اهداف ۳ مرحله‌ای ایران در عراق پساداعش

حمید حاجی پور: او را با دکتر حیدرالعبادی، نخست وزیر عراق اشتباه می گیرند، به قول ایرانی ها با هم مو نمی زنند. مردم عراق وقتی او را در محیط های عمومی یا مجالس می بینند، نامه ای به دست همراهانش می دهند یا اگر فرصتی دست دهد، خواسته شان را مطرح می کنند. درخواست از نخست وزیر کشورشان. «ایرج مسجدی» اما نخست وزیر عراق نیست، او سفیر ایران در این کشور است. خودش می گوید: «خیلی از عراقی ها من را با دکتر اشتباه می گیرند. حتی وقتی برای نخستین بار با نخست وزیر عراق دیدار داشتم، دکتر خودش به این شباهت اعتراف کرد و گفت که چقدر ما شبیه همدیگر هستیم. تنها فرق مان این است که دکتر کروات می زند و من نمی زنم.»
نزدیک منطقه «الخضرای» بغداد میهمان سفیر ایران در عراق هستیم. سفارتی با بیش از یک قرن قدمت و معماری اصیل ایرانی و سرستون های سربازان هخامنشی و نخل های سر به فلک کشیده ای که نمونه اش را هیچ جای بغداد ندیده ایم.
با گذشتن از چند گیت ایست بازرسی و عبور از محوطه سرسبز و درندشت سفارت، به ساختمان اصلی راهنمایی می شویم و منتظر می مانیم برای هماهنگی. قرار است با آقای سفیر درباره وضعیت فعلی عراق پس از پیروزی در جبهه موصل، نقش کشورمان در حمایت و پشتیبانی از نظامیان عراق و نیروهای مقاومت در مبارزه با تروریست ها بویژه داعش، کمک در بازسازی مناطق آسیب دیده و موضع کشورهای منطقه و امریکا در قبال داعش در سوریه و عراق گفت و گو کنیم.
هماهنگی ها خیلی زود صورت می گیرد و وارد دفتر می شویم. سفیر موسپیدکرده ما پشت میز کارش نشسته، با صدای سلام مان صورتش را برمی گرداند و از پشت میزش بلند می شود و بسوی مان می آید. لحظه ای فکر می کنم نکند اشتباهی آمده ایم دفتر نخست وزیری یا شاید هم آقای سفیر از قوم و خویش های دکترالعبادی باشد!
ایرج مسجدی به تازگی سفیر ایران در عراق شده ولی سال ها در این کشور فعالیت داشته و دارد؛ آنقدر که رسانه های عراقی او را به خوبی می شناسند. پیش از اینکه عقربه کوچک و بزرگ ساعت به 12 برسد و طبق روال همیشگی بغداد، برق شهر قطع شود، مصاحبه را آغاز می کنیم.
هنوز سؤالات را مطرح نکرده، آقای سفیر مصاحبه را آغاز می کند: «گستردگی مرزهای مان با کشور دوست و برادر عراق که سال هاست مرزهای مشتر ک مان مرزهای صلح و امنیت و همکاری بوده، با شکل گیری داعش و اشغال مناطق وسیعی از این کشور، این نیاز احساس شد که برای کمک و حمایت از مردم و دولت عراق وارد عمل شویم. در برهه ای حساس و بنا بر خواسته دولت عراق و فتوای تاریخی آیت الله سیستانی مبنی بر تشکیل نیروهای مقاومت مردمی برای مبارزه همه جانبه با تروریست های تکفیری، جمهوری اسلامی ایران حمایت همه جانبه و پشتیبانی لجستیکی و اعزام مستشاران نظامی برای آموزش را نسبت به گذشته با جدیت دنبال کرد. مدافعان حرم و مستشاران ایرانی در آزادسازی مناطق تحت اشغال داعش حتی موصل، با تقدیم شهدایی همچون شهید «شعبان نصیری» و استمرار فعالیت و حمایت های همه جانبه از نظامیان عراقی، نقش پررنگی در پیروزی های اخیر عراق داشتند.»
