با انتخاب مشارکت اقتصادی
تحریم‌ها مردم را متضرر می‌کند
دیپلماسی ایرانی: معاون وزیر امور خزانه‌داری امریکا می‌گوید برای آن که تحریم‌ها موثر واقع شوند، نیازمند اتخاذ همزمان تدابیر متعدد در بخش‌های مختلف هستیم.
گفت و گو با رضا مجیدزاده، کارشناس و تحلیل‌گر مسائل اقتصادی:
به کارگیری همزمان تدابیر متعدد تحریمی در بخش‌های مختلف با هدف تاثیر بیشتر تحریم‌ها بر ایران به چه معناست و آیا کارآیی تحریم را ارتقا می‌دهد؟
این مساله بستگی به میزان اثربخشی منابعی است که کشور تحریم کننده در اختیار دارد، می‌دانیم که پاشنه آشیل تحریم‌ها در مورد ایران می‌تواند تحریم بنزین باشد اما اعمال این تحریم علاوه بر این که برای دولت ایران زیان بار است، اثرات نامطلوبی برای مردم کشور نیز به همراه دارد. در واقع بیشتر مردم را متضرر می‌کند، به همین خاطر باید در مجموعه تحریم‌هایی که در مورد ایران در دست بررسی است این ملاحظات را در نظر گرفت.
علاوه بر این تحریم‌ها، مواردی وجود دارد که اسما تحریم نیستند اما اعمال شده‌اند. در پروژه ناباکو که کشورهای آسیای میانه و قفقاز و ترکیه شرکت داشتند، هیچ دعوتی از ایران صورت نگرفت در حالی که ایران به عنوان کشوری که بعد از روسیه بیشترین منابع گازی جهان را در اختیار دارد می‌توانست برای تامین انرژی اروپا یک سوپاپ اطمینان باشد، چراکه اروپا به دلیل سوابق رفتاری روسیه به دنبال تنوع بخشیدن به منابع عرضه انرژی است.
از سوی دیگر شاهد بودیم که ایران در اجلاس کشورهای ساحلی خزر هم دعوت نشد و سهم ایران از این دریا یازده درصد تشخیص داده شد، این دو اتفاق بسیار بیشتر از تحریم می‌تواند شرایط دولت ایران را تحت تاثیر قرار دهد.
اما اثرگذاری تحریم از این بابت بیشتر مد نظر است که بتواند هزینه‌های پایبندی دولت ایران به برنامه هسته‌ای را به میزانی که نتواند این برنامه را ادامه دهد؛ بالا ببرد. در مقابل این روند می‌تواند دولت را به سوی مسیر مذاکره نیز سوق دهد.
مذاکرات هسته‌ای اخیر در ژنو به دلیل برملا شدن دو سایت جدی غنی سازی در نزدیک قم بود و گرنه نمی‌شد انتظار داشت دولت ایران نرمش بیشتری نشان دهد، چراکه دولت در مسیری قرار گرفته که ادامه مسیر هسته‌ای برایش به عنوان خودکشی محسوب می‌شود.
بسیاری معتقدند با وجود بازار سیاه امکان شکستن تحریم‌ها وجود دارد، آیا ابزار تحریم در نهاد خود کارآمد است؟
این مساله بستگی به هدف‌های اعمال تحریم دارد. زمانی هدف این است که یک دولت را با اعمال تحریم مجبور به مذاکره کنند، در این مورد شاهدیم که تحریم‌ها اثرگذار بوده است چراکه هزینه پایبندی به برنامه‌ها را بالا می‌برد. اما زمانی هدف این است که یک سیستم به طور کلی دگرگون شود. در این مورد اعمال تحریم‌ها کارایی ندارد چراکه نه به سود کشورهای تحریم کننده است و نه به سود مردمی است که موضوع تحریم واقع می‌شوند چراکه هزینه زیادی را به مردم بیش از دولت تحریم می‌کند.
جایگزینی مشارکت اقتصادی به جای اعمال یا تشدید تحریم‌ها چه اندازه می‌تواند در مورد ایران اثربخش باشد؟
قطعا این کار کارساز خواهد بود چراکه فضای بازی را به سوی شرایط برنده- برنده سوق می‌دهد و از فضای جمع صفری که اکنون موجود است خارج ساخته و به سطح بازی برد برد برای هر دو طرف ارتقا می‌دهد. اما نکته قابل توجه این است که ساختار فعلی اقتصاد ایران با آن چیزی که در اقتصاد جهانی مطلوب است فاصله زیادی دارد، برای این که مبانی جهانی شدن در ایران نیز تثبیت شود نیاز به انجام اصلاحات اساسی در دولت است، مگر این که دولت خود برای این اصلاحات پیش قدم شود که با توجه به شرایط موجود بعید است و به تبع آن دستیابی به شرایط برد برد نیز کمی دشوار به نظر می‌رسد.
نظر شما :