روابط ایران و حماس احیا می‌شود اما نه مثل سابق

دیپلماسی ایرانی: به رغم این که اطلاعاتی بر سر دیدار رهبران حماس با مسئولان ایرانی و حزب الله منتشر شده و گفته شده که حماس گام های جدی ای را برای بازگشت به جبهه مقاومت به رهبری ایران برداشته است، اما منابع آگاه می گویند که رهبران حماس چندان هم به فکر بازگشت کامل به جبهه ایران نیستند و هنوز در این زمینه مشکلاتی وجود دارد. به ویژه که گفته می شود اختلافات در درون جنبش حماس بر سر نوع رابطه با ایران و حزب الله با وجود پرونده سوریه بالا گرفته است.

به گزارش روزنامه لبنانی الاخبار، احمد یوسف، یکی از رهبران جنبش حماس در این باره گفت پیامی که ما فرستادیم برای همه جهت های فلسطینی و عربی و اسلامی و بین المللی درباره مواضع این جنبش در قبال روابط با ایران و حزب الله بوده است.

به گفته یک منبع آگاه رهبران حماس بعد از دگرگون شدن وضعیت اخوان المسلمین در قدرت در مصر و تونس بر سر روابط خود با ایران و حزب الله که به دلیل بحران سوریه متشنج شده بود، جلسات طولانی ای را برگزار کرده اند. به گفته این منابع همچنان شاخه قدرتمندی در درون این جریان اعتقاد دارد «دلیلی ندارد که روابطمان را با ایران و حزب الله به حالت سابق برگردانیم به خصوص که اکنون حمایت های مالی و سیاسی جایگزین آنها نیز برای حماس فراهم شده است.»

حقیقت ماجرا این است که سطح اختلافات حماس با ایران و حزب الله وارد فاز جدیدی شده است، به ویژه که مشخص شده بسیاری از حمایت هایی که حماس چه از مصر از طریق قطر دریافت می کرده و چه حمایت هایی که شاخه نظامی حماس در غزه از طرف ایران می آمده اکنون به طور مستقیم به دیگر جریان های مقاومت مثل جهاد اسلامی و جبهه ملی برای آزادی فلسطین و جناحی دیگر در داخل جنبش فتح می رسد.

به گفته این منابع، حماس همچنان اصرار دارد که بگوید اختلاف اصلی اش با ایران و حزب الله پرونده سوریه است، پرونده ای که نقطه عطف استراتژی اخوان المسلمین در منطقه محسوب می شود، حماس همچنان امیدوار است که از طریق جریان های اسلامی نزدیک به اخوان المسلمین بتواند اهداف خود را دنبال کند و حتی برای این کار حاضر شده فعالیت های مقاومت در فلسطین را تعلیق کند با این امید که حکومت اسلامی اخوان بتواند در برخی از کشورهای عربی قدرت خود را تثبیت کند.

این منابع همچنین می گویند، هر چه می گذرد مواضع حماس در قبال بحران سوریه بیشتر جنبه سیاسی به خود می گیرد و بیش از پیش به آن چه غرب و امریکا و اروپا و کشورهای عربی و برخی کشورهای دیگر مثل ترکیه دنبال می کنند، نزدیک می شود، به گونه ای که اکنون برخی از جریان ها در درون حماس صحبت از لزوم حمایت تسلیحاتی از مخالفان اسد می زنند و حتی برخی از آنها می گویند که باید نیروهای حماس در سوریه در اختیار مخالفان بشار اسد قرار بگیرند و علیه او بجنگند.

این در حالی است که برخی از اعضای سابق و افراد نزدیک به حماس در حال حاضر خود را درگیر این جنگ کرده اند و با ارتش سوریه وارد جنگ شده اند.

