مصالحه تهران و واشنگتن به صلح خاورمیانه می انجامد؟
اسرائیل، طرف سوم هر رابطه دوستانه بین آمریکا و ایران
نویسنده: گرنت فروویچ
دیپلماسی ایرانی: در واکنش به اظهار تمایل دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا به دیدار با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران، تحلیلگران سیاست خارجه به این مساله اشاره کردند که برای طرف ایرانی موافقت با چنین دیداری «بسیار دشوار» و رد آن «به شدت پر مخاطره» خواهد بود. رامتین مهدوی، تحلیلگر سیاست خارجی روز دوشنبه به اسپوتنیک گفت: «در حال حاضر به نفع ایران نیست که سعی کند سرسختی از خود نشان دهد.»
ترامپ در کنفرانس خبری مشترک با جوزپه کونته، نخست وزیر ایتالیا در کاخ سفید گفت «به طور قطع» با رئیس جمهوری ایران «در هر زمانی که آنها بخواهند»، دیدار خواهد کرد. او در ادامه این مساله را مطرح کرد که برای این دیدار هیچ پیش شرطی ندارد. دیوید کلیون نویسنده غیر وابسته در بروکلین در توئیتی به مزاح نوشت: «جان بولتون از خشم سبیل خود را کند.»
چشم انداز تشکیل جبهه ایرانی- اسرائیلی- آمریکایی مصمم به دستیابی به صلح خاورمیانه، از سال های دور از سوی بازهای سیاست خارجی در واشنگتن مطرود شناخته شده است. جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ که از 2005 تا 2006 سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد بود، در سال 2015 در مطلبی تحت عنوان «برای متوقف کردن بمب ایران باید ایران را بمباران کرد»، آشکارا بمباران ایران در اقدامی پیشگیرانه را خواستار شد.
مهدوی نوشت: «مساله اصلی این است که چطور از دستور کار اساسی که دارید، آنچه به تشکیل حزب الله و موضع گیری کنونی منجر شده و در عین حال، گشایش به روی غرب محافظت می کنید.» او با اشاره به توافقی مشترک بین تل آویو، تهران و واشنگتن افزود: «تنها یک راه وجود دارد.»
گفته شده در اواخر ماه مه نمایندگان ایران و اسرائیل دیداری محرمانه در امّان پایتخت اردن داشته اند. روزنامه مستقل آنلاین ایلاف عربستان سعودی در گزارشی آورده، یک میانجی اردنی یادداشت هایی را بین مقامات اسرائیلی که هویت آنها نامشخص است و مصطفی مصلح زاده، سفیر ایران در اردن، رد و بدل کرده است. مهدوی در این باره گفت: «ایران و اسرائیل هر دو وقوع چنین دیداری را رد کرده اند که بدین معناست که احتمالا چنین دیداری صورت گرفته است.»
(البته وزارت امور خارجه ایران انجام چنین دیداری را از اساس رد کرده و آن را شایعه‌ای مضحک دانسته است.)
موفقیت دیداری بین واشنگتن و تهران و هر توافقی در پی آن، تاییدی بر همین دیدگاه خواهد بود. مهدوی در توضیح این مساله افزود: «در ظاهر امر لازم است ایران شکست بخورد و ایالات متحده پیروز شود. اما پشت درهای بسته، ایران، آمریکا و اسرائیل همگی پیروز خواهند شد.» به گفته مهدوی، در حالی که عربستان سعودی و اسرائیل که هر دو روابط گرمی با آمریکا دارند به روابط خصمانه خود علیه ایران ادامه می دهند، منافع واشنگتن حکم می کند که تهران را به جمع دوستان خود وارد کند.
اسپوتنیک ماه جولای سال گذشته گزارش داد که ایران «نقطه اتکا» در ابتکار عمل کمربند و جاده چین است؛ برنامه ای که برای احیای جاده باستانی ابریشم در نظر گرفته شده است. ترامپ از زمان روی کار آمدن در کاخ سفید، محدودسازی گستره تجاری چین را به یکی از ستون های ریاست جمهوری اش تبدیل کرده است. روابط گرم تر واشنگتن با تهران می تواند کارت برنده ترامپ در جنگ تجاری با چین باشد.
با این حال، به نظر می رسد تا دستیابی به یک توافق همچنان راه درازی مانده باشد. ایرانی ها به پیشنهاد دیدار دوجانبه ترامپ و روحانی اشتیاقی نشان ندادند و در بیانیه دفتر رئیس جمهوری ایران درباره این مساله گفته شده که آمریکا بایستی ابتدا به توافق هسته ای بازگردد.
برخی تحلیلگران نگران این مساله هستند که برای تهران یافتن زمینه مشترک با واشنگتن با توجه به اظهارات پیشین ترامپ درباره برجام، از نظر سیاسی ممکن نباشد. تریتا پارسی، رئیس شورای ملی ایرانیان آمریکا روز دوشنبه در این باره گفت: «به توانایی ترامپ در چرخش به سمت دیپلماسی در قبال ایران شک دارد، اما این به آن معنا نیست که امکان دستیابی به تواقی بهتر وجود ندارد... مساله این است که توافق بهتر ناگزیر مستلزم قائل شدن امتیازاتی از سوی ایران و آمریکاست. اگر ترامپ آماده پذیرفتن چنین مساله ای نیست، باید از تظاهر به اینکه با اظهارات بی ملاحظه و تهدیدهای توئیتری هدف هموار ساختن مسیر دیپلماسی را دنبال می کند، دست بردارد.»
منبع: اسپوتنیک / مترجم: طلا تسلیمی
نظر شما :