قلع و قمع تازه محمد بن سلمان با هدف حذف مخالفان

دیپلماسی ایرانی: ملک سلمان با عزل و نصب ها و بازداشت های اخیری که در چارچوب «مبارزه با فساد» انجام داده بسط قدرت خود را تقویت کرده است. به موجب این اتفاق شماری از وزرا و سرمایه داران میلیاردری چون امیر ولید بن طلال، یکی از بارزترین تجار عربستانی دستگیر شده اند.

در میان دستگیر شدگان 11 شاهزاده و ده ها وزیر فعلی و سابق دیده می شود. همچنین امیر متعب بن عبدالله، وزیر گارد ملی از سمت خود برکنار شد و خالد بن عیاف جای او را گرفت.

یک شب قبل از این اتفاقات ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان دستور داده بود کمیته عالی جدیدی برای مبارزه با فساد به ریاست پسرش، ولیعهد، محمد بن سلمان 32 ساله تشکیل شود. این کمیته جدید اختیارات گسترده ای دارد از جمله می تواند دستور تحقیق و بازجویی از افراد دهد یا قرار بازداشت یا دستور ممانعت از سفر صادر کند. همچنین توانایی بازرسی حساب ها، تعلیق یا بلوکه اموال یا مصادره کامل اموال افراد را نیز داراست.

تحلیلگران بر این باورند که برخورد شدید اخیر ولیعهد، عملیاتی پیشدستانه برای دور کردن افراد قدرتمند از قدرت است و به او اجازه می دهد تا تسلط بیشتری بر قدرت داشته باشد و آزادانه به صورت فردی امور کشور را به دست بگیرد.  

سال گذشته امیر محمد، اختیار اتخاذ تصمیم نهایی در امور ارتش، سیاست خارجی، اقتصادی و اجتماعی را به دست آورده بود که خشم گسترده ای را در میان خانواده پادشاهی به وجود آورد. اقدام اخیر او در بازداشت شاهزاده های عربستانی سبب شد تا وی بتواند خیز بلندی برای تصاحب قدرت و کوتاه کردن دست رقیبان بردارد.

تحلیلگران بر این اعتقادند که هدف از تصمیم تشکیل شورای موسوم به مبارزه با فساد رهایی از دست مخالفان احتمالی برنامه های امیر محمد است.

امیر محمد دو سال است که فرماندهی جنگ عربستان علیه یمن را بر عهده دارد، وی در حال جنگ با متحدان ایران در یمن است، وی همچنین مدیریت نزاع با قطر را نیز بر عهده دارد، کشوری که متهم به حمایت از تروریست هاست، اتهامی که قطر آن را رد کرده است. منتقدان ولیعهد بر این اعتقادند که اقداماتی که او در پیش گرفته ماجراجویی خطرناکی است که مشخص نیست چه عواقبی در پی داشته باشد.

در میان بازداشت شدگان ابراهیم العساف، وزیر دارایی سابق و عضو شورای اداری شرکت آرامکوی عربستان و عادل فقیه، وزیر سابق اقتصاد که در زمان وزارتش نقش مهمی در تهیه بسته اصلاحات امیر محمد بن سلمان ایفا کرد و امیر ترکی بن عبدالعزیز، امیر سابق منطقه ریاض و خالد التویجری، رئیس سابق دیوان پادشاهی در دوران ملک عبدالله نیز هستند.

برکناری ها و دستگیری های گسترده وزرا و امرا جنجال بسیاری در شبکه های اجتماعی به وجود آورده است. بعضی از کابران توئیتر این اقدام را با عملیات پاکسازی آلمان نازی در سال 1934 موسوم به «شب چاقوهای بلند» مقایسه کرده اند.

از دیگر افراد دستگیر شده بکر بن لادن، رئیس مجموعه تجاری بزرگ بن لادن عربستان و ولید آل ابراهیم، مالک شبکه تلویزیونی «ام.بی.سی» هستند.  

منابع آگاهی که در تماس دائم با دولت هستند، گفتند که بعضی از بازداشت شدگان در هتل ریتز کارلتون در منطقه دیپلمات ها در ریاض نگهداری می شوند. آنها همچنین گفت از صبح روز یکشنبه درهای خروجی این هتل بسته شدند و نگهبان ها گیت های امنیتی را بستند و مشاهده شد که خودروهای ویژه و آمبولانس ها از در پشتی هتل وارد می شدند.

این در حالی است که 10 روز پیش در همین هتل کنفرانس بین المللی ترویج سرمایه گذاری در عربستان برگزار شد و حداقل یکی از دستگیر شدگان فعلی در آن حضور داشت.

در ماه سپتامبر گذشته نیز دولت عربستان دست کم 30 نفر از چهره های دینی و فرهنگی و فعالین سیاسی مخالف را بازداشت کرد.

ولید بن طلال در حالی دستگیر شده است که وی از شهرت خود برای جذب سرمایه گذاری در عربستان استفاده می کرد.

لازم به یادآوری است که ولید بن طلال در دسامبر 2015 توئیت تندی را علیه دونالد ترامپ، که در آن موقع همچنان نامزد ریاست جمهوری امریکا بود، منتشر کرد که در آن نوشته بود «ترامپ مایه ننگ همه امریکاست». ترامپ در پاسخ به این توئیتر نوشته بود: «شاهزاده ولید می خواهد بر سیاستمداران امریکایی با پول های پدرش حکومت کند. اگر انتخاب شوم تو نمی توانی این کار را بکنی.»

طلال پدر ولید یکی از طرفداران پر و پا قرص اصلاحات درون خانواده ای حاکم بر عربستان است که دهه هاست به دستور پادشاه های وقت تحت مراقبت است.

بسیاری بیم آن دارند که یکی از اهداف این بازداشت ها مصادره اموال آنها باشد که میلیاردها دلار ارزش دارد. به ویژه که به دلیل بحران های اقتصادی ناشی از کاهش قیمت نفت و طولانی شدن جنگ یمن عربستان نیاز شدیدی به پول دارد.

منبع: القدس العربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11