روزهای سختی در پیش است

چالش های زیست محیطی و بحران امنیت ملی!

۲۳ فروردین ۱۴۰۱ | ۰۸:۰۰ کد : ۲۰۱۱۱۷۰ اخبار اصلی خاورمیانه

مهدی بازرگان در یادداشتی بر این باور است که از موضعی کلان تر با توجه شرایط تلخ تغییرات آب و هوایی و مهمتر از آن پدید جدی گرمایش زمین بی شک ضریب تهدید امنیتی را دوچندان می کند. از این منظر بحران کم آبی یا بی آبی در ایران به موازات چالش هایی مانند خشک شدن دریاچه ها، تالاب ها و رودخانه ها که منجر به پدیدار شدن طوفان های شن و سایه سنگین ریزگردها بر بیشتر مناطق شده است یقیناً آثار و عواقب مخربی را بر ابعاد مختلف کشور خواهد داشت که در میان مدت و بلند مدت می تواند امنیت ملی را به شدت تحت الشعاع قرار دهد.

مهدی بازرگان، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی - خوانش مکتب کپنهاگ از مقوله امنیت برگرفته از آراء و نظرات باری بوزان به عنوان بنیان گذار این مکتب توانست چشم انداز متفاوتی را در حوزه مطالعات امنیتی پس از جنگ سرد ارائه دهد. چرا که این مکتب، امنیت را در پنج بُعد نظامی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و زیست محیطی گسترش می دهد. در حالی که تا پیش از این در یک طرف رئالیست ها امنیت را در نبود تهدیدات نظامی تعریف می کردند و لیبرال ها نیز امنیت را در سایه وجود پارامتری به نام صلح می دیدند.

طی سال ها و دهه های اخیر به دلیل تشدید بحران های زیست محیطی در جهان عملا امنیت به شکل جدی گروگان اکوسیستم شده است، چه امنیت داخلی در کشورها و چه امنیت منطقه ای و بین المللی؛ در سایه چنین رهیافتی به هر میزان که شاهد تعمیق و گسترش بحران های زیست محیطی باشیم به همان اندازه بحران های امنیتی به شکل گسترده تری بروز و ظهور پیدا خواهند کرد. لذا تهدیدات زیست محیطی هم می‌توانند در حد سهم و وزن خود به اندازه تهدیدات نظامی و وقوع جنگ ها در ایجاد، تداوم و تشدید بحران امنیتی برای کشورها جدی و نقش آفرین باشند.

البته از موضعی کلان تر با توجه شرایط تلخ تغییرات آب و هوایی و مهمتر از آن پدید جدی گرمایش زمین بی شک ضریب تهدید امنیتی را دوچندان می کند. از این منظر بحران کم آبی یا بی آبی در ایران به موازات چالش هایی مانند خشک شدن دریاچه ها، تالاب ها و رودخانه ها که منجر به پدیدار شدن طوفان های شن و سایه سنگین ریزگردها بر بیشتر مناطق شده است یقیناً آثار و عواقب مخربی را بر ابعاد مختلف کشور خواهد داشت که در میان مدت و بلند مدت می تواند امنیت ملی را به شدت تحت الشعاع قرار دهد.

پیرو نکته یاد شده تهدیدات ناشی از تولیدات فزاینده و رشد چشمگیر و در عین حال سریع صنعت به نابودی تجدیدناپذیر زیست محیطی کشور دامن زده است که این نگاه می تواند بحران امنیتی در ایران را تعمیق بخشد، چنانی که اکنون نگرانی در خصوص بحران زیست محیطی در تالاب میانکاله می تواند مصداقی بر همین مهم باشد. اینها علاوه بر آن است که پررنگ شدن مقوله بیکاری به دلیل نابودی کشاورزی، دامداری و به تبعش اوج گیری بحران هویت اجتماعی ناشی از مهاجرت معکوس به شهرها و گسترش پدیده شوم حاشیه نشینی موج جدیدی از نگرانی‌های برای دستیابی به امنیت پایدار را ایجاد نموده است.

توالی اعتراضات سال گذشته با محوریت بحران در حوزه آب که از اعتراضات تابستان ۱۴۰۰ در اهواز، هویزه، آبادان و خرمشهر شروع شد و در ادامه به اعتراضات پاییز سال در اصفهان و به دنبالش در یزد و کهگیلویه و بویراحمد انجامید حکایت از آن دارد که بحران امنیت ملی ناشی از بحران های زیست محیطی و بحران کم آبی بیش از هر زمان دیگری به گوش می رسد، به ویژه آنکه وضعیت بارش ها در سال گذشته چندان امیدوار کننده نبوده است. به موازات نکات یاد شده یقیناً تحت الشعاع قرار گرفتن بحران سلامت جامعه و کشور در سایه بغرنج تر شدن معضلاتی مانند ریزگردها و ... می‌تواند بحران امنیت ملی را پررنگ تر کند.

