جوانان اسرائیلی به آرمان صهیونیسم بی اعتقادند

مسائل اقتصادی در اعتراضات اخیر درون سرزمین‌های اشغالی تا چه حد موثر بوده است؟

حرکتی که در اسرائیل شروع شده، حرکت بسیار عمیقی است و نتیجه تحولات گسترده ای است که در داخل خود اسرائیل و در سطح جهانی پدید آمده است. گرچه درخواست ظاهری جوانانی که تظاهرات می‌کنند مسائل معیشتی و گرانی مسکن و کمبود دستمزدها است، اما مسئله اصلی آن‌ها بحث عدالت اجتماعی است. مسئله ای که قاعدتا در یک جامعه دموکراتیک باید مورد توجه قرار گیرد. این مسئله مهم را در همه شعار‌ها منعکس می‌بینیم.

از طرف دیگر، با توجه به این که اسرائیل خود را یک رژیم دموکراتیک معرفی می‌کند و احزاب فعالیت می‌کنند و انتخابات صورت می‌گیرد و پارلمان وجود دارد و نخست وزیر تعیین می‌شود و امور اجرایی در دست نخست وزیر است، یعنی به هر حال ادوات دموکراتیک موجود است، به خصوص با توجه به این سندیکا‌ها بسیار فعال هستند، قاعدتا شهروندان بایستی بتوانند حرف خود را از راه‌های دموکراتیک و با استفاده از نهادهای دموکراتیک بیان کنند.

وقتی با وجود همه این نهادها باز هم مردم به خیابان‌ها می‌ریزند و تصمیم می‌گیرند از طریق تظاهرات خیابانی حرف خود را بیان کنند،‌ این به آن معنا است که یا آن نهادها دموکراتیک نیست یا این که مردم اعتماد خود را به آن نهادهای دموکراتیک از دست داده اند.

همین جا مسئله شکل سیاسی به خود می‌گیرد. یعنی ده‌ها هزار جوانی که در روزهای گذشته در حیفا، بئرالسبع تظاهرات کرده اند، هیچ اعتمادی به کل رژیم ندارند. حتی مشاهده شد که شعارهایی که می‌دادند شبیه شعارهایی بود که جوانان عرب در حرکت‌های مردمی‌در مصر و تونس و جاهای دیگر داده اند.

بنابراین نتیجه ای که می‌توان گرفت این است که این تظاهرات نشان دهنده یک تحول عمیق در جامعه صهیونیستی است و باید از این زاویه مورد مطالعه قرار گیرد.

به نظر شما ممکن است این اعتراضات منجر به تحولی جدی در اسرائیل شود؟ مثلا کابینه سقوط کند یا تغییری جدی در ترکیب دولت ایجاد شود؟

این بستگی دارد به این که دولت نتانیاهو به چه شکلی با این حرکت برخورد کند. نتانیاهو تا کنون با غرور برخورد کرده و همین باعث شده است که این حرکت‌ها گسترش یابد. در حال حاضر دولت نتانیاهو کمیته ای را مامور بررسی اوضاع کرده و این کمیته قرار است تا چند هفته آینده توصیه‌های لازم را در اختیار دولت قرار دهد.

اما جوانانی که در خیابان‌ها تظاهرات می‌کنند اعتقاد دارند که نتانیاهو هیچ اعتقادی به این حرکت ندارد و می‌خواهد آن‌ها را فریب دهد. به این دلیل هم من این احتمال را می‌دهم که اگر دولت نتانیاهو این حرکت را جدی نگیرد و به طور جدی به درخواست‌های مردم به خصوص جوانان توجه نکند، این حرکت می‌تواند به سرنگونی دولت منجر شود.

به نظر شما این اعتراضات می‌تواند روی بحث شهرک سازی یا سیاست‌های گسترش طلبانه اسرائیل تاثیرگذار باشد؟

بله؛ کاملا. در رژیم صهیونیستی یک نسل قدیمی‌وجود دارد که آخرین افراد آن نسل همین کسانی هستند که الان حاکم هستند مانند شیمون پرز، ایهود باراک و بنیامین نتانیاهو. تصور می‌شود که تحولی در کل جامعه روی می‌دهد. شاید بتوان گفت جوانان کنونی در این جامعه اصولا اعتقاد خود را به صهیونیسم آن طور که نسل گذشته این مسئله را باور داشت، از دست داده اند و این موجودیت سیاسی در آستانه یک تجدید نظر عمیق ایدئولوژیک قرار دارد.

طبیعتا دولت حاکم در حال تضعیف شدن است و این در شرایطی است که قرار است در ماه سپتامبر مسئله فلسطین در مجمع عمومی‌سازمان ملل متحد مطرح شود و بیش از صد و بیست دولت خود را آماده کرده اند که دولت فلسطین را به رسمیت بشناسند.

از سوی دیگر در منطقه خاورمیانه شاهد تحولات ژرفی هستیم و حرکت‌های مردمی‌در کشورهای مختلف آغاز شده و هم چنان ادامه دارد. منطقه در مرحله بسیار حساسی است و در این شرایط طبیعی است که رژیم صهیونیستی نیاز دارد با دقت کامل این تحولات را دنبال کند. در واقع فکری برای مشکلاتی که در نتیجه این تحولات برای این رژیم در حال پدید آمدن است بیندیشد.

اما با وضعیتی که پیش آمده است این رژیم بسیار ضعیف می‌شود و قاعدتا از موضع ضعف وارد صحنه رویارویی با این چالش‌ها خواهد شد و این خود بعد دیگر سیاسی این تحولات محسوب می‌شود و در جای خود اهمیت خاصی دارد.