جابه جایی های مهم اوباما بر سر پرونده هسته ای ایران
مشاور ویژه رییس جمهور آمریکا در امور خلع سلاح و عدم اشاعه در آخرین اظهارنظر خود از وقوع جابجایی‌های مهم در سیاست راهبردی آمریکا نسبت به مسئله هسته‌ای ایران خبر داده است.
به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از سایت ایران هسته‌ای، گری سیمور در گفت‌وگویی با ایرینا لاگونینا از رادیو روسیه و حسین آریان از رادیو فردا به تشریح نکاتی درباره برنامه هسته‌ای ایران پرداخته که از برخی جهات کاملاً جدید محسوب می‌شود بویژه اینکه وی برای نخستین بار در اظهارات خود از امکان پذیرش غنی‌سازی ایران توسط آمریکا خبر داده است.
متن کامل پرسش و پاسخ وی با این دو خبرنگار چنین است.
- اجازه بدهید با گفتن این موضوع شروع کنم که دولت بوش گفته بود اگر ایران نگرانی‌ها درباره برنامه هسته‌ای‌اش را یکبار رفع کند، آن وقت می‌تواند مانند هر عضو دیگر ان پی تی برنامه هسته‌ای صلح آمیز داشته باشد. دولت اوباما هم چیزی شبیه به این گفته است اما خانم کلینتون وزیر خارجه اندکی جلوتر رفته است. او روشن کرد این مربوط به زمانی است که ایران یک بار پایبندی خود را به قطعنامه‌های شورای امنیت نشان داده باشد و نگرانی‌ها درباره برنامه هسته‌ای خود را رفع و اعتماد درباره آن را بازیابی کرده باشد، آن وقت از حقوقی مشابه بقیه اعضای ان پی تی برخوردار خواهد بود و در ان پی تی هیچ محدودیتی برای توسعه توان غنی سازی برای مصارف صلح آمیز وجود ندارد بنابراین او آنچه را که دولت بوش به طور ضمنی می‌گفت به صراحت گفته است اما نکته‌ای که هم دولت اوباما و هم دولت بوش مشترکاً بر آن تأکید کرده‌اند این است که گام اولی که باید ایران بردارد پایبندی به قطعنامه‌های شورای امنیت و احیای اعتماد درباره برنامه هسته‌ای خود است. چیزی که قابل توجه است این است که ایران تنها عضو ان پی تی است که آژانس قادر نیست تأیید کند برنامه هسته‌ای آن به طور کامل صلح آمیز است و من فکر می‌کنم اکنون توپ در زمین ایران است که باید با انجام اقداماتی کشورهای مختلف و شورای امنیت را متقاعد کند که برنامه هسته‌ای آن واقعاً صلح آمیز است. (این ادعا غلط است و بیش از 70 کشور وجود دارد که آژانس قادر به اعلام قطعی برنامه هسته‌ای اعلام نشده در آنها نیست).
آمریکا برای تغییر دادن رفتار ایران چه کاری قصد دارد انجام بدهد؟
- رهبری فعلی ایران طی سال‌های طولانی عمیقا در حال توسعه توانایی ساخت سلاح هسته‌ای (nuclear-weapons capability) بوده است. منظور من برنامه فعلی ایران است که پس از روی کارآمدن آیت الله خامنه‌ای پس از 1980 آغاز شد. من فکر می‌کنم ما می‌بینیم که رهبری سیاسی ایران شامل آیت‌الله خامنه‌ای و آقای هاشمی رفسنجانی قویاً باور دارند که داشتن قابلیت ساخت سلاح هسته‌ای برای غرور ملی و توان دفاعی ایران مهم است بنابراین این یک تلاش طولانی مدت است که رهبران ایران متقاعد شوند نرفتن به سمت سلاح هسته‌ای برای آنها بهتر است.
بنابراین اوباما تلاش کرده از ترکیبی از اقدامات تلاش استفاده کند. از بهبود روابط، عادی سازی روابط سیاسی با ایران، لغو تحریم‌های اقتصادی، همکاری در زمینه توسعه نفت و گاز و انرژی هسته‌ای، نگرانی‌های آمریکا در زمینه برنامه هسته‌ای‌اش را پیگیری کند.
