ناتو و مشکلات بی پایان کوزوو و افغانستان

پس از کشته شدن بیش از 10 هزار غیر نظامی، 7 سال حضور نیروهای سازمان ملل برای اداره کوزوو و 15 ماه دیپلماسی پر تنش، میانجیگران بین المللی اعلام کردند که مذاکرات بین رهبران آلبانیایی تبارها کوزوو و صربستان پس از چهار ماه به بن بست رسیده است.

 

اتحادیه اروپا، آمریکا و روسیه در گزارشی به بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل اعلام کردند که کوزوو در اوایل سال آینده اعلام استقلال خواهد کرد. در این گزارش آمده است که پس از 120 روز مذاکرات پرتنش، طرفهای مذاکره کننده نتوانستند به توافقی در خصوص وضعیت کوزوو دست پیدا کنند.

 

میانجیگران سعی داشتند تا در این مذاکرات از اعلام استقلال یکجانبه توسط منطقه صربستان جلوگیری کنند چرا که چنین حادثه ای می تواند منجر به آغاز درگیریهای تازه ای در بالکان شود.

از سال 1996 نیروهای صرب با حمنایت دولت مرکزی یوگوسلاوی اقداماتی را برای آنچه که پاکسازی قومی خوانده میشد به اجرا گذاشتند و این اقدامات با مقاومت استقلال طلبان ره رهبری ارتش آزادی بخش کوزوو مواجه شد. گفته می شود در جریان پاکسازی قومی کوزوو، بیش از 12 هزار تن از آلبانیایی تبارها کشته شدند و تا 800هزار تن از آنان از آلبانی گریختند. در سال 1999 نیروهای ناتو به منظور خاتمه دادن به سرکوب آلبانیایی تبارها، به کوزوو آمدند و اداره آن را به سازمان ملل واگذار کردند.

 

آلبانیایی تبارها امروز در کوزوو خواهان استقلال کامل هستند، اما کشور صربستان که کوزوو را هنوز استانی از خود می داند استقلال کوزوو را به رسمیت نمی شناسد و به شدت با این طرح مخالف است. از طرفی دیگر یک گروه سه جانبه میانجی متشکل از آمریکا، روسیه و اتحادیه اروپا مذاکراتی را جهت پایان دادن به این مسئله آغاز کرده بودند. در میان میانجیگران، آمریکا و اروپا از استقلال کوزوو حمایت می کنند و ا ین در حالی است که روسیه با استقلال این منطقه به شدت مخالف است.

 

آلبانیایی تبارهای این منطقه اعلام کرده اند که در صورتی که مذاکرات گروه میانجی که قرار است در تاریخ 10 دسامبر اعلام شود  به نتیجه منطقی و مثبتی نرسد این استان به طور یکجانبه اعلام استقلال خواهد کرد.

 

بنابراین روز گذشته وزیر امور خارجه بلژیک و یک دیپلمات آمرکیایی اعلام کردند از آنجا که وضعیت آینده کوزوو مشخص نیست ناتو 17 هزار نیروی حافظ صلح خود را در این استان نگه می دارد. کارل دوگوش، وزیر امور خارجه بلژیک در جمع خبرنگران گفت که وزیران خارجه کشورهای ناتو به این نتیجه رسیدند که ناتو باید با همین سطح کنونی در کوزوو بماند.

 

اوایل سال جاری، مارتی آهیستاری، نماینده سازمان ملل در امور کوزوو با ارائه طرحی خواستار پایان دادن به درگیریهای کوزوو شد. در طرح آقای آهیستاری جدایی کوزوو از صربستان تایید شده است و کوزوو دارای پرچم مخصوص و نیروهای مسلح ویژه است و حق دارد در سازمان های بین المللی همچون سازمان ملل متحد دارای نماینده باشد. در این طرح همچنین آمده است که کوزوو تقسیم نخواهد شد و همچنین اجازه نخواهدداشت به هیچ کشور دیگری بپیوندد. هرچند در این طرح از استقلال کوزوو حرفی به میان نیامده است اما مفهوم آن در طرح کاملا محسوس است.

