چرا لهستان؟

دیپلماسی ایرانی: مایک پومپئو، وزیر امورخارجه آمریکا در میانه سفرهای خود به هشت کشور خاورمیانه از برنامه برگزاری اجلاسی برای رسیدگی به تهدیدهای ایجاد شده از سوی نظام ایران خبر داد و گفت قرار است نمایندگان کشورهای سراسر جهان در این نشست گردهم آیند. اما این نشست در مکانی نسبتا غیررسمی تر از همیشه، یعنی ورشو، برگزار می شود. پومپئو گفت که پایتخت لهستان مکانی خواهد بود که مقامات ده ها کشور در روزهای 13 و 14 فوریه گردهم خواهند آمد تا بر «ثبات خاورمیانه و صلح و آزادی و امنیت این منطقه» متمرکز شوند.

اما سوال این است که چرا لهستان برای میزبانی این نشست انتخاب شده است و نه یکی از متحدان سنتی ایالات متحده همچون بریتانیا، فرانسه یا آلمان؟

لهستان که یک دولت پوپولیست جناح راستی بر آن حاکم است، یکی از متحدان قدیمی آمریکا محسوب می شود و رئیس جمهوری آن در قیاس با دیگر قدرت های اروپایی همچون آلمان و فرانسه، روابط بهتری با دونالد ترامپ دارد. ترامپ از زمان ورودش به کاخ سفید بارها رهبران اروپایی را مورد انتقاد قرار داده است. اخیرا هم واشنگتن بدون اطلاع رسانی به بروکسل وضعیت ماموریت دیپلماتیک اتحادیه اروپا را در ایالات متحده کاهش داده است.

یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اذعان داشت که لهستان هم مانند دیگر کشورهای اروپایی از توافق بین المللی هسته ای ایران که دونالد ترامپ سال گذشته به طور یکجانبه آمریکا را از آن خارج کرده است، حمایت می کند. او افزود: «نشست ورشو یک پیام مهم ارسال می کند و آن، این است که کشورهای دارای دیدگاه های متفاوت در ارتباط با توافق هسته ای ایران می توانند برای رسیدگی به دیگر مسائل مهم در منطقه (خاورمیانه) گردهم آیند.»

ایران برگزاری این نشست در لهستان را به شدت مورد انتقاد قرار داده و به این مساله اشاره کرده است که در زمان حمله بریتانیا و اتحاد جماهیر شوروی سابق طی جنگ جهانی دوم، ایران بوده که میزبانی بیش از 100 هزار پناهجوی لهستانی را عهده دار شده است. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در توئیتی به زبان انگلیسی نوشت: «دولت لهستان نمی تواند این لکه ننگ را پاک کند: در حالی که ایران در جنگ جهانی دوم برای نجات لهستانی ها اقدام کرد، این کشور اکنون میزبان یک سیرک ناامیدکننده ضد ایرانی است.»

یاسک چاپوتوویچ (Jacek Czaputowicz)، وزیر امور خارجه لهستان که از انتقاد شدیدالحن ایران نگران و ناراحت به نظر می رسید، گفت در حالی که کشورش از تلاش های اتحادیه اروپا برای زنده نگه داشتن توافق هسته ای ایران حمایت کرده، اما این توافق ایران را از ادامه «فعالیت های بی ثبات کننده در منطقه» باز نداشته است. او افزود: «امیدوارم که این کنفرانس مواضع اتحادیه اروپا و ایالات متحده را به یکدیگر نزدیک تر کند.» او همچنین گفته که بیش از 70 کشور از جمله همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا به شرکت در این نشست دعوت شده اند.

به نظر می رسد که ورشو با جانبداری از واشنگتن سعی دارد همزمان روی هر دو طرف ماجرا یعنی ایالات متحده و اتحادیه اروپا شرط بندی کند. ایالات متحده در حال حاضر 900 نیروی نظامی در لهستان دارد که به عنوان بخشی از نیروهای چرخشی ناتو در این کشور مستقر هستند. اما ورشو از واشنگتن ساخت یک پایگاه نظامی دائمی آمریکایی در لهستان را به عنوان یک مانور نظامی و بازدارنده در برابر روسیه خواستار شده است. آندژی دودا، رئیس جمهوری لهستان در یک کنفرانس خبری با شوخی خطاب به رئیس جمهوری آمریکا گفت که این کشور حتی می تواند پایگاه نظامی را «برای ترامپ» بنامد. رئیس جمهوری آمریکا پس از این ماجرا دستور داده که هزینه های مربوط به سربازان آمریکایی که در آلمان مستقر هستند مورد بررسی و بازنگری قرار بگیرند که این مساله نشانه ای از احتمال چرخش او به شرق اروپاست.

بنابراین، به نظر می رسد که لهستان سعی دارد با برگزاری این نشست به نیابت از ایالات متحده، نظر ترامپ را بیشتر به خود جلب کند و تا جای ممکن از دوران ریاست جمهوری او سود ببرد.

منبع: نشنال / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34