بازارگرمى طالبان براى سهم‌گيرى از قدرت

ديپلماسى ايرانى: رییس شورای عالی صلح افغانستان به طالبان اين نويد را داده است که در قبال زمين گذاشتن اسلحه و تن دادن به صلح، آنها را در تصميم گيرى هاى حکومتى سهيم کند.

برهان الدين ربانى که پيشتر نيز از تمايل دولت افغانستان به مصالحه با طالبان و سهيم ساختن تدريجى آنها در قدرت سخن گفته بود، به تازگى تلاش کرده است تا فاصله و بى اعتمادى موجود ميان اين گروه و دولت را با اين جملات پوشش دهد: "طالبان فکر می کنند شوراى عالى صلح در میان آنها تفرقه می اندازد اما ما در جریان چند ماه گذشته به آنها این اعتماد را دادیم که قصدمان سهیم ساختن طالبان در تصمیم گیری های حکومتی است."

شورای عالی صلح روز شنبه در نشست عمومی خود اعلام کرد که این شورا در چند ماه گذشته کاری اش توانسته است از حمایت و اعتماد بیشتر ملی و بین المللی برای انجام روند مصالحه ملی در کشور بهره مند شود. این شورا کمیته های ولایتی را در سراسر کشور برای پیشبرد روند مصالحه ملی ایجاد کرده است.

به گفته ربانى، کشورهای مهم منطقه و جهان اکنون این شورا را به عنوان یک محور برای گفتگوهای صلح پذیرفته و قبول کرده اند که باید تمام تلاش های صلح در افغانستان از طریق این شورا صورت گیرد. ربانى سعى مى کند تشخص ويژه اى به شوراى صلح بدهد اما برخى تحليلگران و بخشى از افکار عمومى افغانستان، به اين شورا با ديده ترديد مى نگرند و روند مصالحه را يک قسم سازش با خشونت طلبانى مى دانند که همچنان به کشتار و تخريب در افغانستان مشغول اند.

مقام هاى شورای عالی صلح به تازگى از تماس با بعضى از فرماندهان طالبان خبر داده اند. طالبان همواره یکی از شروط اصلى خود را برای مذاکره با دولت، خروج بى قید و شرط ناتو از افغانستان تعيين کرده است، اين درحالى است که امريکا اعلام کرده در صورت نپيوستن طالبان به جرگه صلح، خشونت ها را عليه آنها ادامه مى دهد. اين را نيز نبايد فراموش کرد که بحث تاسيس پايگاه نظامى دائمى امريکا در خاک افغانستان به کلى با اهداف و شروط طالبان منافات دارد و بنابراين نمى توان به اقدام هاى شورايى که ربانى آن را بين المللى و معتبر مى داند، دل خوش کرد.

اگرچه روس ها مخالفت خود را با ماندن امريکايى ها در افغانستان در قالب پايگاه دائمى اعلام کرده اند اما حامد کرزى هنوز پاسخى به طرح امريکايى ها نداده و ايجاد آن را مستلزم همراهى افکار عمومى خوانده است. طالبان نيز تلاش مى کند با وارد شدن به درگيرى هاى شديد و مختل کردن فضاى امنيتى افغانستان، جلوى انگيزه امريکايى ها بايستد.

دیروز طالبان در یک حمله‌ مسلحانه به یکی از شعبه هاى کابل بانک 18 نفر را کشتند و باعث زخمى شدن بیش از 70 تن شدند. حالا فعالان سياسى منتقد صلح با طالبان از ربانى و کرزى مى پرسند چگونه مى خواهيد با جنايتکاران صلح کنيد؟

حقيقت اين است که دولت بايد از جنگ يا صلح با طالبان یکی را انتخاب کند. به نظر نمى رسد راه حل موجود که چيزى شبيه يکى به ميخ و يکى به نعل است، جوابگوى مطالبات جامعه و مهارکننده نيروهاى طالبان باشد. دوگانگى در رفتار با طالبان به يکى از مهم ترين مصائب سياسى روز افغانستان منجر شده است.

هيلارى کلينتون وزیر امور خارجه امریکا ديروز تاکيد کرد که استراتژی اين کشور بر حمله نظامی علیه القاعده و طالبان، و نيز یک برنامه غیرنظامی برای تقویت دول و اقتصادهای افغانستان و پاکستان و افزایش تلاش های سیاسی جهت پایان دادن به مناقشه افغانستان متمرکز است.

به نظر نمى رسد هماهنگى کاملى ميان سياستگذاران خارجى دخيل در امور افغانستان با دولت و شوراى عالى صلح وجود داشته باشد. دولت تمايل دارد از تعداد شبه نظاميان طالب بکاهد و آنها را جذب صلح کند اما افغان ها بر اين باورند که آنها جز به اسقاط کامل دولت و به دست گرفتن مجدد قدرت نمى انديشند و نرمش و مدارا با آنها در شرايطى که نيروهاى خارجى از احاطه کافى برخوردارند، عاقلانه نيست.

حتى بخشى از تحليلگران داخلى افغانستان معتقدند که تحرکات جديد و خشونت آميز طالبان نشانگر باور بنيادين آنها به حرکت هاى مسلحانه و به دست گرفتن کنترل اوضاع در شهرها و ولايات است. روزنامه هشت صبح افغانستان با اشاره به یورش‌های تروریستی و بمب‌گذاری‌هاى اين گروه در مراکز و ولایات مى نويسد: آنها فقط از جنگ و خونریزی سخن می‌گویند و به زبان آتش و گلوله و باروت، عدم علاقه‌‌شان را به صلح و مصالحه اعلام می‌کنند.

طالبان در این اواخر تغییر تاکتیک داده‌اند و اگر پیش از این اهداف نظامی را آماج حمله قرار می‌دادند، اکنون هرجا و مرکز و نهادی را که از لحاظ تبلیغاتی بتواند حضور آنها را نشان بدهد، هدف قرار می‌دهند. اکنون که امریکا در آستانه‌ خروج از افغانستان قرار دارد و از طرف دیگر از احتمال آشتی طالبان با حکومت سخن مى رود، آنها می‌کوشند با افزایش عملیات نظامی، حضور خود را در همه‌ جا اثبات کنند و برپايه آن سهم يا امتیاز بیشتری از دولت بستانند.