ریشه طرح گام به گام لاوروف چیست؟
روزنامه آسیا تایمز در تحلیلی تاکید کرد طرح جدید روسیه درباره برنامه هسته ای ایران دقیقا از این موضوع نشئت می گیرد که نگاه روسیه و ایران به آنچه «تهدید هسته ای ایران» خوانده می شود، یکسان نیست.متن کامل این مقاله که در روز جمعه ۷ مرداد ۱۳۹۰ (۲۹ ژوئیه ۲۰۱۱) و به قلم کاوه افراسیابی نوشته شده درادامه می آید.
پس از اندکی تردید، ایران تصمیم گرفته است رویکردی مثبت را در قبال پیشنهاد جدید گام به گام روسیه بپذیرد. طرح مشهور به طرح لاوروف پس از آن این نام را به خود گرفت که سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه کاردان و عملگرای روسیه آن را توسط نماینده‌ای ویژه به ایران ارایه کرد و مورد استقبال وزارت امور خارجه ایران واقع شد.این روزنامه ادامه داد: بنا بر گزارشات دریافتی از ایران طرح لاوروف از ایران می‌خواهد همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را گسترش دهد و سناریویی را ترسیم می‌کند که بر اساس آن برای هر گام جدی ایران در جهت حل یک مساله باقی مانده با دیده‌بان هسته‌یی سازمان ملل، یک اقدام متقابل در جهت تخفیف تحریم‌ها و دیگر مجازات‌های اعمال شده بر ایران انجام گیرد. به عبارت دیگر این طرح از جامعه بین‌المللی می‌خواهد امتیازاتی محدود نظیر متوقف کردن برخی تحریم‌ها را برای هر گامی که ایران در جهت برآوردن درخواست‌ها مبنی بر توضیح نیات هسته‌یی‌اش برمی‌دارد، برای این کشور لحاظ کند.ادامه…
آمریکا در برابر ابتکار روسیه تاکنون واکنشی بی‌تفاوت داشته است که منعکس کننده شکاف رو به گسترش بین مسکو و واشنگتن است که با یکدیگر درباره امنیت، حقوق بشر در روسیه، حوادث لیبی و برخی دیگر از مسائل منطقه‌یی و بین‌المللی مخالفند.
مسکو از تحریم‌های اخیر غرب علیه ایران انتقاد کرده است و برخلاف رویکرد آمریکا به بررسی راه‌هایی برای از سرگیری مذاکرات چندجانبه با ایران تمایل بیش‌تری دارد.
ابتکار لاوروف باعث گمانه‌زنی‌هایی در تهران درباره انگیزه‌های واقعی مسکو شده است و برخی تحلیلگران آن را به نیت روسیه برای ربودن مشعل دیپلماسی منطقه‌ای از ترکیه و ایفای نقشی جدی‌تر در حل بحران‌های منطقه ای نسبت داده‌اند.
برخی از تحلیلگران ایرانی ظنین هستند که این خدعه دیگری از جانب روسیه برای چانه‌زنی با آمریکا بر سر ایران باشد همان طور که در گذشته رخ داده است. به عنوان مثال تغییر نظر مسکو درباره فروش سیستم‌های و پیشرفته دفاع موشکی اس- ۳۰۰ به ایران که هم‌چنان عاملی برای ناخرسندی از کرملین است.
دقیقا ماه گذشته بود که رسانه‌های روسی به نقل از لاوروف بر انگیزه‌های منع اشاعه در ایران تاکید کردند.
لاوروف در تاریخ ۱۵ ژوئن بیان کرد: رییس‌جمهور ایران یک‌بار دیگر اعلام کرد که قصد به دست آوردن تسلیحات هسته ای را ندارد.
بدیهی است که روسیه درباره آن چه تهدید هسته ای ایران خوانده می‌شود، در همان سمتی که آمریکا قرار دارد، قرار نمی‌گیرد.
هم‌زمانی تسلیم طرح لاوروف با ادعاهای اخیر گروهک تروریستی منافقین خود به تنهایی نشانگر کراهت آمریکا در قبال هرگونه ابتکار جدی برای پایان دادن به مساله‌ی هسته ای ایران است.
دولت آمریکا در آستانه حذف نام این گروه از فهرست سازمان‌های تروریستی است. چرا آمریکا با وجود آن که هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه این کشور گفت ابتکار روسیه را بررسی می‌کند، باید ایران را تا جایی بد جلوه دهد که واکنش واقعی‌اش را با توسل به (منافقین) برای تشدید نگرانی‌های عمومی درباره برنامه‌ی هسته ای ایران نشان دهد؟
یک سوال مهم دیگر این است که آیا سیاست‌گزاران در تهران قصد جدی برای بررسی امتیازات بیش‌تر به خاطر پایان دادن به تحریم‌های اعمال شده علیه ایران را دارند؟
نشانه‌های عمق تحریم‌های بین‌المللی تاثیرگذار بر ایران را می‌تواند در گزارش فایننشال تایمز مشاهده کرد که به بدهی پنج میلیارد دلاری هند و بدهی ۳۰ میلیارد دلاری چین به ایران اشاره کرد.
استراتژی غرب برای قطع درآمد نفتی و گازی ایران که بخشی از آن با کمک دولت عربستان و دولت‌های شورای همکاری خلیج‌فارس برای گرفتن جای ایران در تامین انرژی هند صورت می‌گیرد، صورت مهمی از جنگ نرم با ایران با هدف تحت فشار گذاشتن جمهوری اسلامی است.
صورت دیگر جنگ نرم تضعیف متحد عرب مهم ایران، سوریه است که اکنون درگیر ناآرامی‌های اجتماعی است.
در نتیجه واشنگتن از پیشرفت استراتژی ضدایرانی‌اش خرسند است و امیدوار است که بتواند روسیه و چین را برای آینده‌ای قابل پیش‌بینی وارد جبهه تحریم‌ها کند اما با توجه به تلاش‌های کنونی مسکو برای دمیدن نفس تازه به گفت‌وگوهای ایران و شش کشور (آمریکا، فرانسه،انگلیس، روسیه و چین) که نشان دهنده بی‌اعتمادی عمیق این کشور به سیاست کلی آمریکا در قبال ایران است، ممکن است این‌ها خیالی خام باشد. به علاوه با دیپلماسی مناسب ایران، طرح لاوروف می‌تواند شکاف جدیدی را میان آمریکا و متحدان غربی‌اش از یک سو و روسیه و چین از سوی دیگر باعث شود.
این گروه نگران تشدید تهدیدها علیه ایران هستند، متحد مهم منطقه‌ای که از موقعیت ناظر در گروه امنیت سازمان همکاری شانگهای برخوردار است و نقشی مهم را در راستای محدود کردن نفوذ رو به گسترش قدرت آمریکا در اوراسیا و فراتر از آن ایفا می‌کند.
توان آمریکا برای به چالش کشیدن قدرت ایران می‌تواند به معنای یک ضرر ژئوپلتیک باشد که به معنای ضربه‌ای بلندمدت برای روسیه و به ویژه چین با توجه به نبود امنیت انرژی در این کشور خواهد بود.
بهتر است واشنگتن سیاست‌های واقع‌گرایانه‌ای را دنبال کند که از شانس موفقیت در رابطه با ایران برخوردار است حتی اگر توسط قدرت‌های دیگری مثل روسیه مطرح شود در عوض ممکن است آمریکا نیاز داشته باشد ایده دیگر قدرت‌ها را دنبال کند، طرح لاوروف نمونه‌ای از آن است.
منبع: بررسی استراتژیک
نظر شما :