«اف-۳۵» های جدید اسرائیل می توانند تهدیدی برای ایران باشند؟

نویسنده: ست اف. فرانتزمَن

دیپلماسی ایرانی: به گفته شرکت لاکهید مارتین، سازنده جنگنده های «اف-35»، رادار این جت ها پیشرفته ترین در میان همه جت های جنگنده است و می تواند امکان شناسایی و رهگیری «تهدیدهای هوایی که در ارتفاع پایین و با سرعت بالا پرواز می کنند» را فراهم آورد. این مساله با توجه به تهدیدهای جدید ایران و گروه های تحت حمایت آن از جمله حزب الله برای اسرائیل، اهمیت دارد. ایران و گروه های متحد آن در منطقه به دنبال هدف گیری دقیق زرادخانه موشکی خود هستند و رادارهای اف-35 ظاهرا می تواند نقش قابل توجهی در خنثی سازی این تهدیدها ایفا کند.

گری نورث، معاون خدمات مشتریان لاکهید مارتین می گوید که رادار «ای پی جی-81 اِی ای اس اِی» که روی اف-35 نصب شده، نمایشی از اسکن های الکترونیکی فعال ارائه می دهد که آگاهی از موقعیت و چشن اندازی از فضای درگیری فراهم می کند: «ماهیت اسکن الکترونیکی در قیاس با اسکن مکانیکی به منای امکان اسکن سریع در هر جهت ممکن است.» این رادار داده ها را دریافت می کند و به اف-35 اجازه می دهد که ماموریت خود را با استفاده از ترکیبی از دیگر فناوری ها و ارتباطات داده که ارتش های نسل پنجم از آن استفاده می کنند، انجام دهد. «بررسی دفاع موشکی» در سال 2019 اعلام کرد که اف-35 توانایی ردگیری و نابود کردن موشک های کروز مهاجم را دارد.

اسرائیل اف-35 های خود را برای مقابله با تهدیدهایی که با آن مواجه است، از جمله موشک هایی که در ارتفاع پایین پرواز می کنند و توانایی هدف گیری دقیق دارند، اصلاح کرده است. اسرائیل سامانه دفاع هوایی پیچیده ای همچون گنبد آهنین و دیوید اسلینگ دارد که از آنها برای مواجهه با حملات موشکی استفاده می کند. اف-35 های اسرائیل از دسامبر 2017 عملیاتی شده اند؛ اسرائیل تا تابستان سال جاری میلادی 16 تا از 50 جنگنده خود را دریافت کرده و باقی را هم تا سال 2024 دریافت خواهد کرد. اسرائیل ناوگان هوایی اف-35 های خود را با دیگر جنگنده ها از جمله اف-15 ها که قبلا آنها را اصلاح و به رادارهای پیشرفته مجهز کرده بود، تکمیل کرده است. اسرائیل همواره روی جت های جنگنده خود یکسری اصلاحات انجام داده که از نمونه آنها می توان به تمرکز بر رادارهای بهتر، ارتباط داده و جنگ افزارهای الکترونیک اشاره کرد. اما ردیابی موشک های کروز که در ارتفاع پایین پرواز می کنند، مساله ای بود که طراحان رادار در چند دهه گذشته با آن درگیر بودند. برخی از گزارش ها حاکی از آن است که حتی به رغم اصلاحات اخیر، اگر اف-35 بخواهد در برابر موشک های کروز مورد استفاده قرار بگیرد، احتمالا مجبور است یک سری مهمات خارجی حمل کند که احتمالا قابلیت پنهان شدن از روی رادار آن را از بین می برد. این یکی از دلایل اصلی لزوم استفاده از آن در ترکیب با دیگر هواپیماها و سامانه ها برای به حداکثر رساندن قابلیت های آن است.

طبق مقاله ای درباره «توازن نظامی» که توسط موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک منتشر شد، «پهپادها با قابلیت رادارگریزی و تجهیز به مهمات با قابلیت هدف گیری دقیق و موشک های کروز» یکی از چالش های اصلی برای اسرائیل به شمار می روند. اسرائیل به ویژه با افزایش موشک های کروز ایران و رزمایش های نظامی متداول این کشور با موشک های کروز و موشک های بالستیک و مهمات سنگین که عمدتا قابل استفاده توسط هواپیماهای بدون سرنشین انتحاری هستند، این تهدیدها را جدی تر گرفته است. ایران اخیرا موشک ضدکشتی کروز آزمایش و اعلام کرده که یکی از موشک های کروز آن برد 2هزار کیلومتری دارد.

براساس بررسی های مربوط به حمله Abqaiq ، واشنگتن ارزیابی کرده است که هواپیماهای بدون سرنشین و موشک های کروز از شمال عراق وارد شده و در حدود 200 کیلومتری شمال غربی هدف حرکت کرده اند. چالش اسرائیل در مواجهه با تهدیدهای مشابه مشکلی است که ایالات متحده در گذشته به آن نگاه کرده است. بنا بر گزارش ها، در سال 2015 پنتاگون به دنبال سپر موشکی کروز بود که شامل راداری باشد که F-16 ها را قادر به شلیک موشک ها می کند. F-35 هم اکنون می تواند امضای مادون قرمز موشک ها، از جمله موشک های بالستیک را نیز تشخیص دهد. قابلیت های کامل آن، یا اینکه استفاده از آن به عنوان بخشی از سیستم دفاع موشکی ارزشمند است، هنوز در ایالات متحده مورد بحث قرار می گیرد.

طبق تحقیقاتی که درباره حمله به تاسیسات عبقیق در عربستان سعودی (توسط حوثی های یمن) صورت گرفته، پهپادها و موشک های کروز از فاصله حدودا 200 کیلومتری شلیک شده اند. اسرائیل از دیرباز نگران چنین تهدیدی بوده و طبق برخی گزارش ها، پنتاگون در سال 2015 درصدد ایجاد یک حفاظ موشکی متشکل از رادارها و جنگنده های اف-16 برای ردگیری و نابودی چنین موشک هایی برآمده است. ظاهرا اف-35 های کنونی اسرائیل اشعه مادون قرمز موشک ها از جمله موشک های بالستیک را تشخیص می دهد.

اف-35 های اسرائیل در حال حاضر در منطقه فعال هستند و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، به ایران هشدار داده که این جت های جنگنده می توانند برای هدف گیری اهدافی در این کشور مورد استفاده قرار بگیرند. در سال 2018 تصاویری از پرواز یک اف-35 بر فراز بیروت منتشر شد. نیروی هوایی اسرائیل در ماه های اخیر به طور فزاینده علیه نیروهای ایرانی در سوریه اقدام کرده است. نفتالی بنت، وزیر دفاع جدید اسرائیل، تهدید کرده که سوریه را به ویتنام ایران تبدیل خواهد کرد و "نیروهای ایران در ماسه های بیابان های سوریه غرق خواهند شد." ایران تاکنون از مهمات با هدف گیری دقیق یا موشک های کروز خود برای اقدام علیه اسرائیل از سوریه استفاده نکرده، اما برخی گزارش ها از انتقال موشک های بالستیک ایران به عراق و کمک های ایران به حزب الله برای افزایش دقت هدف گیری موشک های آن حکایت دارد. اسرائیل در سال های گذشته همواره درباره تهدیدهای چندجانبه به ویژه از سوی ایران نگرانی داشته و در صورت تحقق این نگرانی ها، امیدوار است که اف-35 بتواند کمک رسان باشد.

منبع: نشنال اینترست / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34