مذاکره مسکو و معامله آمریکا و روسیه بر سر ایران

مهدی مطهرنیا در گفتاری در روزنامه آرمان به مذاکرات پیش روی ایران و گروه 1+5 در مسکو می پردازد و معتقد است هرگونه عقب نشینی ایران از مواضع هسته ای بیش از آنکه بازی برد- برد بین ایران و آمریکا باشد، بازی برد- برد بین واشنگتن و مسکو است. در صورت عقب نشینی، در این میان معامله واقعی علنا بر سر ایران خواهد بود. متن این یادداشت در زیر آمده است:

بحثی که در پرونده هسته ای مطرح است، بیش از آنکه به مسائل هسته ای برگردد، به سه لایه برخورد میان ایران و غرب بازمی گردد. لایه نخست، لایه بحران« گفت واژگانی » است. جمهوری اسلامی ایران با نگرش ایدئولوژیکی که به دین در انقلاب اسلامی داشت، حکومت مبتنی بر آرای مردم را در برنامه خود قرار داد لذا نوع برخوردش با تمام واژگان در تمام لایه های گوناگون تفکر، چه از منظر تعریف نظری و چه عملی ایدئولوژیک است.

اقتصاد، سیاست، فرهنگ، آینده پژوهی، رویکردهای موجود در روابط بی نالملل و همه لایه های گوناگون تفکر استراتژیک، هویتی ایدئولوژیک پیدا می کند. این درست در برابر نگرش غرب قرار می گیرد که به همه این حوزه ها نگاهی پراگماتیستی دارد لذا نوعی اصطکاک گفت - واژگانی در لبه بحران موجود رخ می نماید. همواره در سی سال اخیر بین ایران و غرب این موضوع وجود داشته و این مساله، بحران گفتمانی ایجاد کرده است. « گفتمان غربی »  دربرابر« گفتمان اسلامی » که برخاسته از جمهوری اسلامی ایران است قرار دارد به گونه ای که نظریه برخورد تمدنها در بستر همین بحران گفتمانی مورد توجه قرار می گیرد، رشد می کند و به عنوان یک تئوری مهم مطرح در دکترین امنیتی هشتم آمریکایی ها تحت عنوان« پیشدستی » به کار گرفته می شود. پس میان ایران و غرب در کنار بحران گفت واژگانی، بحران گفتمانی وجود دارد که در لایه میانی چهره نشان می دهد.

بحران سوم، بحران سیاسی میان ایران و آمریکاست که اکنون سه دهه است ایران و آمریکا را به عنوان کشورهای رودرروی هم در نظام بین الملل قرار داده و زوایای گوناگونی چون پرونده هسته ای از آن خارج شده است. از این رو باید بگوییم که سه گونه عقب نشینی در اینجا مطرح است؛ عقب نشینی سیاسی از سوی ایران یا غرب و عقبنشینی گفتمانی یا گفت واژگانی که می تواند مطرح شود. این مساله ترکهای مشروعیتی در درون و تر کهای گفتمانی در بیرون برای هر طرف ایجاد خواهد کرد. البته این ترکها برای جبهه ای از اهمیت برخوردار خواهد شد که نگاه ایدئولوژیک به این لایه ها داشته باشد و این بی تردید ایران است. چون ایرانی که دستیابی به انرژی هسته ای صلح آمیز را حق خود می داند اگر از این حق عدول کند، نشان می دهد که از موضوعی که برایش فریاد زده عدول کرده است. این مساله عقب نشینی به نظرم می تواند زمینه ساز مدیریت اعمال فشارهای بیشتر در درازمدت باشد. لذا می توان گفت هرگونه عقب بنشینی در اصول از این نظر است که اهمیت دارد و می تواند باعث شکست ما باشد.