 

روسیه اوایل سال جاری با پیشنهاد آقای آهیستاری مخالفت کرد و خواستار فرصت دیگری شدند. اما اکنون مقامات غربی بر این عقیده اند که روسیه هیچ تغییری نکرده است و با وجود پایان مذاکرات پیشنهاد جدید و منطقی ای ارائه نداده است.

 

در این میان، روسیه پیشنهاد ادامه مذاکرات بین طرفین را در جلسه روز گذشته در شهر بروکسل که با حضور وزاری امور خارجه کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) برگزار شده بود را بیان کرد و اعلام کرد که پیدا کردن راه حل امکان پذیر است، اما پیشنهاد وی توسط کاندلیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا رد شد.

 

سرگی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز جمعه به مقامات اروپایی هشدار داد که هرگونه راه حل درباره آینده کوزوو که د رچارچوب سازمان ملل نباشد، اروپا را در سراشیبی تند و لغزنده بی ثباتی سوق خواهد داد. وی گفت: هرطرف که از این امر تخلف کند در سراشیبی تند و لغزنده بی ثباتی قرار می گیرد و من مطمئن هستم این موضوع بع ثبات اروپا کمک نخواهد کرد.

 

کاندلیزا رایس اعلام کرد که زمان مذاکرات به پایان رسیده است. وی گفت: من فکر می کنم که این پروسه به پایان رسیده است و ما باید به فکر گامهای جدیدی باشیم. اگر نتوانیم واقعیت موقعیت موجود را درک کنیم هرگز نمی توانیم ثبات را در منطقه بالکان ایجاد کنیم.

 

از آنجا که دیدگاه های بین المللی متفاوتی در خصوص استقلال کوزوو وجود دارد و آمریکا در حال حاضر از استقلال این استان حمایت می کند، سخنان کاندلیزا رایس در خصوص منطقی بودن این اقدام چندان غیر واقعی به نظر نمی رسد.

 

در این میان برخی از کشورهای اروپایی از جمله، اسپانیا، اسلواکی و یونان با استقلال کوزوو موافق نیستند و معتقدند که استقلال این بخش از بالکان موجب می شود تا گروه های جدایی طلب در هر منطقه ای از جهان به فکر استقلال بیافتند.

 

در انتخابات اخیر در کوزوو که در آن هاشم تاچی، رهبر سابق مبارزان کوزوو پیروز شد احتمال اعلام استقلال یکجانبه این منطقه را افزایش داده است. وی پیش از انتخاب اعلام کرده بود که اگر گروه میانجی نتوانند به نتایج مثبتی برسند پس از 10 دسامبر اعلام استقلال یکجانبه خواهد کرد.

 

وزرای خارجه کشورهای عضو پیمان ناتو پس از پایان نشست دو روزه خود به این نتیجه رسیدند که باید نیروهای خوددر افغانستان را افزایش دهند تا در کنار حفظ امنیت در این منطقه از جهان به دولت حامد کرزای کمک کرده باشند.

 

ناتو درصدد است تا بتواند هزار تا هزار و 500 نیروی جدید از 39 کشور جهان را راهی افغانستان کند تا تعداد نیروهای این سازمان که در افغانستان حضور دارند به 43 هزار سرباز برسد.

 

مذاکره برای افزایش نیروهای ناتو در افغانستان در حالی است که درگیریها در این کشور همچنان ادامه دارد و در 10 روز گذشته تنها شهر کابل شاهد سه حمله انتحاری بود که منجر به کشته و زخمی شدن دهها تن از افراد نظامی و غیر نظامی در این شهر شد.

 

جیمز اپاتوری، سخنگوی ناتو پس از پایان نشست دو روزه در بروکسل در جمع خبرنگاران اعلام کرد که اینجا وزرای امور خارجه با دیدگاهی سیاسی سعی کردند نقش حضور نیروهای ناتو در آینده افغانستان را بررسی کنند.

در حال حاضر ناتو سازماندهی بیش از 41 هزار و 700 نیروی خود در افغانستان را بر عهده دارد که سعی در ایجاد آرامش و امنیت در افغانستان را دارند و همچنین به نیروهای امنیتی این کشور کمک می کنند تا بتوانند در آینده به تنهایی امنیت افغانستان را تامین کنند.

 

اما اعضای ناتو نتوانستند در جلسه روز جمعه به این توافق برسند که تعداد نیروهای ناتو در افغانستان را افزایش دهند.