عراقی ها بخواهند یا نخواهند آمریکا و ایران آمده اند که بمانند

دیپلماسی ایرانی: ایالات متحده در ماه دسامبر به طور ناگهانی اعلام کرد که نیروهای نظامی خود را از سوریه خارج می کند و سبب شد که کشور همسایه آن یعنی عراق درصدد بررسی تاثیرگذاری چنین اتفاقی بر وضعیت سیاسی و امنیتی خود برآید. با این حال، واشنگتن به بغداد اطمینان داده است که قصد ندارد استراتژی خود را در قبال عراق تغییر دهد. آمریکا در حال حاضر بیش از 4هزار نیرو در عراق دارد. این مساله دو دلیل اصلی دارد؛ اول اینکه امنیت و ثبات عراق تا اندازه زیادی بستگی به رابطه آن با ایالات متحده دارد و دوم اینکه اگر ایالات متحده تصمیم به ترک عراق بگیرد، آن را به نزدیکی بیشتر با ایران ترغیب کرده است.

در میانه خصومت های فزاینده بین واشنگتن و تهران، بغداد در تلاش است تا میان همکاری های ضروری با ایالات متحده و روابط نزدیک اما پیچیده اقتصادی و امنیتی با ایران توازن برقرار کند. و اگرچه این تحولات به فضای سیاسی ملی گرایانه در سال های اخیر منجر شده، اما حقیقت این است که در مواجهه با تهدیدات امنیتی فزاینده، عراق خیلی ضعیف تر از آن است که ارتباط خود را با ایالات متحده یا ایران به طور کامل قطع کند.

واشنگتن ماندنی است

برای ایالات متحده حضور در عراق برای پیشبرد اهداف منطقه ای آن از جمله مقابله با نفوذ و حضور ایران و همچنین همکاری با متحدان منطقه ای در زمینه مبارزه با تروریسم بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل بوده که حتی پس از اقدام باراک اوباما به کاهش شدید شمار نیروها در عراق در سال 2011، هنوز هم نیروهای آمریکایی زیادی در عراق مانده و با نیروهای امنیتی عراق در مبارزه با داعش و دیگر گروه های تروریستی و منابع بی ثباتی، همکاری کرده اند.

خروج آمریکا از عراق همچنین درها را به روی رقیب منطقه ای آمریکا یعنی ایران می گشاید. به ویژه در شرایطی که تشدید تحریم های آمریکا علیه ایران روابط گسترده تجاری و اقتصادی آن را با ایران تهدید می کند، تهران سعی دارد کنترل بر سرمایه سیاسی در بغداد را حفظ کند. اسرائیل که متحد آمریکا در منطقه به شمار می رود نیز تهدید کرده است که به نیروهای تحت حمایت ایران در عراق از جمله هزاران نیروهای بسیج مردمی حمله می کند. به علاوه، خارج کردن نیروهای آمریکایی از عراق متحدان عرب ایالات متحده از جمله عربستان سعودی، کویت و امارات متحده عربی را که در تلاش برای مقابله با نفوذ ایران به سرمایه گذاری در بازسازی عراق ترغیب شده اند، نگران می کند.

با این حال، تهدید اقتصادی تحریم های ایالات متحده و همچنین تهدید فیزیکی حمله احتمالی به نیروهای شبه نظامی عراقی سبب شده که عراقی های حامی ایران که سعی دارند از کشور خود در برابر مداخله خارجی دفاع کنند، بر احساسات ضد آمریکایی ایجاد شده در عراق بیفزایند.

در یک سال گذشته شمار فزاینده ای از سیاستمداران ملی گرا و متحدان ایران از دولت عراق خواستند که اخراج نیروهای ایالات متحده را در نظر بگیرد و روابط با آمریکا را مجددا مورد ارزیابی قرار دهد. این مساله به ویژه در ماه دسامبر که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده با نیروهای مستقر دیدار کرد، مشهود بود. ترامپ در این سفر از دیدار با مقامات عراقی خودداری کرد و همین مساله به انتقاد گسترده سیاستمداران عراقی از او منجر شد.

روی کار آمدن یک مجلس ملی گرا در ماه ه 2018، زمینه سیاسی را برای اعتراض های فزاینده به طولانی شدن حضور نیروهای آمریکایی در عراق فراهم کرد. ائتلاف مقتدی صدر، رهبر ملی گرای شیعه اکثریت کرسی ها را با برپایی کمپین هایی با درخواست از عراقی ها برای رد پروژه های امپریالیستی در کشورشان به دست آورد. بلوک سیاسی متحد ایرانی با پیوندهای عمیق نظامی (هادی العامری) از نظر شمار کرسی ها در جایگاه دوم قرار گرفت.

شدت عمل واشنگتن برای محدود کردن نفوذ تهران و فعالیت های اقتصادی آن در خاورمیانه، به شدت بغداد را نگران کرده است. عراق یکی از بزرگترین بازارهای خارجی کالاها و خدمات ایرانی به شمار می رود و اگر امکان مبادله آسان با شرکت های ایرانی از بین برود، شهروندان عراقی آسیب خواهند دید.

با این حال، درخواست های قانون گذاران عراقی و مردم برای بازنگری در روابط این کشور با ایالات متحده نهایتا تغییری اساسی در شرایط موجود ایجاد نمی کند. ظهور احساسات ضد آمریکایی به طور قطع یکی از عواقب حمله سال 2003 ایالات متحده به عراق است. وقتی واشنگتن به زور صدام حسین را برکنار کرد، فرصتی برای افزایش نفوذ ایران که آن زمان رقیب منطقه ای عراق به شمار می رفت، فراهم آورد. تهران از آن زمان از این فرصت استفاده کرده، اما شرایط در سال های اخیر و با بیان اینکه به دنبال تغییر نظام در ایران است، وخیم تر شده.

اما مساله این است که با توجه به اهمیت و جدیت مبارزه با تروریسم، روابط بین عراق و ایالات متحده همانطوری که هست، باقی می ماند. اگرچه خلافت ارضی داعش شکست خورده، اما وزارت دفاع ایالات متحده اخیرا در گزارشی اعلام کرده که این گروه هنوز نیروهای زیادی در عراق دارد و در صورت نبود فشار مناسب برای سرکوب آن، ممکن است مجددا در سوریه ظهور کند. این ارزیابی به وابستگی بیشتر عراق به نیروهای ایالات متحده و شبه نظامیان تحت حمایت ایران منجر شده است؛ آنها هر دو در خط مقدم مبارزه علیه تروریسم به عراق کمک کرده اند. بنابراین، تا زمانی که نگرانی های امنیتی عراق همچنان وجود داشته باشند، روابط این کشور با ایالات متحده قطع نخواهد شد.

منبع: استرتفور / مترجم: طلا تسلیمی