تلفیق مواضع یکسان با مذاکره مسالمت آمیز

به نظر می‌رسد که تهدید ایران اثرخود را گذاشته و  غربی ها احساس نگرانی شدید کرده و به نظر می ‌رسد که عقب نشینی کردند و مواضع تندی که نسبت به ایران داشتند را نرم تر کردند. آنها به این نتیجه رسیدند که حرکات آنها باعث بحران بزرگی در منطقه می‌شود که بعدها قادر به جمع کردن این بحران نخواهند بود. در این زمینه موضع کشورهای عرب خلیج فارس بحث انگیز است. طبق اسناد ویکی‌لیکس آنها امریکا را تشویق می کردند که به ایران حمله کند، اما در وضعیت بحرانی کنونی شاهدند که اگر جرقه‌ای زده شود وبه جنگ منتهی شود، منافع آنها به شدت در خطر است و ضرر می کنند. بنابراین وزیر امور خارجه عراق و امارات دست به کار شدند تا تلاشی را برای خنثی کردن این بحران آغاز کنند  و خواستار این امر شدند تا این بحران از طریق مذاکره حل شود. البته موضع کشور عراق با موضع شش کشور شورای هکماری خلیج فارس متفاوت است. اگر بحران به مرحله‌ای برسد که تنگه هرمز بسته شود، طبیعتا عراق بیشترین خسارت را خواهد دید، چراکه حدود90 درصد از نفت خود را از طریق خلیج فارس تامین می‌کند. عربستان سعودی لوله نفتی بندر یمبو در دریای سرخ را دارد. با این وجود بعید به نظر می‌رسد که قدرت پمپاژ این لوله به اندازه‌ای باشد که کل  نفت صادراتی عربستان را پاسخگو باشد. سایر کشورها نیز به شدت متضرر خواهند شد. قطر نیز تمامی گاز خود را از تنگه هرمز صادر می کند. همچنین امارات هم ضرر خواهد کرد، گرچه این کشور برنامه ریزی کرده تا با کشیدن خط لوله دریای عمان از تنگه هزمز بی‌نیاز شود. اما همچنان برای صدور نفت خود به تنگه هرمز نیاز دارد. 

بنابراین شاهد هستیم که این کشورها شروع به لابی گری می کنند تا این بحران را از طریق مذاکره حل و فصل کنند. مذاکره نیز بدین معناست که هر دو باید از تشدید تحریم ها به ویژه در مورد بانک مرکزی و فروش نفت ایران دست بردارد. اگر چه  حتی  اگر فروش نفت را هم تحریم کنند، بازهم ایران مشتریانی در اروپا همچون یونان، ایتالیا و اسپانیا و ترکیه و همچنین آسیا دارد. بنابراین ایران در صورت تحریم نیز همچنان  قادر به فروش نفت خود خواهد بود. 

در این میان موضع عربستان سعودی نیز موضع دوستانه ‌ای نیست. در حالیکه ایران از کشورهای صادر کننده نفت خواهش کرده تا نپیذیرند که جای خالی نفت ایران را در بازار پر کنند، اما عربستان اعلام کرده که حاضر است این جای خالی را پر کند. در حال حاضر عربستان در حدود ۱۰ میلیون بشکه نفت در روز نفت تولید می‌کند و تصور می‌شود که این میزان تولید بیشتر از سهمیه‌ای است  که در اوپک برای عربستان در نظر گرفته شده است. سیاست عربستان همیشه این بوده است که بیشتر حامی  اقتصاد غرب باشد و در چنین مواردی غرب ر ا اشباع  کرده است. اما در این شرایط اگر بحران گسترش پیدا کند، عربستان هم ضرر خواهد کرد. 

راهکار ایران در این تنش 

دیپلماسی ایران باید فعال شود و بر این نکته تاکید کند که برنامه هسته‌ای ایران همچنان در چارچوب مقررات آژانس و قوانین بین‌المللی است و ایران هیچ بندی را از معاهده منع انتشار سلاح هسته‌ای را نقض نکرده است. این مساله را باید در افکار عمومی جاانداخت، به ویژه آنکه تلیغات شدیدی از سوی غرب و رسانه‌های امریکایی صورت می‌گیرد که ایران در حال ساخت بمب هسته ای است و قصد دارد از این بمب هسته‌ای علیه امریکا و اسراییل استفاده کند. این تبلیغات بسیار گسترده است و متاسفانه در مقابل  ایران از نظر تبلیغاتی و توضیح مواضع خود عقب است. در نتجه پوشش بیشتری باید در زمینه صورت گیرد.

غرب به این مساله پی برده که موضع ایران موضع ثابتی است و ایران تحت هیچ شرایطی در زمینه حقوق خود کوتاه نمی‌آید و در این شرایط به طور قطع اگر این بحران‌ها ادامه پیدا کند، طرفی که ضرر می کند تنها ایران نیست و غرب هم به شدت خسارت خواهد دید. در این شرایط بازهم ایران نیاز به دیپلماسی هوشمندانه‌ و فعال‌تری نیاز دارد تا برای خواباندن این بحران مسایل را توضیح دهند. 

به طور کلی غرب نشان داده که هرگاه کشوری در برابر فشارهای غرب امتیاز می دهد، اشتهای آنها برای امتیازگیری بیشتری می شود و آنها دست بردار نیستند. بنابراین به نظر می‌رسد سیاست ثابت بودن مواضع و در عین حال مذاکره مسالمت‌آمیز در چارچوب منافع مشترک می‌تو‌اند در این زمینه کارساز باشد،