون محاکمه عادلانه (و بنابر برخی گفتهها حتی بدون دسترسی به مترجم) گردنزده شدند. بیتردید این اقدام عربستان حاوی پیام روشنی دال بر روابط تیره و تار دو کشور بود که در اندک زمانی از نوعی «همگرایی» نسبی در گذشته به «واگرایی» در شرایط کنونی منتهی شده است تا جایی که ایران و عربستان به جای دو شریک مطمئن، اینک دو رقیب هستند که هر یک در صدد مهار دیگری است. از این رو پس از انتشار خبر گردن زدن ایرانیان در عربستان، برای نخستین بار پس از انقلاب اسلامی کاردار عربستان به وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران احضار و این موضوع رسانهای شد. پیش از این اگر وزارت امور خارجه اقدام به احضار سفیر عربستان میکرد حاضر به رسانهای کردن آن نمیشد تا مبادا تاثیری بر روند مناسبات دو کشور داشته باشد.
اما این بار شرایط متفاوت بود؛ نگرانی از سیاسی بودن اقدام سعودیها و جریحهدار شدن افکار عمومی در ایران سبب شد تا وزارت خارجه جمهوری اسلامی واکنشی صریحتر نشان دهد. هر چند این واکنش و رویکرد متفاوت، دوام چندانی نداشت و اکنون نیز علی لاریجانی بر خاتمه دادن به اختلافات تاکید میکند. دلیل این درخواست هم مشخص است. به گفته او«در حال حاضر شرایطی ایجاد شده که رابطه کشورما با سرزمین حجاز و عربستان فراتر از یک روابط دیپلماتیک متعارف است، ما به سوی مکه نماز میگذاریم، لذا هیچ موضوعی نباید مانع روابط خوب بین ایران و عربستان باشد و این موضوع، مسالهای مهم است، البته ممکن است اختلافاتی وجود داشته باشد، ولی نباید در روابط عبادی بین مردم ایران و مردم این سرزمین، سردی ایجاد کند.»براساس سخنان رییس مجلس به دلیل اهمیت حج، جمهوری اسلامی ایران با وجود تمام تلاشها و درخواست عربستان نباید در قطع روابط دوجانبه پیش قدم شود. لاریجانی با تاکید بر اینکه این موضوع یک استراتژی مهم برای کشور است، دلیل آن را قداست حجاز دانست و متذکر شد: اهمیت حجاز و عربستان برای ایران فراتر از کشورهای متعارف است و باید اختلافها از راه گفتوگو به سمت آن که به نفع مسلمین است، حل شود و مسوولان سعودی نیز باید توجه داشته باشند که به حقوق مردم در آن کشور رسیدگی کنند و این امری حیاتی برای پایداری کشورهاست. وی اضافه کرد: توجه به حقوق افراد، مهم است و باید برای امنیت و ایجاد پایداری در منطقه، به این امور توجه شود. رییس مجلس در ادامه تاکید کرد: ما به سرزمین حجاز تعشق (عشق ورزیدن) داریم «و» روابط ایران و عربستان به دلیل قداست حجاز فراتر از روابطی است که ایران با کشورهای دیگر دارد. این اظهارات لاریجانی در حالی مطرح شد که چندی پیش در یک دوره کوتاه سفر زایران ایرانی به عربستان تعلیق شده بود. رییس مجلس با بیان اینکه مقوله روابط ایران و عربستان فراتر از یک روابط متعارف با دیگر کشورهاست، تصریح کرد: دلیل این موضوع قداست «حجاز» است، از این جهت استراتژی ایران، همکاری صمیمانه و برادرانه با همه کشورهای اسلامی بهخصوص عربستان است به دلیل عظمتی که فریضه حج دارد.
لاریجانی در حالی در این سخنرانی خواستار روابط تهران – ریاض شد که بارها از نام «حجاز» در کنار نام عربستان استفاده کرده است. پس از کشتار حجاج ایرانی در مکه در سال ۱۳۶۶ به دست پلیس عربستان و سرد شدن روابط دو کشور، جمهوری اسلامی برای مدتی از نام «حجاز»، نام بخش غربی عربستان، برای ارجاع به این کشور استفاده میکرد. در روزهای اخیر با بروز ناآرامیها در بخش شیعهنشین عربستان به واسطه بازداشت شیخ هشام عبدالواحد الخنیزی، ۴۵ ساله ساکن منطقه القلعه در شهر القطیف در فرودگاه و هنگام بازگشت از ایران توسط نیروهای سعودی، جمهوری اسلامی ایران از مقامات عربستان خواستهاند تا به حقوق مردم در مناطق شرقی عربستان رسیدگی کنند. شیعیان عربستان عمدتا در بخش شرقی این کشور زندگی میکنند و هر از گاهی در این منطقه ناآرامیهایی به وقوع میپیوندد. شیعیان عربستان نسبت به تبعیض علیه خود معترضند و از طرف دیگر مقامات عربستان سعودی نیز آنان را به طرفداری از ایران متهم میکنند. وضعیت شیعیان ساکن عربستان و بحرین، از مهمترین موضوعات مورد مناقشه میان ایران و عربستان سعودی است.
نظر شما :