ایرج مسجدی با اشاره به اینکه هنوز 3 منطقه «تل عفر»، «حویجه» و مناطق غربی استان الانبار در اشغال نیروهای تروریست تکفیری قرار دارد و همکاری های امنیتی و نظامی و لجستیکی و انتقال آموزش به نظامیان عراقی و نیروهای حشد الشعبی- نیروهای مقاومت مردمی- ادامه دارد، عنوان می کند: «همه حمایت ها و پشتیبانی از نظامیان و نیروهای مقاومت، کاملاً رسمی و با اطلاع دولت عراق و بنابر خواسته خودشان است. باید بگویم حتی مستشاران ما با گرفتن ویزای این کشور و کاملاً قانونی وارد عراق می شوند، البته نیازی نیست این همکاری ها را بطور مداوم اعلام کنیم.»
در طول چند روزی که برای تهیه گزارش به موصل رفته بودیم، حضور نیروهای امریکایی با تشریفات خاصی که در این منطقه صورت می گیرد، با انتقادهای تند برخی از نظامیان عراقی همراه بود. به اعتقاد این منتقدان، حضور امریکایی ها در عراق بیشتر برای نجات سرکردگان داعشی است تا از بین بردن آنها! یکی از افسران به ما گفت که چند روز پیش، یکی از بالگردهای امریکایی در ایست بازرسی تکریت، زنی را که جزو سرکردگان داعشی بوده، از منطقه خارج کرده است. آنها می گویند اگر امریکایی ها به بهانه مبارزه با تروریسم حضور نداشته باشند، زودتر پیروزی را لمس خواهند کرد.
سؤال بعدی مان از سفیر درباره نقش کشورهای همسایه بویژه کشورهای عربی و حضور نظامیان امریکا در عراق است و اینکه چه نقشی در تضعیف یا تقویت داعش دارند؟
مسجدی در این باره اعتقاد دارد: «آمریکایی ها در واقع به دنبال از بین بردن تروریست ها نیستند، بلکه به دنبال فرصت طلبی برای شعله ور کردن آتش جنگ و فرصتی برای ایجاد بازار داغ فروش تسلیحات هستند. باید گفت یکی به میخ می زنند و یکی به نعل. آنها برای از بین بردن تروریست ها اراده جدی ندارند و فقط حرف می زنند. اما کشورهای همسایه یا کشورهایی که مدعی مبارزه با تروریسم هستند چه کاری برای عراق و سوریه کرد ه اند؟ در کدام جبهه حضور داشتند؟ سندی نشان مان بدهند که قدمی برای مبارزه با تروریسم در منطقه برداشته اند. تا این لحظه همکاری یا حمایتی در این رابطه از آنها ندیده ایم. گهگاهی حتی شاهدیم که برخی از کشورهای عربی از تروریست ها حمایت های سیاسی و مالی و لجستیکی می کنند و نه تنها قصد آرام کردن منطقه را ندارند، بلکه می خواهند داعش را تقویت کنند. از طرفی هم با تبلیغات منفی قصد منحل کردن حشد الشعبی را دارند. به نظرم کشوری که می خواهد به عراق و سوریه کمک کند، باید در کنارشان حضور داشته باشد مثل مستشاران ایرانی که در صحنه حضور دارند.»
اما نکته ای که خیلی از عراقی ها به آن اعتراف می کنند اختلافات قومی و مذهبی است؛ اختلافاتی که ریشه دوانده و برخی شیطنت ها آتش آن را تند کرده است. البته به تازگی جنبش هایی نیز برای اتحاد مردم و از درون خود مردم شکل گرفته که امیدوار کننده است.