اما در کنا آن چه گفته شد منازعات منطقه‌ای بر سر منابع مشترک آبی و نیز نقش مخرب برخی همسایگان در نادیده گرفتن حق آبه ایران تنور بحران امنیتی را ناشی از معضلات اکولوژیک را داغ تر خواهد کرد تا جایی که می تواند بحران امنیتی را به فراتر از مرزهای کشانده و آن را به بحران امنیتی منطقه ای و جهانی بدل کند. استفاده ابزاری برخی کشورها نظیر ترکیه و افغانستان از آبراه‌های مشترک با ایران به عنوان اهرم فشاری در جهت منافع این دو بازیگر سبب شده است امنیت ملی در ایران به شکل جدی تحت تاثیر رفتارهای آنکارا و کابل قرار گیرد./ شرق

نظر شما :

ناشناس ۲۳ فروردین ۱۴۰۱ | ۰۸:۲۶

حدود چهل سال است که تحریم هستیم و بیش از ده سال است که تحریم به اوج خودش رسیده است . اصلا نمی خواهیم بفهمیم یا بپذیریم که تا جایی که بتوانند نمی گذارند نفت بفروشیم که حتی اگر بفروشیم باز یک خام فروش مفلوک خواهیم بود که بیماری هلندی نمی گذارد اقتصادمان نفس بکشد . عربستان روزانه چندین میلیون متر مکعب آب دریا را شیرین میکند در حالیکه مانند ما دریایی از انرژی ارزان دارد اما کشاورزی و زمینهای کشاورزی به اندازه ی ما ندارد چیزی که ایران به وفور دارد . این همه ابزار داریم تا از صادر کننده ی مفلوک انرژی به صادر کننده ی عمده ی غذا در دنیا تبدیل شویم . کالایی که در جهان نه رقیب جدی دارد که به بهانه های حقوق بشری و موشکی ، جلویش را بگیرند و نه به جای غذا می توان جایگزینی یافت . آب شیرین از سواحل اقیانوسی ، تولید محصولات چهار فصل در سیستمی گلخانه ای و کاملا مهندسی شده و با بهره وری حداکثر ، ما را می تواند به قطب تولید غذا در جهان تبدیل کند . دو گروه نمی گذارند کشور مسیر توسعه ی درست را پیدا کند . نفوذی ها و احمق ها . نفوذی ها که تکلیفشان روشن است اما احمق ها . فکر می کنم که اگر هم آبی شیرین کنیم سرش دعوا راه می افتد که به کی بدهیم تا وسط بیابون ذوب آهن بزند یا استخر ویلایش را پر کند . البته قبلش همه کارشناس می شوند که چطور شیرین کنیم . کجا شیرین کنیم . کجا مصرف کنیم . محیط زیست چه می شود و کلی لاطائلات دیگر ، صرفا برای وقت کشی . حقیقتا که ... حقیقتا که ذره ای از قوانین کره ی زمین را نمی دانیم .

فدوی نما ۲۳ فروردین ۱۴۰۱ | ۱۷:۱۲

چند بار کامنت ناشناس ۰۸،۲۶ که به احتمال یقین همان فدوی سابق باشد‌، خواندم که نتنها ربطی به مقاله نداشت بلکه معلوم میشد بیچاره فدوی در بحران روحی بسر میبرد چنانکه هنوز در اوهام دشمنان خیالیست، و هیچ فکر سلیمی بر مخیله اش وارد نیست.

خسرو ۲۴ فروردین ۱۴۰۱ | ۲۰:۳۱

بلانچارد در مقوله مدیریت منابع انسانی -- بهترین نوع مدیریت را مدیریت موثر مینامد در کشور ما تصمیم گیری ها در فضاهای خالی از مدیریت علمی و بصورت نزدیک بینانه گرفته میشود بیشتر تصمیمات در حالات رفع اضطرار و بحران منعقد میشوند با وجود شعارهای آمایش سرزمینی ، همه تصمیمات مهم در بستر انحصاری مرکز گرایی ( سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و آموزشی ) تولید میشوند و هر شاخص مرکزگرایی جمعیت و سرزمین بیشتر و بیشتری را خارج از مر کز تعریف کرده و گسل های بیشتری را ایجاد میکند