تور هسته‌ای برای بازرس آژانس

دیپلماسی ایرانی: نماینده ایران در آزانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که یکی از بازرسان برجسته این آژانس از تاسیسات پیشرفته غنی‌سازی اورانیوم در جریان یک تور هسته‌ای از تمامی تاسیسات هسته‌ای ایران، بازدید کرده است. علی اصغر سلطانیه گفت هرمان نکائرتس هفته گذشته از این تاسیسات بازدید کرده و این نشان دهنده شفافیت 100 درصد ایران است. این در حالی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و آمریکا و متحدانش همواره ایران را به عدم شفافیت در برنامه‌های هسته‌ای متهم می‌کنند. از سوی دیگر اظهارات سلطانیه در حالی مطرح می‌شود که اخیرا تهران به طرح روسیه مبتنی بر پاسخ دهی ایران به سئوالات آژانس و در مقابل بهره مندی از مشوق لغو تدریجی تحریم‌ها چراغ سبز نشان داده است. نکائرتس، رئیس بخش امنیتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که اخیرا 5 روز را برای این تور هسته‌ای در ایران سپری کرده است.

اما حضور وی در تهران با اظهارات فریدون عباسی در زمینه به زیر زمین رفتن تعدادی از سانتریفوژ‌ها نیز همراه بود. رئیس سازمان انرژی اتمی ایران اخیرا از به زیر زمین رفتن تعدادی از سانتریفوژ‌ها خبر داده تا از آنها در مقابل حملات هوایی احتمالی محافظت شود. در مقابل ایالات متحده نیز که مخالف سرسخت عملیات غنی سازی در جمهوری اسلامی است، از این اقدام تهران به شدت انتقاد کرده است. به گزارش خبرگزاری رویترز، تهران با توجه به افزایش فشار‌های بین‌المللی سعی در شفاف‌سازی بیشتر دارد اما در عین حال به خواست غرب مبنی بر تعلیق عملیات غنی سازی تن نمی‌دهد. یک دیپلمات اروپایی در زمینه تور هسته‌ای برای بازرس آژانس مدعی شده است که شفاف‌سازی در یک مورد کافی نیست. وی همچنین در خصوص اینکه ایران رفتار خود را تغیر دهد ابراز شگفتی کرده است. گفتنی است آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با وجود تاید خبر در ایران حضور داشتن یکی از بازرسان خود جزئیات بیشتری ارائه نکرده است. از سوی دیگر آژانس در گزارش سال جای خود اعلام کرده بود که از سال 2008 تا کنون به ماشین‌‌هایی که در زمینه اولید اورانیوم استفاده می شوند، دسترسی نداشته و جمهوری اسلامی درخواست آنها در این مورد را نادیده گرفته است.

به گزارش رویترز نکائرتس جانشین اولی هاینونن است که در زمان ریاست محمد البرادعی بر آژانس به ایران سفر کرده و از تاسیسات بازدید کرده بود. اما اکنون مشخص نیست که وی هم همان تاسیسات را مشاهده کرده یا از مکان‌های دیگری بازدید کرده است. به گفته هاینونن اینکه چه چیزی به وی نشان داده شده باشد و چه موضوعاتی مورد بحث قرار گرفته باشند اهمیت زیادی دارد. هاینونن تاکید کرد،‌بین مشاهده کردن و دید دقیق تفاوت وجود دارد. این در حالی است که سلطانیه می‌گوید رئیس بخش امنیتی آژانس از تاسیسات تولید آب سنگین که آژانس از مدت‌ها پیش خواستار بازدید از آن بوده، دیدن کرده است. همچنین تاسیسات نطنز و دیگر تاسیسات نیز در تور هسته‌ای نکائرتس وجود داشته است. به گفته نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جریان این بازدید دو طرف در خصوص چگونگی بازدید بازرسان آژانس و نظارت آنها بر تاسیسات زیرزمینی نزدیک قم به توافق رسیده‌اند.

در این تاسیسات غنی‌سازی با خلوص بالا انجام می‌شود و آمریکا و متحدانش مدعی هستند غنی‌سازی 90 درصدی در ایران به معنی تولید بمب هسته‌ای خواهد بود. این در حالی است که روابط ایران و آژانس نیز در طول یک سال گذشته رو به وخامت گذاشته زیرا گزارش‌های اخیر آژانس بر خلاف گزارش‌های دوپهلوی البرادعی، بیشتر به ماهیت تهدید آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی اشاره می‌کند.  بر اساس گزارش رویترز نکائرتس با عباسی نیز ملاقات کرده و آنها در خصوص چگونگی پاسخ دهی ایران به سئوالات آژانس گفت و گو کرده‌اند. این در حالی است که پس از 2 دور مذاکره ایران و روسیه بر سر طرح گام به گام هنوز نتیجه قطعی این مذاکرات مشخص نشده و برخی بر این عقیده‌اند که طرح روسیه با توجه به ضعف‌هایی که دارد نمی‌تواند در جل بحران هسته‌ای ایران تاثیر چندانی داشته باشد.

 به هر ترتیب گفته می‌شود که ترتیب دادن تور هسته‌ای برای نکائرتس، نتیجه رایزنی های عباسی و علی‌اکبر صالحی ، وزیر امور خارجه ایران با یوکیا آمانو مدیر کل آژانس است. عباسی و صالحی 2 ماه قبل با وی در وین دیدار کردند و آمانو اعلام کرد که در صورت آماده شدن شرایط و تضمین نتیجه به دعوت طرف ایرانی برای سفر به تهران پاسخ مثبت خواهد داد. هرچند آژانس جزئیات تور هسته ای را تایید نکرده است اما یکی از دیپلمات‌های غربی با آگاهی مستقیم از این تور در گفت و گو با روزنامه تلگراف تاکید کرده که نکائرتس برای نخستین بار از تاسیسات تولید آب سنگین ایران بازدید کرده است. گفتنی است تا کنون آژانس با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای این تاسیسات را زیر نظر داشته است.