سفیر کشورمان که از همان ابتدای انتصاب، برای متحد کردن اقوام و عشایر و اقلیت های عراقی پیشقدم شده است در این رابطه می گوید: «متاسفانه اختلافات قومی و مذهبی در برخی از کشورها وجود دارد ولی با اجرای سیاست های بی طرفانه می شود مردم را متحد کرد و جلوی بروز اختلافات و تنش های زیانبار را گرفت. به عنوان مثال در کشور خودمان مذاهب و قومیت های متعددی وجود دارد ولی هدف مردم یکی است و هیچ جریانی نمی تواند بین شان اختلاف بیندازد، عراقی ها هم باید به چنین دیدگاهی برسند. باید متحد شوند و کشورشان را از شر نیروهای تروریستی نجات دهند و بعد برای آبادی آن تلاش کنند. در دوره های گذشته، همچون تدوین قانون اساسی عراق یا مبارزه با رژیم صدام حسین، اتحاد مردم عراق ستودنی بود. به نظرم رهبران و مسئولان و نخبگان طوایف و عشایر و مذاهب، باید برای برطرف کردن اختلافات و سازندگی کشورشان، همه تلاش خود را به کار ببندند. جمهوری اسلامی ایران هم برای برطرف کردن این اختلافات، پیشقدم شده و دستاوردهای خوبی نیز بدست آورده است.»
باید به حمله برخی رسانه های مخالف سیاست های کشورمان در قبال عراق اشاره کنیم که با نادیده گرفتن همکاری های مالی و اقتصادی و سازندگی و... ایران را متهم به دخالت در امور داخلی عراق می کنند.
مسجدی با رد چنین اتهاماتی عقیده دارد کمک ایران به کشور دوست و همسایه مان در 3 مرحله تعریف می شود؛ مبارزه با نیروهای تروریستی- تکفیری، آزادسازی مناطق تحت اشغال آنها و در نهایت بازسازی شهرهای خسارت دیده از جنگ و آبادانی این کشور: «همین حالا که مشغول مصاحبه هستیم، هیأتی از عراقی ها در تهران مشغول مذاکره برای خرید گاز مورد نیاز نیروگاه های برق شان هستند و این نشان از روابط خوب و تعامل مثال زدنی هر 2 کشور دارد. ما برای سر و سامان یافتن اوضاع عراق، از هر کاری که بتوانیم، کوتاهی نمی کنیم و البته این خواسته خود مسئولان عراقی است.
باید به این نکته نیز اشاره کنم که جمهوری اسلامی ایران، کشور عراق را کشوری مستقل با دولتی مقتدر می شناسد و این اتهام که ایران یا هر کشور دیگری در امور داخلی آن دخالت می کند، توهین بزرگی به دولت و ملت صبور عراق است. هیچ کشوری حق چنین جسارتی را ندارد.»
از وی درباره برنامه های کشورمان در سازندگی و بازسازی مناطق مختلف عراق و مناسبات اقتصادی می پرسیم. مسجدی می گوید: «در جلساتی که با ۱۲ – ۱۰ وزیر عراقی داشتم، همه آنها خواستار افزایش همکاری های کشورمان شدند. در طول این سال ها برخی شرکت های عمرانی برای ساخت و تجهیز زیرساخت ها فعالیت شان را در مناطق مختلف عراق آغاز کرده اند و امیدواریم این سطح از همکاری ها افزایش پیدا کند. مطمئناً با توجه به 1400 کیلومتر مرز مشترک، صادرات کالای ایرانی و انتقال تکنولوژی و ساخت و سازها بسیار مناسب و ارزان تر خواهد بود. البته با توجه به شرایط موجود و حساس عراق، مسئولان هر دو کشور همه توان خود را برای بالا بردن تعاملات و همکاری ها به کار خواهند گرفت.»
اما سؤال آخر و پایان بخش مصاحبه کوتاه مان این است که جناب سفیر می دانند شباهت زیادی به حیدرالعبادی، نخست وزیر عراق دارد یا نه؟ ایرج مسجدی زیر خنده می زند و می گوید: «من که هیچ همه می دانند که شباهت زیادی داریم. حتی خود آقای دکتر العبادی هم به خودم گفت که چقدر شبیه هم هستیم.»
روزنامه ایران