امانوئل مکرون با اسلام هراسی به صندوق های رای چشم دوخته است

نویسنده: ارسطو فدایی کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی

دیپلماسی ایرانی: فرانسه در ماه های اخیر به مانند سال های گذشته در ارتباط با مهاجران و اقلیت ها به خصوص مسلمانان دچار مشکل شده است. ماه گذشته بود که دوباره نشریه شارلی ابدو در یک اقدام توهین آمیز و تحریک کننده کاریکاتوری از پیامبر اسلام چاپ کرد. پس از آن موجی از اعتراضات و سلسله تحرکاتی از جانب مسلمانان در داخل و خارج از فرانسه بوجود آمد. 

آخرین حادثه که همه نگاه ها را به این کشور جلب کرد بریده شدن یر یک معلم تاریخ بود که در کلاس درس خود کاریکاتورهایی از پیامبر اسلام را نشان دانش آموزان داده بود. 

اما در هفته گذشته امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه از طرحی سخن گفت که برای مقابله با آنچه او جدایی طلبی اسلامگرایانه یا تشکیل جامعه موازی مسلمانان نامید بود. این طرح او را می توان در همان راستای اتفاقات اخیر دانست که مکرون سعی در بهره برداری از َآنها به نفع آینده سیاسی خود دارد. این طرح او با اهداف دوگانه به منظور بهبود شکاف اجتماعی و مبارزه با افراط گرایی و خشونت ناشی از آن رونمایی شد. دو سال به انتخابات 2022 ریاست جمهوری فرانسه بیشتر باقی نمانده است و به نظر می آید هر چه به این انتخابات نزدیک تر می شویم امانوئل مکرون بیشتر به این دست قضایا یعنی چالش مهاجران بخصوص مسلمانان دامن می زند. در طرح اخیر او که پارلمان فرانسه در ماه دسامبر شروع به بحث و بررسی درباره آن می کند دولت به دنبال محدود کردن نفوذ خارجی و سرمایه گذاری در نسل جدید طلاب و روحانیون مسلمان فرانسوی و کنترل بیشتر بر بحث آموزش در کشور است. از نظر محدود سازی نفوذ خارجی ها دولت به دنبال قطع ارتباط طلاب و روحانیون مسلمان فرانسوی با کشورهای خارجی مانند مراکش، الجزایر و ترکیه است زیرا آنان بوسیله این کشورها انتخاب و به فرانسه فرستاده می شوند و برای بحث تعلیمات خود به شکل مداوم به این کشورها در حال رفت و آمد هستند. 

در سال 2015 بود که فرانسوا اولاند قراردادی با سلطنت مراکش برای آموزش طلاب و روحانیون فرانسوی در رباط پایتخت مراکش امضا کرد. همچنین بودجه بسیاری از مساجد و مراکز مذهبی در فرانسه را نیز این کشورها می دهند که مثال بارز آن کشور ترکیه است و دولت سعی دارد تکلیف این مورد را نیز در این طرح روشن کند . در طرح مورد نظرخود مکرون بیان کرده به دنبال تایید صلاحیت و آموزش طلاب و روحانیون مسلمان در داخل فرانسه و همچنین محدود کردن آموزش خصوصی در خانه ها بخصوص مسلمانان و هدایت این بخش به سمت آموزش عمومی در مدارس فرانسه است تا از طریق آموزش عمومی مورد نظر، دولت بر آموزه های مورد تعلیم دانش آموزان اثر گذار باشد. منتقدان این طرح اعتقاد دارند در ابتدا دولت با دخالت در امور دینی اصل سکولاریسم در فرانسه را نقض کرده است و همچنین با این طرح زندگی مسلمانان در فرانسه تحت شدیدترین فشار ممکن قرار می گیرد. 

اما مکرون در مدت باقیمانده تا انتخابات ریاست جمهوری فرانسه به نظر می آید تمرکز یکی از برنامه های خود را مبنی بر بحث های منتج بر کنترل و محدود سازی مسلمانان قرار دهد و حوادثی مانند حمله یک مسلمان پاکستانی با چاقو به دو نفر در جلوی دفتر نشریه شارلی ابدو در هفته های گذشته و حادثه کشته شدن معلم تاریخ نیز به پیشبرد این هدف و فعالیت های او در این راستا کمک کند. 

مکرون که در انتخابات قبلی نیز با آرای سلبی مردم و سیاسیون فرانسه با محبوبیتی اندک راهی کاخ الیزه شد تا اینجای دوره حضور خود در منصب ریاست جمهوری در سیاست های داخلی و خارجی همواره با انتقادهای فراوانی مواجه بوده و سعی دارد در روزهای باقیمانده با طرح بحث هایی نظیر امنیت، مهاجرت و اسلام گرایش های راست گرایانه تری از خود نشان دهد و از این طریق در میان بخش قابل توجهی از مردم فرانسه محبوبیت به دست آورد. فضای سیاسی و فعلی احزاب در فرانسه نشان می دهد در انتخابات پیش رو به مانند سال 2017 حزب راست رادیکال جبهه ملی فرانسه به رهبری مارین لوپن مهمترین رقیب مکرون برای رسیدن به منصب ریاست جمهوری است. 

در نظرسنجی های اخیر نیز دو حزب آن مارش به رهبری مکرون و جبهه ملی فرانسه به رهبری لوپن شانه به شانه یکدیگر در حال حرکت هستند و حتی جبهه ملی با درصد اندکی بالاتر از حزب اقای مکرون قرار دارد. حال او در روزهای پیش رو برای اینکه بمانند روسای جمهور قبلی فرانسه یعنی فرانسوا اولاند و نیکولا سازکوزی تک دوره ای و بدعهد در نظر راست گرایان یا محافظه کاران از جهت برخورد و محدود سازی هر چه بیشتر مهاجران بخصوص مسلمانان نشود دست به اقداماتی می زند تا نظر مثبت هرچه بیشتر این گروه از رای دهندگان را به دست آورد و همچنین موجب شود تا میزان حامیان حزب رقیب که راست افراطی است با اتخاذ شعارها و مواضع مشابه آنان در این حوزه کمتر و دچار ریزش شده و به صف طرفداران خود افزوده شود. البته اتخاذ این سیاست به عنوان یک تاکتیک انتخاباتی در مدت باقیمانده تا انتخابات با مخالفت بسیاری از فعالان سیاسی فرانسه در حال حاضر نیز مواجه شده زیرا آنها اعتقاد دارند مسائل مهمتری نظیر ویروس کرونا و تاثیرات وتبعات آن بر حوزه های مختلف از جمله بهداشت و درمان و اقتصاد وجود دارد ولی مکرون به جهت دور کردن اذهان مردم و مخالفانش از این مشکلاتی که فرانسه با آن درگیر است بیشتر به دنبال امنیتی سازی حضور مهاجران به خصوص مسلمانان است. 

حال به نظر می رسد هر چقدر به انتخابات ریاست جمهوری 2022 نزدیک تر بشویم پرداختن به بحث حضور و فعالیت های مسلمانان یا نوعی اسلام هراسی در فرانسه از جانب رییس جمهور مکرون به جهت جمع آوری رای از راست گرایان و رقابت با حزب راست افراطی جبهه ملی بیشتر و دردسر و مشکلات برای مسلمانان نیز بخاطر بازی انتخاباتی پیش رو افزایش یابد.