نقش شیعه در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران

۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۰ | ۱۸:۲۸ کد : ۱۲۹۵۶ کتابخانه
جلد اول کتاب «نقش شیعه در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» که به مدارس و حوزه‎های علمیه شیعه می‎پردازد به قلم علی اکبر ولایتی منتشر شده است.
نقش شیعه در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران
دیپلماسی ایرانی: نویسنده در این کتاب تبیین علمی نقش شیعه در فرهنگ و تمدن اسلام در ایران را به دو صورت معرفی میکند. نخست، شناساندن نقش تعیین کنندهای که حوزهها و مدارس علمی شیعه طی قرون متمادی در گسترش و تعمیق فرهنگ و تمدن اسلامی ایفا کردند. دوم، آثار و خدمات برجستهای که هر یک از دانشمندان بنام و رجال علمی شیعه در شاخههای گوناگون دانش پدید آوردند.

دانشمندان شیعه به تأسی از آموزههای قرآن کریم و تحت تعالیم روشنگرانه ائمه معصومین (ع) درمسیر تعلیم و تعلم دانش از روش شناسی علمی توحیدی و آیین دانشوری برخوردار بودند. آنها علوم طبیعی را در همبستگی با وحی و علوم دینی میدانستند. به عبارت دیگر، از نظرگاه آنان رسیدن به حقیقت با سیر از ظاهر به باطن میسر میشود. مؤلف نمونه بارز این طرز تفکر را در دیدگاه جابربن حیان شاگرد نامدار مکتب امام صادق(ع) میداند و میگوید: ایشان دانش کیمیا را فلسفه کامل طبیعت دانسته و از راه رموز و تمثیلات عالم جماد به بیان حقایق عالم روح و رابطه طبیعت ومعنی پرداخته است.

علی اکبر ولایتی می‏نویسد: دیگر دانشمندان برجسته شیعه چون کندی، فارابی، ابن سینا، خواجه نصیرالدین طوسی هریک به نوعی قائل به فلسفه تمثیلی طبیعت بوده و برهمین اساس شیوه ردهبندی آنها از دانشهای زمانه خود به گونه‏ای است که بینش توحیدی را بازتاب میدهد که در آن اجزای هستی در ‏منظومهای به هم پیوسته مشاهده میشود.

نویسنده در این کتاب بر این باور است که تأمل در تاریخ اسلام نشان میدهد که از ابتدای شکلگیری تمدن اسلامی(قرن دوم هجری) تاکنون هیچگاه حوزههای گوناگون فرهنگی و تمدنی از حضور بزرگان شیعه خالی نبوده و نتیجه میگیرد که این مسئله خود سندی است بر عمق تاریخ عقلانیت و مدنیت شیعه که به قدمت تاریخ اسلام است.

نگاهی به تاریخچه حوزهها و مدارس علمی شیعه، فصل اول این کتاب را تشکیل میدهد که نویسنده در این فصل به معرفی حوزه‏های علمیه: مکه، مدینه، کربلا، کوفه، بصره، یمن، زیدیه یمن، اندلس، حِلّه، حوزه شیعی بغداد، نجف اشرف، جبل عامل، جِزّین و مدرسه جُبیع و کَرَک نوح پرداخته است.

 روش ها، مواد و منابع درسی حوزه‏های علمی شیعه فصل دوم این کتاب را تشکیل می‏دهد که نویسنده در آن مواد و متون درسی ازجمله علوم تربیتی، ادبیات، حدیث و درایه، رجال، فقه، اصول فقه، تفسیر، منطق، فلسفه، کلام، عرفان، ریاضی و نجوم و طب مورد بررسی قرار داده است.

این کتاب را شرکت سهامی کتاب های جیبی وابسته به انتشارات امیرکبیر منتشر کرده است.

 

( ۵ )

نظر شما :