تأثیر برگزیت بر احزاب راست گرای فرانسه

نویسنده: وحیده قدیری، کارشناس ارشد روابط بین الملل دانشگاه فردوسی مشهد

دیپلماسی ایرانی: برگزیت به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا اشاره دارد. در رأی گیری عمومی رفراندوم که در سال ۲۰۱۶ برگذار شد ۵۲درصد در مقابل ۴۸ درصد به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا رأی دادند. کشورهای اروپایی بعد از جنگ جهانی دوم در تعقیب سیاست همگرایی به جای جنگ و اقدامات نظامی تلاش کردند تا از ابزارهای نهادی و اقتصادی استفاده کنند و نوع جدیدی از موجودیت سیاسی را در سیستم جهانی ایجاد کنند. تأسیس اتحادیه اروپا یکی از موفق ترین تلاش های نهادی در عرصه روابط بین الملل محسوب می شود. با توافق شش کشور فرانسه، آلمان غربی، ایتالیا، بلژیک، هلند و لوکزامبورگ در زمینه تولید و فروش زغال سنگ و فولاد در سال ۱۹۵۲، جامعه زغال و فولاد اروپا به وجود آمد. پنج سال بعد همان شش کشور برای دستیابی به وحدت اقتصادی بیشتر جامعه اقتصادی اروپا را به وجود آوردند و در سال ۱۹۵۸ کشورهای مذکور، جامعه انرژی اتمی اروپا را پایه گذاشتند. با امضای معاهده ماستریخت در سال ۱۹۹۲همکاری های جدیدی بین دولت های اروپایی در زمینه های مختلف به وجود آمد و اتحادیه اروپا به جای جامعه اروپایی زمینه های وحدت و همگرایی اروپا در ابعاد سیاسی، اقتصادی و امنیتی فراهم آمد. طرح قانون اساسی اتحادیه اروپا در دسامبر ۲۰۰۷ به امضای رهبران کشورهای عضو رسید.

شکل گیری اتحادیه اروپا برای عده ای به منزله رسیده به ایده آل برداشتن مرزهای کشورها بود با این حال چند اتفاق چون بحران اقتصادی ۲۰۰۸ و موج چندین ناآرامی و وقایع تروریستی به ویژه بعد از ۲۰۱۵ موجب شد که سیاست احزاب اصلی دولت های اروپایی توسط احزابی که در حاشیه بودند به چالش کشیده شود. قدرت یابی گروه های راست گرا در برخی کشورهای اروپایی مانند فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا در سالهای بین دو جنگ جهانی، از مهم ترین عواملی بود که به شروع جنگ جهانی دوم دامن زد و خسارات جبران ناپذیری را بر کشورهای اروپایی وارد آورد. بنابراین بعد از پایان جنگ جهانی دوم، مردم به نوعی با دیده نفرت و انزجار به این گروه ها می نگریستند. اگر چه پس از پایان جنگ، راست گرایان افراطی دیگر مانند گذشته فعالیت نداشتند؛ اما معدود گروه هایی که در این زمینه فعال بودند، با عدم استقبال مردم و در برخی موارد پیگیری و مجازات از سوی دولت های خود مواجه بودند.

اما قدرت یابی گروه ها و احزاب راست گرای افراطی و تقویت پایگاه اجتماعی– سیاسی آن ها در بسیاری از کشورهای اروپایی به ویژه در طول یک دهه اخیر بر کسی پوشیده نیست. تعداد گروه ها و احزاب راستگرا، حوزه های فعالیت آن ها، سطح حمایت اجتماعی از آن ها، میزان کرسی ها و پست های سیاسی و پارلمانی و همچنین تمایل آن ها به اعمال خشونت در سال های اخیر در کشورهای اروپایی افزایش یافته است. این موضوع نگرانی هارا در سطح سیاسی و آکادمیک در پی داشته است و بسیاری نگرانند که قدرت یابی مجدد گروه های راست گرا دستاوردهای اتحادیه اروپا را پس از چند دهه به نابودی بسپارد و بار دیگر این قاره را در تفرقه، دشمنی و جنگ فرو ببرد.

تأثیر برگزیت بر اتحادیه اروپا از نظر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی قابل توجه است. در زیر به مهم‌ترین تأثیرات آن اشاره می‌کنیم:

1- ضربه به اتحادیه اروپا؛

2- فشار بر بقیه کشورهای عضو؛

3- تأثیر بر دسترسی به بازارهای بهتر؛

4- تأثیر بر خطرات امنیتی؛

5- تأثیر بر سیاست‌های داخلی بریتانیا؛

به طور کلی، اثرات برگزیت بر اتحادیه اروپا به شدت وابسته به روند و شیوه خروج بریتانیا و توافق‌هایی که بین طرفین برقرار می‌شود، خواهد بود.