غرب در ليبى دست به سلاح نخواهد برد
ديپلماسى ايرانى: حمام خون در ليبى جامعه بين‌المللى و حتى جهان عرب را از خواب طولانى بيدار کرده است. قذافى با تمام ديکتاتورها متفاوت است و ديشب در سخنرانى خود مردم ليبى را تهديد کرده که هر فرد معترض کشته خواهد شد. به نظر مى‌رسد که او براى نگه داشتن اريکه قدرت خود از هيچ جنايتى فروگذار نخواهد کرد. به همين بهانه آينده ليبى و اين کشتارها را از جاويد قربان اوغلى، مديرکل سابق افريقا، جويا شديم.
سرنوشت قذافی را با توجه به اين کشتارها چگونه پیش بینی می‌کنید؟
شايسته يک رهبر سياسى نيست که با قتل عام مردم به حکومت خود ادامه دهد. اينگونه رويدادها آزمايشى است براى سنجش صداقت رهبران در خدمت به مردم که فلسفه حکومت است و يا چسبندگى به قدرت که وجه غالب نظام‌هاى ديکتاتورى است. واضح است که قذافى همانطور که ديشب در نطق عصبى خود از آن ساختمان ويرانه تاکيد کرد قصد دارد با قتل عام وسيع‌تر مردم به حکومت خود ادامه دهد.
تاکنون قدرت طلبى آقای قذافی بیش از 800 کشته بر جای گذاشته است، اين شورش‌ها در ليبى را چه مى‌توان ناميد؟
تعداد کشته‌ها بسيار بيشتر از اين است. متاسفانه هيچ رسانه بى‌طرفى در آنجا حضور ندارد. اين انقلابى است بر خلاف مصر و حتى تونس. منتهى قذافى با ارتش خود اين انقلاب را به جنگى داخلى تبديل کرده و همه عوامل و عناصر خارجى که سال‌ها از جيب ملت آنان را براى جاه طلبى‌هاى خود بسيج کرده بود به ميدان آورده است.
سکوت آمریکا در قبال جنایت قذافی در قتل عام مردم را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شرم آور است. هيچ توجيهى براى آن وجود ندارد. انتظار مى‌رفت شوراى امنيت بيانيه تندترى را صادر مى‌کرد و يا اينکه به تصميمى مى‌رسيد. قذافى هيچ توجيهى براى قتل عام ملت خود با استفاده از جنگ افزارهايى که در جنگ‌هاى کلاسيک استفاده مى‌شود ندارد.
انگليس فروش تسليحات را به ليبى متوقف کرده است و موضع‌گيرى اتحاديه عرب را در قبال تحولات ليبى چه تعبيرى مى‌کنيد؟
ليبى آنقدر جنگ افزار در انبارهاى خود دارد که براى چند سال جنگ کلاسيک با دشمن خارجى کفايت مى‌کند. اقدام انگليس هرچند ژست ديپلماتيک در برابر کشتار مردم ليبى است ولى به هيچ وجه کافى نيست. نفت ليبى براى انگليس و آمريکا بسيار جذاب و تحريک کننده است. اين رويکردى بسيار غيراخلاقى و آزمونى براى نخست وزير انگليس و رييس جمهور آمريکاست.
کشورهای غربی در 72 ساعت گذشته بارها به زبان تهدید و هشدار متوسل شده‌اند. آیا امکان دخالت نظامی غربی‌ها برای مهار بحران وجود دارد؟
بيانيه روز گذشته شوراى امنيت نشان داد برنامه اى براى دخالت نظامى غربى‌ها و يا اعراب وجود ندارد. فکر مى‌کنم در صورت تداوم درگيرى‌ها فروپاشى نظام از درون انجام خواهد شد و شايد اصلا نيازى به مداخله خارجى نباشد.
ادعا مى‌کنيم که جهان عرب در خصوص حوادث لیبی بسیار منفعل‌تر از مصر برخورد می‌کند، پاسخ اينجاست که اعراب در کجا فعالانه عمل کرده اند که اينجا منفعل به حساب مى‌آيند. آتشى است که دامن همه نظام‌هاى خودکامه عربى را گرفته است. فعلا هر کدام تلاش مى‌کنند دامن خود را از اين آتش برهانند. به قول شاعر "تو با دشمن نفس هم خانه اى چه در بند پيکار بيگانه اى"
دو سال حکومت قذافی بر لیبی حیات را از اپوزیسیون‌های سیاسی گرفته است. بعد از قذافی رهبری این کشور را چه کسی بر عهده خواهد گرفت؟
به نظرم هنوز زود است در اين باره سخن گفته شود. مهم اين است که اراده مردم بر ديکتاتورها غلبه مى‌کند. قذافى در 42 سال گذشته به گونه‌اى حکومت کرده که اپوزيسيون جدى باقى نگذاشته است. نيروهاى سياسى در خلال روزهاى آتى شکل گرفته و يا تجديد سازمان خواهند کرد. آن زمان مى‌توان در باره جايگزين‌ها صحبت کرد. البته منطقه شرق ليبى به شدت سياسى و مخالف قذافى است.
وضعيت ليبى همچنين ممکن است فرصت را براى فعاليت و تجديد سازمان نيروهاى افراطى اسلامى فراهم کند.
بسیاری از احتمال تبدیل شدن لیبی به سومالی سخن می‌گویند، این بحث را چقدر جدی می‌دانید؟
اين يکى ازخطرات است. همانطور که گفتم در غياب نيروهاى سياسى فعال و رهبران قدرتمند اپوزيسيون و قهرآميز بودن گذر از قذافى و سبکه گسترده اى که قذافى طى ساليان گذشته از نيروهاى خارجى سازمان داده ممکن است سناريو سومالى در اين کشور تکرار شود.
لیبی بعد از قذافی به کدام سمت گرایش بیشتری پیدا خواهد کرد؛ غرب یا جهان عرب؟
فکر مى‌کنم تحولات بزرگى را در جهان عرب پيش رو داريم. بايد منتظر ماند و بر اساس شرايط به گمانه زنى پرداخت. عربيت در ليبى بسيار قدرتمند است. حتى در نزد مردمى که در مناطق غيرشهرى زندگى مى‌کنند. فرهنگ اين کشور متفاوت از مصر و تونس و حتى الجزاير است.
برخی منابع، امروز از احتمال زنده بودن امام موسی صدر سخن می‌گویند، این احتمال را چه اندازه قوی می‌دانید و تبعات صحت این موضوع در سطح بین المللی چیست؟
همه ما اميدواريم امام موسى صدر زنده باشد و به ميان امت اسلامى برگردد. ولى بر اين باورم که نبايد با اعتقادات پيروان ايشان بازى کرد. امام موسى صدر در صورتى که در قيد حيات باشند اکنون 83 سال دارند. اگر شرايط زندان و شکنجه و ... را اضافه کنيم مى‌توانيم شرايط را بهتر درک کنيم. به شخصه اعتقاد ندارم ايشان در قيد حيات باشند. هر چند دعا مى‌کنم که اينطور نباشد و ايشان به ميان مردم لبنان بازگردند.
نظر شما :