اردوغان میان حماس و اسرائیل میانجی‌گری می‌کند

دیپلماسی ایرانی: رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه کاملا از اظهارات سابق خود دست کشیده و در چارچوب تجدید روابطش با اسرائیل دیگر پیش شرط سابق خود برای رفع محاصره غزه را مطرح نکرده است.

این در حالی است که مردم غزه امید بسته بودند با مواضعی که اردوغان در پیش گرفته بود شاید محاصره این منطقه شکسته شود.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، رئیس جمهوری ترکیه فقط به فکر بهبود روابط با اسرائیل نیست بلکه تلاش دارد روابط حماس با این رژیم را نیز بهبود ببخشد. این مساله محور دیدار اخیر وی با خالد مشعل، رئیس دفتر سیاسی حماس بوده است. اردوغان در حالی با مشعل دیدار کرد که مطبوعات ترکیه نوشتند این دیدار بسیار صمیمی بوده و در آن درباره روابط ترکیه و اسرائیل صحبت شده است.

تغییر مواضع اردوغان باعث تعجب کارشناسان و ناظران نشده است، این نخستین باری نیست که رئیس جمهوری ترکیه مواضع متناقض و متضادی در پیش می گیرد، او همیشه جنجال رسانه ای و دیپلماتیک با کشورهای صاحب وزن آغاز می کند بعد از آن طرف به دنبال میانجی هایی می گردد تا جلوی تشدید بحران را بگیرد، مثل کاری که با روسیه کرد.

حالا نیز که به فکر بهبود روابط با اسرائیل افتاده می خواهد جنبش حماس را راضی کند که آتش بسی طولانی مدت با اسرائیل را بپذیرد در مقابل این جنبش امتیازات اقتصادی دریافت کند و محاصره علیه آن در غزه بشکند و وضعیت قدرتمندی در مقابل حکومت خودگردان فلسطینی، محمود عباس بیابد، به ویژه که اکنون روابط عباس با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل قطع شده است.

در همین رابطه روزنامه عبری یدیعوت احرونوت نقاب از چهره رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه برداشته و نوشته است که او در استانبول با مشعل درباره راه های توافق آشتی با اسرائیل گفت وگو کرده است.

این روزنامه همچنین نوشت: «اردوغان و مشعل راه های حل اختلاف با فلسطینی ها را بررسی کردند و همچنین درباره کمک های ترکیه به حماس در قبال پایبندی این جنبش به توافق با اسرائیل به بحث و تبادل نظر پرداختند.»

در همین رابطه یوسی کوهن، رئیس سازمان امنیت خارجی اسرائیل (موساد) با هاکان فیدان، رئیس سازمان امنیت ترکیه دیدار کرد و دو طرف درباره فعالیت های حماس در ترکیه با یکدیگر گفت وگو و تبادل نظر کردند.

اسرائیل در توافق آشتی خود با ترکیه خواستار تعلیق همه فعالیت های حماس و تسلیم رهبران فراری آن به ترکیه که متهم به انجام عملیاتی علیه این رژیم هستند، شده بود و این مساله را شرط اساسی خود در بهبود روابط با ترکیه دانسته بود. این مساله باعث می شد آنکارا نه تنها در فشار شدیدی در قبال رهبران فلسطینی قرار بگیرد بلکه در روابطش با رهبران اخوانی مستقر در استانبول نیز در تنگنا باشد، چرا که آنها قبول چنین شرطی از سوی ترکیه را به معنای تهدیدی برای بقای خود می دیدند و این گونه برداشت می کردند که در صورت صلح اردوغان با اسرائیل یا هر کشوری او می تواند هر لحظه آنها را تسلیم کشورهایشان کند.

اردوغان خیلی آسان می تواند حماس را راضی کند که در قبال مزایای اقتصادی آتش بس طولانی مدت با اسرائیل منعقد کند، به ویژه که عباس نیز در موقعیت سختی به سر می برد و برای حماس هیچ کانال دیگری جز ترکیه در این رابطه نیست.

گزارش ها حاکی از آن است که ترکیه و قطر از آتش بس طولانی مدت حماس با اسرائیل حمایت می کنند، همچنین به موجب این توافق بندری برای غزه راه اندازی خواهد شد تا بتواند کمک های انسانی، داروهای پزشکی و مصالح ساختمانی دریافت کند. این پیشنهاد زمانی برای حماس جذاب تر می شود که می بیند گذرگاه رفع از سوی مقامات مصری بسته شده است و آنها اجازه نمی دهند چیزی از درون غزه به بیرون فرستاده یا از خارج دریافت شود. بر اساس این توافق قرار است کشتی های کمک رسان در بندری در قبرس پهلو گرفته و قبل از ارسال به بندر غزه مورد بازرسی قرار بگیرند.

ناظران بر این اعتقادند تلاشی که رئیس جمهوری ترکیه در پیش گرفته و می خواهد از برگه حماس استفاده کند در راستای تلاش هایش برای بهبود روابط با اسرائیل است و نشان می دهد که او با این کار می خواهد از خود وجهه "سلطان قدرتمند" بسازد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11