چرا خط ترک‌ها برای ایران غریب و ناخواناست؟
اردوغان و داوداوغلو در دو سال گذشته بواسطه حضور واسطه گرانه در برگزاری کنفرانس تهران و نشست استانبول و همچنین مذاکرات درباره صادرات گاز به دوستانی شفیق برای تهران تبدیل شدند که این دوستی و نزدیکی تا همین سه چهار ماه پیش بر روال خود بود و خیلی ها با سقوط دولت حسنی مبارک در مصر به این معادله رسیدند که ایران و ترکیه و مصر می توانند یک محور و جبهه تازه در منطقه بسازند و جبهه عربی سابق را که با حسنی مبارک قوام گرفته بود، به تاریخ بسپارند و فضا و هوایی تازه در منطقه برقرار کنند.
اما حالا یک روزنامه چاپ سرزمین های اشغالی از تصمیم مصر و ترکیه برای برگزاری یک رزمایش نظامی مشترک در آب های مدیترانه در اواخر سال 2011 خبر داده است. به نوشته برخی تحلیل گران، به نظر می رسد بیش از هر چیز تمایلات ضد اسرائیلی در پس این رزمایش وجود داشته باشد و ترکیه به زودی همه قراردادهای نظامی و امنیتی خود را با تل آویو به حال تعلیق آورد. اما در این میان آن دسته از روشنفکران و سیاسیونی که پس از تحولات بنیادین در خاورمیانه و شمال آفریقا از نزدیکی سه کشور مصر و ترکیه و ایران و تشکیل محوری واحد سخن می گفتند، سکوت کرده اند. ظاهرا موضع آنکارا در قبال بحران سوریه و چراغ سبز این کشور به ناتو برای استقرار سپر دفاع موشکی در خاک این کشور، برای آنها قابل پیش بینی نبوده است؛ چنانکه برای دولتمردان ایرانی نیز قابل باور نبوده است. اساسا انعطاف پذیری در عرصه سیاسی و بازی کردن در میدان فراخ سیاست که ترک‌های جدید در آن تبحر دارند، مسئله ای است که سیاستمداران ایرانی با آن آشنایی و قرابت چندانی ندارند و همین موضوع باعث شده تا واکنش ها و موضع گیری های سردرگمی از خود نشان دهند.
احمد جنتی از جمله مقام های اصولی و سنتی ایران در خطبه های نماز جمعه درباره اخراج سفیر رژیم صهیونیستی از ترکیه و استقرار سامانه موشکی ناتو در این کشور گفت: "از ترکیه تشکر می‌کنیم به خاطر اخراج سفیر اسرائیل و قطع روابط تجاری و نظامی چراکه همه کشورها باید چنین کنند و اگر این کار را نکنند بلای مصر سرشان خواهد آمد؛ اما از طرف دیگر مساله سپر دفاع موشکی ناتو که مورد موافقت ترکیه قرار گرفته است مورد سوال است، چرا که حضور نظامی ناتو در منطقه، امنیت منطقه را بر هم می‌زند و این اقدام از ترکیه اسلامی انتظار نمی‌رفت."
وی اضافه کرد: "اوضاع ترکیه چنین است که هم می‌خواهد مسلمان و شرقی و هم غربی باشد و هم مسلمانان را راضی نگه دارد و هم نامسلمانان را، که البته کار مشکلی است و در هر صورت اقدام اخیرشان قابل تائید نیست."
محمود احمدی نژاد نیز در گفتگو با برخی فعالان رسانه ای کویت درخصوص اقدام غرب در فروش سلاح به کشورهای منطقه گفت: "خبرنگاری از من پرسید که آیا شما از فروش 60 میلیارد دلار سلاح از سوی آمریکا به کشورهای منطقه نگران هستید که در پاسخ گفتم هیچ نگرانی نداریم چرا که همه کشورهای منطقه را برادران خود می‌دانیم اما باید پرسید چرا این حجم از سلاح به کشورهای منطقه فروخته می‌شود. ایران نگران برادران خود در منطقه است و وقتی با حضور و دخالت بیگانگان در منطقه مخالفت می‌کند به دلیل آن است که کشورهای بیگانه برای پیشبرد منافع خود راهی جز ایجاد اختلاف و فاصله بین برادران و کشورهای دوست با یکدیگر ندارد."
وی درباره نصب سپر موشکی ناتو در ترکیه نیز گفت: "ترکیه جزو برادران و دوستان صمیمی ماست اما بالاخره وقتی دشمنان در آنجا سپر موشکی نصب می‌کنند و اذعان می‌دارند که این کار اقدامی علیه ایران است بالاخره باید مراقب بود."
سخنگوی وزارت امور خارجه هم به صراحت اعلام کرد که سپر موشکی هیچ کمکی به ثبات و امنیت منطقه و ترکیه نمی کند. رامین مهمانپرست به توافق ترکیه با ناتو برای استقرار تجهیزات ردیاب سیستم مقابله با حملات موشکی به کشورهای عضو ناتو و متحدان آنها که به گفته غرب، به منظور مقابله با تهدید موشکی ایران و کره شمالی ایجاد می شود، گفته است "تقویت حضور ناتو در منطقه خود باعث ناامنی می شود و بر همین اساس، از کشورهای دوست و همسایگان خود انتظار داریم که هوشیاری بیشتری به خرج دهند و زمینه ساز پیشبرد سیاست های تنش آفرینی که قطعا پیامدهای پیچیده ای در بر خواهد داشت نشوند."
درواقع اعتقاد و نظر جمهوری اسلامی همین است که آقای مهمان پرست اعلام کرده است یعنی "تقویت ناتو در منطقه عین ناامنی منطقه خواهد بود." اما این تز متعلق به ایران است و ترکیه که درحال رقابت با کشورهای منطقه و عروج به اروپا به سر می برد، منافع خود را در همگرایی بیشتر با ناتو دیده و ترجیح داده است هم مواضع ضد اسرائیلی و اسلام گرایانه خود را به رخ مردم منطقه و کشورهای اسلامی بکشد و هم گام های اروپایی و رو به غربش را منظم و بسامان بردارد. در این شرایط به نظر می رسد ایران نیز می بایست گفتمان و هویت ترکیه را بشناسد و بر اساس این ماهیت متغیر و انعطاف پذیر به تنظیم روابط و ادبیات خود در قبال این کشور بپردازد.
نظر شما :