با این حال ایران و حزب الله بر خلاف سوریه که به طور کامل روابط خود را با حماس قطع کرده است، تصمیم گرفته اند که روابط خود را با طور کامل با این جنبش فلسطینی قطع نکنند. افراد آگاه می گویند: «مواضع ایران و حزب الله روشن است، آنها می گویند که نباید حماس را به حال خود رها کنیم تا به سوی آینده ای مجهول برود، به ویژه پس از تحولات مصر. در تهران و بیروت عده ای هستند که صحبت از ایجاد روابطی جدید با حماس می کنند، روابطی که بر اساس اصولی کاملا مطالعه شده و دقیق باشد تا بتواند از مقاومت فلسطینی حمایت کند، اصولی که در چارچوب خود جریان هایی که می خواهد حماس درگیر مشکلات داخلی در مصر و دیگر کشورهای عربی شود را از خود دور می کند. با این حال باز هم همه چیز به رهبران خود حماس باز می گردد که بهتر از هر کسی می دانند که وضعیتشان در چه موقعیتی است، با توجه به این نکته که هیچ کس نمی تواند به آنها توصیه ای را تحمیل کند.»

در این میان قبل از آن که انتخابات داخلی حماس برگزار شود و خالد مشعل مجددا به ریاست این جنبش درآید، برخی از رهبران حماس به تهران و بیروت سفر کردند و دیدارهایی را با رهبران حزب الله، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و مقام های ارشد ایرانی انجام دادند. افراد آگاه می گویند در همه این دیدارها پرونده سوریه نقطه اختلافی حماسی ها با مقام های ایران و حزب الله بود.

این در حالی است که گفته می شود به دلیل درگیری هایی که ارتش مصر در صحرای سینا داشته و توقف کمک ها به جنبش حماس و شاخه نظامی آن، عزالدین القسام در نوار غزه وضعیت این جنبش در حال حاضر بسیار سخت شده است. به همین دلیل چندی پیش شماری از رهبران حماس از جمله موسی ابو مرزوق، عماد العلمی و محمد نصر به دور از چشم رسانه ها و خبرنگاران به بیروت سفر کرده و در داخل سفارت ایران دیدارهایی را با مقام های ایرانی و حزب الله انجام دادند. عمده بحث آنها متمرکز بر پیشنهادهای محمود الزهار بود که خواسته بود ارتباطات ایران با حماس احیا شود و کمک های مالی ماهانه ایران با این جنبش که مدتی است متوقف شده، مجددا از سر گرفته شود. گفته می شود آن دیدار به نتایج ایجابی زیر رسیده است:

• ایران کمک های مالی به حماس را از سر خواهد گرفت اما نه به شکل سابق.
• خط ارتباطی ای میان حماس و حزب الله به ویژه با تمرکز بر پرونده لبنان ایجاد می شود که گفته می شود این بند از توافق بیش از بندهای دیگر دستاورد داشته است. به ویژه بر سر وضعیتی که در پناهگاه آورگان فلسطینی در لبنان جریان دارد و به تدریج به سمتی می رود که فتنه سنی – شیعی به آن جا نیز کشیده شود.
• آماده سازی برای دیدار رهبران حماس و حزب الله با یکدیگر، آن هم بعد از آن که حماس شکایت کرد که سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان دائما استقبال از رهبران حماس را رد می کند و مدت طولانی ای است که با رهبران این جنبش دیدار نکرده است. در پاسخ به این شکایت، طرف حزب الله پاسخ داده است که در بحبوحه استعفای نجیب میقاتی از سمت نخست وزیری لبنان ترتیب دیداری میان رهبران حماس با سید حسن نصرالله فراهم شده بود اما این دیدار 24 ساعت بعد به دلیل استعفای میقاتی به تعویق افتاد و هیئت فلسطینی گفت که از انجام آن معذور است برای این که از قبل دیداری در اردن هماهنگ کرده است. در دیدار اخیر در سفارت ایران در لبنان تصمیم گرفته شد تا دیدارهای رهبران حماس از حزب الله از سر گرفته شود و طرف لبنانی نسبت به طرف فلسطینی اغماض کند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11