سنگاپور آزمایشگاهی واقعی از معما

دیپلماسی ایرانی: سنگاپور با درآمد سرانه ای به سختی 500 دلار در بیست سال و بدون هیچ منابع طبیعی یکی از ثروتمندترین کشورهای آسیا شد. کشوری که تا حدود شش دهه پیش و قبل از استقلال، به دلیل فقر زیاد، هیچ کدام از کشورهای پیرامونی آن حاضر به پذیرفتنش نبودند. امروز، تولید ناخالص داخلی سنگاپور کمی کمتر از 85000 دلار است، یعنی بالاتر از تولید ناخالص داخلی ایالات متحده! سید رحمان موسوی، کارشناس ارشد مسائل شرق آسیا در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی در این باره اظهار کرد: برای اقتصاددانان، مردم شناسان، جامعه شناسان و دانشمندان علوم سیاسی، سنگاپور یک آزمایشگاه واقعی از معماهایی است که در انتظار تجزیه و تحلیل هستند. 

وی سپس گفت: در دوران پیش از استعمار، این جزیره به دلیل نزدیکی نسبی به تنگه مالاکا به عنوان یک شهرک تجاری عمل می کرد. بازرگانانی از هند و چین از آنجا عبور کردند و برخی تصمیم گرفتند بمانند و ریشه بدوانند. بعداً بازرگانانی از هلند و پرتغال وارد شدند و سپس، انگلیسی ها آمدند و کارگران را از هند، سریلانکا و آسیای شرقی آوردند. هنگامی که شاهزاده بودایی، سانگ نیلا اوتاما در اواخر قرن سیزدهم وارد شد و پادشاهی را تأسیس کرد، ادعا کرد که یک شیر دیده است – او همچنین ادعا کرد از نوادگان اسکندر مقدونی است – و نام دامنه خود را Singapura گذاشت که در سانسکریت به معنی " شهر شیر" است.  با توجه به اینکه شیرها بومی این منطقه نیستند، منشأ شیری که اوتاما ادعا می‌کرد آن را دیده، همچنان یک راز باقی ماند تا اینکه محققان متوجه شدند آنچه او دیده احتمالاً یک موسانگ بوده است (پسرعموی دور روباه).

موسوی سپس گفت: سنگاپوری که امروز می شناسیم در 9 اوت 1965 متولد شد، زمانی که پارلمان مالزی رای به اخراج این جزیره دردسرساز داد و یک دولت شهر مستقل ایجاد شد. این کشور با درآمد سرانه ای به سختی 500 دلار، مانند دیگر کشورهای تازه مستقل و توسعه نیافته در سراسر آسیا و آفریقا، بسیار فقیر بود. با این حال، بیست سال بعد، این جزیره کوچک بدون منابع طبیعی یکی از ثروتمندترین کشورهای آسیا شد. امروز، تولید ناخالص داخلی سرانه آن، که کمی کمتر از 85هزار دلار است، بالاتر از تولید ناخالص داخلی ایالات متحده است.

وی در پاسخ به این پرسش که چه چیزی باعث معجزه اقتصادی سنگاپور شد؟ گفت:  برخی از گروه ها ادعا می کنند که موفقیت سنگاپور ثابت می کند که اقتدارگرایی کارآمد است. اما همانطور که می دانیم همبستگی دلالت بر علیت ندارد. دیوید هندری، اقتصاددان بریتانیایی، یک بار مشاهده کرد که بر اساس این منطق، می توان استدلال کرد که تورم در بریتانیا ناشی از شیوع E. coli در اسکاتلند است.  در واقعیت، رشد سریع سنگاپور بیشتر به نرخ بالای پس‌انداز و سرمایه‌گذاری، سیستم آموزشی درجه یک و سیاست‌گذاری هوشمند مربوط می‌شود. سیاست گذاری هوشمندانه می تواند از یک رهبر اقتدارگرا سرچشمه بگیرد، اما هیچ رابطه علّی در آنجا وجود ندارد. چیزی که بسیاری از اقتصاددانان همیشه تشخیص نمی دهند این است که عملکرد اقتصادی به عوامل زیادی فراتر از اقتصاد بستگی دارد، مانند هنجارهای فرهنگی، انسجام اجتماعی و سطح اعتماد عمومی.  برخلاف سایر کشورهایی که اقتدارگرایی را تجربه کرده‌اند، جامعه سنگاپور اعتماد بالایی دارد و دوپاره یا قطبی نیست.

سید رحمن موسوی سپس افزود: در یک سخنرانی در سال 2017، ترمان شانموگاراتنام، معاون نخست‌وزیر وقت، استدلال کرد که «هویت سنگاپور برند چندفرهنگی ماست. این موضوع ما را به یک دولت ملت تبدیل کرده است که در آن شهروندان از همه ادیان و فرهنگ‌ها یکدیگر را یکسان می‌پذیرند.» 

او تاکید می کند، با قدم زدن در خیابان حاجی لین یا خیابان عرب، یا مسجد زیبای سلطان به راحتی می توان حضور در استانبول یا عربستان سعودی را تصور کرد و محله چینی ها، با زمزمه گفت و گوی مداوم خود، کوچه پس کوچه های شانگهای یا پکن را به یاد می آورد. زنانی در سارفی‌ها هستند که باندی‌ها روی پیشانی‌شان به شیوه‌ای کمی متفاوت از آنچه در هند انجام می‌شود، علامت می‌زنند. هنگام صحبت با مردم در خیابان، مغازه‌داران و رانندگان تاکسی، متوجه می شوید که اگرچه هر گروه، ریشه‌های فرهنگی خود را حفظ کرده اند، اما همه آنها در درجه اول خود را سنگاپوری می‌دانند. سیستم حکومتی اقتدارگرایانه سنگاپور ممکن است دلیل موفقیت آن نباشد، اما بخش مهمی از شخصیت دولت – شهر آن است.

این کارشناس شرق آسیا تصریح می کند، جامعه قانونمند جامعه ای است که در آن عابران پیاده قبل از عبور از خیابان منتظر سیگنال می مانند، حتی زمانی که خودرویی در جلوی چشم نیست و این بهتر از جامعه ای است که در آن مرسوم است که قانون را نادیده بگیرند. نظامی که در آن مردم از روح قانون پیروی می کنند تا حروف و کلمات کارآمدتر است. به عنوان مثال، در نیویورک یا لندن، مردم اغلب بدون انتظار سبز شدن سیگنال از خیابان عبور می کنند و از قضاوت خود برای جلوگیری از ایجاد مانع در ترافیک استفاده می کنند اما سنگاپور جامعه ای است که عمیقا به روح قانون پایبند است.