اسپانیا نمیتواند در مقابل ایران مستقل عمل کند
لوسیانو زاکارا، تحلیلگر اسپانیایی بر روی مسائل مربوط به ایران تحقیق میکند. وی تحصیلات خود را در رشته اسلام و مطالعات عرب به پایان رساندهاست و درحال حاضر مدیر بخش نظارت بر انتخابات کشورهای عربی در دانشگاه اتومومای شهر مادرید است. او در حال حاضر پیرامون سیاست خارجی، سیستم سیاسی و انتخابات در ایران تحقیق میکند. آقای زاکارا در گفتوگو با دیپلماسی ایرانی امیداوار است که اسپانیا بتواند روابط سیاسی واقتصادی بهتری با ایران برقرار کند.
اوباما با شعار تغییر در انتخابات پیروز شد. به نظر شما آیا ایران نیز شامل بخشی از این تغییرات خواهد بود؟
من فکر میکنم، قصد و نیت باراک اوباما برای ایجاد تغییر در چهره امریکا در خارج از کشور به خصوص در خاورمیانه بسیار صادقانه است. هرچند که وی به تازگی تحریمها علیه ایران را تمدید کرد، اما در مقابل ایران با ادبیاتی متفاوت برخورد کردهاست. وی نیاز و اهمیت گفتوگوهای مستقیم با مقامات ایرانی بر سر بسیاری از سوژهها را درک کردهاست. وی میتواند تا زمان انتخابات ریاست جمهوری در ایران منتظر بماند و پس از آن مستقیما اقدام کند اما در حال حاضر نشانههایی از این درخواست را برای محمود احمدینژاد میفرستد. هرچند من فکر نمیکنم سیاستهای امریکا در قبال ایران بدون مذاکره بر سر برنامه هستهای ایران تغییر زیادی کند.
نقش اروپا در روابط ایران و امریکا چیست؟
اروپا طی سالهای 90 و در زمان ریاست جمهوری آقای خاتمی نقش میانجی را برعهده داشت. اما از سال 2005 به بعد بیشتر به طرف امریکایی نزدیک شدهاست.
نقش کشورهایی مانند اسپانیا در تاثیرگذاری بر روی اروپا در رابطه با ایران چیست؟
خوزه لوییس رودریگو زاپاترو، نخستوزیر اسپانیا یکی از کسانی بود که در پروژه گفتوگوی تمدنها که آقای خاتمی نقش بسیار موثری در آن داشت حضور و نقش مهمی داشت. اگر آقای خاتمی در دور بعدی انتخابات در ماه خرداد پیروز شود، اسپانیا میتواند با دولت ایران به عنوان یک پیشقدم وارد تعامل شود. همچنین اسپانیا میتواند با افزایش روابط اقتصادی و تجاری خود با ایران نقش موثری در افزایش روابط با ایران داشته باشد و به عنوان شریکی مهم در میان کشورهای اروپایی نقش بازی کند. اما در حال حاضر، کشورهایی مانند آلمان، فرانسه و ایتالیا تاثیرات بیشتری دارند، چراکه روابط و گرایشهای بیشتری در رابطه با ایران دارند.
اروپا در تلاش است تا نقش مهمی در بحران خاورمیانه داشته باشد. امروز همه میدانند که این بحران بدون حضور ایران قابل حل نخواهد بود. سیاستهای اسپانیا برای نقش آفرینی ایران در این روند چیست؟
سیاستهای اسپانیا کاملا به سیاستهای کلی اروپا وابسته است. هرچند که اسپانیا این مسئله را درک میکند که حضور ایران مسئلهای بنیادی برای حل بحران خاورمیانه است اما برای دولت اسپانیا این امکان وجود ندارد که بخواهد در مقابل ایران از یک سیاست متفاوتی بهره بگیرد. بسیاری از سازمانهای بینالمللی وجود دارند که اسپانیا از اعضای آن است و آنها از برنامه هستهای ایران حمایت نمیکنند. بنابراین این امکان وجود ندارد که دولت اسپانیا یکجانبه وارد عمل شود.
همه میدانیم که اسپانیا نفوذ زیادی در امریکای لاتین دارد. امروز روابط ایران با کشورهای امریکای لاتین افزایش پیدا کردهاست و روابط خوبی است. چرا این مسئله بر روی روابط ایران و اسپانیا تاثیر گذار نبوده است؟
چون این دو روابط بر پایه گذشتههای متفاوتی آغاز شده است. روابط اسپانیا و امریکای لاتین در مرحله اول یک رابطه تاریخی و فرهنگی بین آنها است. دوم اینکه اسپانیا مهمترین سرمایهگذار خارجی در میان کشورهای امریکای لاتین بعد از امریکا است. اما هیچ موقعیت سیاسی برای روابط خوب آنها وجود ندارد. هرچند گاهی سیاست علیه آنها وارد عمل میشود. به عنوان مثال، رفتارها در سیاست خارجی ونزوئلا و کوبا به ایجاد تنش در روابط با اسپانیا منجر میشود. به خصوص زمانی که حزب مردمی دراسپانیا قدرت را در دست دارد. گاهی نیز امریکا به اسپانیا فشار میآورد تا برخی از سیاستهای خود را بر روی این کشورها اعمال کند.
از طرف دیگر، روابط ایران با برخی از کشورهای خاص در امریکای لاتین مانند، ونزوئلا، کوبا، نیکاراگوئه، بولیوی و اکوادور در وحله اول بر روی فاکتورهای سیاسی استوار است. امروز تمام این کشورها توسط سیاست مدارانی اداره میشود که از سیاست خارجی ضد امریکایی و سیاستهای پوپولیستی پیروی میکنند. بنابراین دولت اخیر ایران روابط خود را با این گروه از کشورها افزایش دادهاست. روابط ایران و اسپانیا با کشورهای امریکایی لاتین با یکدیگر همپوشانی ندارد و به همین دلیل است که این روابط تاثیری بر روی روابط ایران و اسپانیا نگذاشته است.
به عنوان یک ناظر بینالمللی فکر میکنید که سیاست خارجی آقای خاتمی در صورتی که به عنوان رییس جمهور ایران انتخاب شود چگونه خواهد بود؟
من فکر میکنم که آقای خاتمی بتواند موقعیت ایران را در شرایط آرامتری در جامعه بینالمللی قرار دهد. ایران از سال 2005 به این طرف با 5 تحریم سازمان ملل روبهرو شدهاست و این اتفاقی است که پیش از این هرگز شاهد آن نبودیم، حتی در بدترین شرایط روابط ایران با اروپا و امریکا. آقای خاتمی میتواند روابطی دوستانهتری برقرار کند و از دیپلماسی شفافتر برای مذاکره در خصوص مشکلات موجود میان ایران و سایر کشورها بهرهمند شود. وی همچنین میتواند چهره ایران را در منطقه تغییر دهد و روابط ایران با اروپا را گسترش دهد.
نظر شما :