از سوی دیگر از آنجا که ایران تاکنون حاضر به مشارکت جدی در یک فرایند دیپلماتیک چه مستقیماً با آمریکا و چه به گروه 1+5 نشده، اوباما چاره‌ای جز این ندارد که انزوای سیاسی و تحریم اقتصادی ایران ادامه بدهد. آیا این ظرف یک روز جواب خواهد داد؟ من نمی‌دانم! ممکن است برای رهبری ایران که تصمیم به توسعه قابلیت ساخت سلاح هسته‌ای گرفته هیچ کدام از پیشنهادهای تعامل یا تحریم‌ها کافی نباشد. هرچند خبر خوب این است که ظرفیت فنی هسته‌ای ایران واقعا کند پیش می‌رود. مشکلات تکنیکی بوجود آمده و تاسیسات مخفی افشا شده‌اند بنابراین من فکر می‌کنم این موضوعات به جهان چند سال وقت داده است که روی این موضوع کار کند، قبل از آنکه ایران در موقعیتی قرار بگیرد که تصمیم سیاسی برای ساخت سلاح هسته‌ای را اتخاذ کند.
برخی عقیده دارند ایران به دنبال ساخت یک سلاح هسته‌ای واقعی نیست بلکه به دنبال آن است که ظرفیت ساخت سلاح هسته‌ای را داشته باشد. از نقطه نظر عدم اشاعه این دو چه تفاوتی با هم دارند؟
- من فکر نمی‌کنم این تفاوت زیادی ایجاد کند. در وهله اول من تصور می‌کنم اگر ایران قابلیت ساخت سلاح هسته‌ای را به دست بیاورد تاثیر آن بر همسایگانش بسیار مشابه زمانی خواهد بود که خود سلاح هسته‌ای را بسازد به این دلیل که آنها احساس خواهند کرد ایران هر لحظه ممکن است تصمیم به ساخت سلاح هسته‌ای بگیرد و همین باعث می‌شود آنها احساس کنند مجبور به توسعه توان هسته‌ای اختصاصی برای خود هستند. از دید ایالات متحده توسعه توان ساخت سلاح هسته‌ای در منطقه خاورمیانه آخرین چیزی است که ما در این منطقه به شدت بی ثبات و پر از درگیری و خشونت از جهان به آن نیاز داریم. ما فکر می‌کنیم برای آینده امنیت بین‌المللی حفاظت از عدم اشاعه در خاورمیانه باید یکی از اولویت های اصلی ما باشد و این مستلزم حفظ عدم اشاعه در خاورمیانه است.
بنابراین آیا احتمال استفاده از نیروی نظامی علیه ایران وجود دارد؟
- رئیس جمهور اوباما گفته است گزینه نظامی روی میز است اما بدیهی است او آن را کار جذابی برای انجام دادن نمی‌بیند به همین دلیل است که او می‌خواهد این موضوع را از طریق راههای دیپلماتیک حل کند. دید شخصی من این است که اگر هزینه‌ها به اندازه کافی بالا برود این امکان وجود دارد که رهبری ایران تلاش‌هایی را برای رسیدن به برخی سازش‌ها به منظور اجتناب از فشارهای سیاسی و اقتصادی آغاز کند اما ما نمی‌توانیم از درست بودن این امر مطمئن باشیم مگر اینکه جامعه بین‌المللی همه با هم کار کنند. ما به سختی تلاش کرده‌ایم به این منظور همکاری نزدیکی را میان قدرت‌های بزرگ بویژه در شورای امنیت ایجاد کنیم و فکر می‌کنیم این موثر خواهد بود. من فکر می‌کنم برخی نگرانی ها در تهران درباره اقدامات شورای امنیت وجود داشته باشد. درحال حاضر من فکر می‌کنم بیشتر توجه‌ها به بهار عربی دوخته شده است و این موضوع توجهات را از برنامه هسته‌ای ایران دور کرده است اما موضوع هسته‌ای ایران به دوباره به عنوان یک اولویت مطرح خواهد شد.
نظر شما :