صدای اصلاح طلبی مردم را می شنوید آقایان؟

دیپلماسی ایرانی: آمریکایی های چند دهه گذشته می توانند جمله ای را به یاد بیاورند که از زبان یک هنرپیشه فیلم های نه چندان اخلاقی شنیده می شد: "ما یک دشمن داریم و آن یکی هم خود ماست. " این جمله را نخستین بار در سال 1970 شنیدیم اما همین عبارت به زودی برای جنگ های ویتنام به گوش رسید و البته هر نبردی که انسان ها بزرگترین دشمنان خودشان هستند. الگوهای تازه تر هم حمله به عراق بود و زندان ابوغریب و البته مظنونان به فعالیت های تروریستی که توسط امریکایی ها شکنجه شدند.

حوادث جاری در کشورهای حاشیه خلیج فارس برای مقابله با بهار عربی من را به یاد این جمله انداخت. در چند روز گذشته، سیستم قضایی در بحرین 21 فعال سیاسی را به حبس های طولانی مدت محکوم کرد. همه این افراد به غیر از یک نفر از شیعیانی بودند که در بحرین در اکثریت جمعییت هستند اما از منظر حقوق اجتماعی و سیاسی شهروند شماره دو به حساب می آیند. هرگونه تلاش اکثریت برای اصلاحات سیاسی از منظر اقلیت سنی به تهدیدی برای حاکمیت آنها تعبیر می شود. از سوی دیگر بسیاری از جریان های اصلاح طلبی هم متهم به دستور گیری از ایران شدند. ایران همسایه شیعی بحرین است که بحرینی ها ادعا می کنند در بی ثبات کردن این کشور نقش جدی دارد . ترکیب این خصومت های دینی و جغرافیایی که توسط موتور تبلیغاتی دولت به راه افتاده است، طوفانی از اختلاف را میان حتی شهروندان منطقی بحرینی هم به راه انداخته است.

در میانه این شلوغی ها بود که بحرین مجوز ورود نیروهای عربستان سعودی را به داخل کشور صادر کرد تا بتواند به کمک انها و در چهار چوب شورای همکاری خلیج فارس به سرکوب ادامه دهد. تمامی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس یعنی کویت، اردن، عربستان، بحرین ، امارات و عمان جمعیتی از غیرسنی ها را در خود جای داده اند و برای آینده خود نگران هستند. عربستان که قوی ترین عضو شورای همکاری است در استان های شرقی که البته زادگاه چاه های نفت این کشور هم است جمعیت شیعه فراوانی را در خود جای داده است. ال سعود از شبیه سازی ماجراهای بحرین در کشور خود بسیار واهمه دارد . عربستان سعودی با فروپاشی حاکمیت صدام حسین مخالف بود و آن هم نه به دلیل علاقه خاصی که به صدام داشت بلکه به دلیل اینکه عراق در زمان صدام حسین حداقل حکومتی سنی داشت . حمله آمریکا منجر به روی کار آمدن دولتی شیعی شد. عربستان از تعیین سفیر برای عراق سرباز می زند چرا که اعتقاد دارد دولت در بغداد به تهران بسیار نزدیک است.

بیم عربستان سعودی از قدرت گرفتن ایران در منطقه و بخصوص خلیج فارس منجر به تبیین سیاست های عجیب و غریب این خاندان در حوزه دیپلماسی شده است . عربستان بن علی رییس جمهوری تونس را پس از فرار از دست انقلابیون پناه داد. مردی که اخیرا از سوی دادگاهی داخلی در تونس به 35 سال حبس به اتهام فساد مالی محکوم شده است .

در ماجرای مصر هم عربستان عسودی تعراف را به کناری نهاد و رسما از ایالات متحده درخواست کرد که به نفع حسنی مبارک وارد بازی شود اما واشنگتن از این ماجرا سرباز زد و همین مساله منتهی به تنشدر رابطه دو متحد قدیمی یعنی واشنگتن و ریاض شد . تنش با آغاز نارامی ها در بحرین به اوج خود رسید. تصمیم عربستان سعودی برای انتقال نیرو به بحرین این شایعه را تقویت کرد که بهار عربی در حال رسیدن به مرزهای خلیج فارس است و منامه هم می تواند قربانی بعدی باشد و البته اهل مصالحه است . با این همه بحرینی ها هم اهل مصالحه نبودند و خیابان های منامه مملو از سربازان و وفاداران به ال خلیفه شد. ال خلیفه راهپیمایی های ارام را با خشونت مهار کرد ، جمعیت بسیاری از اعضای اپوزیسیون را بازداشت کرده و زندانیان سیاسی را شکنجه کرد. بحرینی ها پا را از حد هم فراتر نعادند و میدان لولو را در محاصره کامل امنیتی قرار دادند تا مبادا تجربه میدان تحریر قاهره تکرار شود و البته مساجد شیعیان را هم تخریب کردند.

در خاورمیانه دیکتاتورها همواره برای توجیه رفتارهای اعتراض آمیز مردمان خود دست بیگانگان را دخیل می دانند . در مصر حسنی مبارک از بیگانگانی سخن می گفت که سعی در ناآرام کردن اوضاع دارند ی حتی ادعا می کرد که بیگانگان مواد تحریک زا در شیرهای پخش شده میان معترضان ریخته اند. بشار اسد هم ادعا می کند که بیگانگان سعی در ناآرام کردن اوضاع در سوریه دارند. معر قذافی هم اصرار دارد که القاعده میان معترضان داروهای مخدر پخش کرده است . اصلی ترین دلیلی هم که این افراد در توجیه این ادعا می آورند این است که مردمان آنها هیچ گاه نمی توانند به تنهایی در سیستم دولتی موجود تغییر ایجاد کنند.

تجربه تاریخی نشان می دهد که اکثر انقلاب ها بیش از آنکه موفقیت آمیز باشند با شکست مواجه شده اند. شاید این نتیجه برای انقلاب هایی که در شش ماه گذشته در خاورمیانه و جهان عرب هم به راه افتاده است قابل اجرا باشد . در حال حاضر ما برخی نشانه های این ماجرا در مصر و تونس شاهد هستیم. علاوه بر این سرکوب هم در بسیاری از موارد جواب می دهد. با این همه انگیزه معترضان واقعی بود و نه زاده مواد مخدر. این انگیزه پس از فرونشستن گرد و خاک ها هم همچنان وجود خواهد داشت . در میانه قرن نوزدهم حاکمان سلطنتی در اروپا هم با مطالبه هایی از این دست روبه رو شدند .در بسیاری از موارد هنوز هم همان قواعد پیشین استوار است اما هیچ گونه خاندان سلطنتی جدی به ان معنای مطلق اجرایی در روپای امروز وجود ندارد . بین عربستانی ها و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از دخالت بیگانگان شاید چندان هم بیراهه نباشد اما دولتمردان در این کشورها باید بدانند که اصلی ترین تهدید برای آنها از خارج از مرزهایشان نیست بلکه از سوب مردمان خودشان است . یک حاکم عقل در این فضا به صدای تغییر طلبی مردمانش گوش می دهد.