پایان احزاب سنتی جمهوری پنجم؟

نویسنده: جولیا آملیا هلر

دیپلماسی ایرانی: در شش دهه ای که از تاریخ جمهوری پنجم می گذرد، تاکنون هیچ گاه رای دهندگان فرانسوی این چنین تمام و کمال احزاب مستقر را پس نزده بودند. در این واقعیت جدید سیاست، تنها یک چیز قطعی است: دیگر هیچ قطعیتی وجود ندارد.

بنگاه های نظرسنجی احتمالا با نتایج دور اول انتخابات ریاست جمهوری در فرانسه تسکین پیدا کرده اند. آن ها موفق شدند خروجی انتخابات را پیش بینی کنند: در دور دوم انتخابات امانوئل ماکرون مقابل مارین لوپن قرار می گیرد.

با این حال به رغم اینکه برای ماه ها نظرسنجی ها نشان از آن داشت که لوپن بیشترین آرا را کسب می کند در واقع ماکرون جایگاه نخست را در دور اول کسب کرد. بر اساس نتایج اولیه که صبح دوشنبه منتشر شد لوپن از از حزب دست راستی پوپولیست 21.4 درصد آرا در مقابل ماکرون با 23.9 آرا کسب کرد. پیروزی شکننده ای بود اما با این وجود یک پیروزی بود.

درست است که پیش بینی ها درست از آب در آمد؛ اما قبل ترها حتی فکر اینکه ماکرون، 39 ساله و وزیر سابق اقتصاد، ممکن است پیروز ماجرا باشد تصوری مضحک به نظر می رسید.

حالا، 7 ماه مه وقتی رای دهندگان در دور دوم انتخابات پای صندوق های رای روند، او ناچار است همان چیزی شود که همیشه می گفت نمی خواهد باشد: یک ناجی.

ماکرون و لوپن دیدگاه هایی در خصوص آینده سیاسی و اجتماعی فرانسه دارند که بیش از این امکان ندارد متفاوت باشد. امانول ماکرون پای تمام آن چیزهایی ایستاده است که لوپن می خواهد از شرشان رها شود. در سخنرانی هایش تمنای جامعه ای پر نشاط و آینده گرا را دارد که جهانی شدن را به مثابه یک فرصت می بیند و نه یک تهدید.

چنددستگی، کاملا در معرض نمایش

از سوی دیگر، لوپن می خواهد از اروپا دور شود و پس از دهه ها مرزهای خود را یکبار دیگر ببندد. شعار اصلی کمپین او این است " به نام مردم" و ادعا می کند که تنها نماینده مشروع مردم است.

حالا، به فرانسه چند پاره شده بستگی دارد که تصمیم بگیرد. این چنددستگی ها در دور اول انتخابات در روز یکشنبه به وضوح دیده شد. دو حزب اصلی کشور پس از نزدیک به 60 سال و برای اولین بار از زمان جمهوری پنجم از حضور در دور دوم انتخابات بازماندند. در کشوری که دهه ها تحت سلطه ساختار سیاسی سنتی چپ - راست قرار داشته است، رای دهندگان آشکارا آماده چیز جدیدی هستند.

کاندیداها خودشان البته تا حدی مقصر هستند. فرانسوا فیون از حزب محافظه کار پیش از آنکه درگیر رسوایی و قربانی غرور خودش شود از شانسی عالی برای پیروزی برخوردار بود. وی با 19.9 درصد آرا در جایگاه سوم قرار گرفت. در عین حال، بنوا هامون، از حزب سوسیالیست در واقع شانس چندانی نداشت، چرا که هم حزبی او فرانسوا اولاند در طول 5 سال ریاست جمهوری اش به طور کامل رای دهندگان فرانسوی را از خود منزجر کرده بود. هامون 6.3 درصد رای آورد که چیزی کمتر از فاجعه برای او و حزبش نیست. در این وضعیت بی سابقه، صلاح در این است که الگوهای پیشین رای دادن را راهنمای خود قرار دهیم. به طور سنتی، زمانی که جبهه ملی به دور نهایی انتخابات راه پیدا کرد، رای دهندگان ترجیح دادند که پشت سر مخالف وی بسیج شوند، که به نظر می رسد امسال نیز این اتفاق می افتد. نظرسنجی هایی که تا پیش از رای گیری انجام شده حکایت از این دارد که ماکرون در دور دوم انتخابات به سادگی لوپن را شکست خواهد داد.

مشارکت کلید ماجراست

دلایلی برای بروز نگرانی در کمپین لوپن وجود دارد. از مدت ها قبل قطعی بود وی به دور دوم انتخابات راه پیدا خواهد کرد، اما علی رغم مبارزات انتخاباتی گسترده وی و علی رغم تلاش های طولانی مدتش برای حرفه ای کردن حزب و رها کردن میراث رادیکالی که از پدرش، موسس حزب، برجای مانده بود، اما نسبت به انتخابات پنج سال پیش تنها 5 درصد رای اش افزایش یافته است.

از این گذشته، تردیدی نیست یکی از دلایل نارضایتی لوپن این است که امانوئل ماکرون، سیاستمدار جوانی که هرگز در انتخابات شرکت نکرده و همچنین خود را (مانند لوپن) علیه سیستم نشان داده است – فقط از انتهای طیف مخالف لوپن – موفق شده وی را در دور اول شکست دهد.

اما دلایلی وجود دارد که می بایست در خصوص ماکرون هم محتاط باشیم. در شرایط جدید که فرانسه در حال پیدا کردن خود است فقط یک چیز قطعی است: چیزهای قطعی اندکی وجود دارد.

و اگر فقط بخشی از کسانی که تصور می کنند پیروزی ماکرون قطعی است، روز 7 مه در خانه بمانند، بعد لوپن شانس این را خواهد داشت که رئیس جمهور فرانسه شود. برای اینکه یک قطعیت هنوز باقی است: حامیان جبهه ملی با قدرت در انتخابات مشارکت خواهند کرد.

منبع: اشپیگل / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی/۳۳