اردوغان می‌خواهد کشور را وارد باتلاق خاورمیانه کند

کمال قلیچ داراوغلو از سال 2012 دبیرکلی بزرگترین حزب اپوزیسیون ترکیه یعنی حزب جمهوری خلق را بر عهده دارد. او که به مذهب علوی و اقلیت علویان ترکیه تعلق دارد و زاده استان تونچلی واقع در آناتولی شرقی است در این مصاحبه و در کسوت رهبر اپوزیسیون از سیاست های غلط اتحادیه اروپا، تهدید حقوق مدنی در ترکیه و تلاش اردوغان برای کسب قدرت مطلقه می گوید.

س: آقای قلیچ داراوغلو ، آیا شما برای سفر به آلمان به ویزا نیاز داشتید؟

ج: نه. به عنوان نماینده پارلمان گذرنامه قرمز دارم و به وسیله آن می توانم بدون اخذ روادید به سراسر اتحادیه اروپا سفر کنم.

س: چنانچه همه ترک ها بتوانند به خاطر قرارداد برنامه ریزی شده در آینده نزدیک به همین صورت بدون نیاز به روادید به کشورهای اتحادیه اروپا سفر کنند، آیا این موفقیتی مهم برای پرزیدنت اردوغان نخواهد بود؟

ج: طبیعتا اردوغان تلاش خواهد کرد که این قرارداد روادید را به عنوان موفقیتی برای شخص خودش به ثبت برساند. این در حالی است که نه تنها حزب عدالت و توسعه بلکه همه احزاب حاضر در پارلمان ترکیه این توافق را به تصویب رسانده اند. مساله ویزا در نهایت تنها سنگ بنای نخست یک پروژه بزرگ هماهنگ سازی معیارهای حقوقی با استانداردهای اتحادیه اروپا به شمار می رود.

س: آیا ترکیه برای عمل به شروط اروپا در رابطه با آزادسازی روادید حاضر است قانون ضد تروریسم خود را تغییر دهد؟

ج: طبیعتا اتحادیه اروپا می تواند از ترکیه درخواست کند که خود را در رابطه با حقوق بشر، دموکراسی و آزادی بیان با معیارهای این اتحادیه هماهنگ کند. اما به نظر من نمی توان این مساله را تنها به آزادی روادید مرتبط کرد. هیچ اختلافی در مورد لزوم مبارزه با تروریسم وجود ندارد و تنها مورد اختلاف این است که نمی توان از جنگ علیه ترور به عنوان بهانه ای برای اقدام علیه روشنفکران، روزنامه نگاران و دانشگاهیان استفاده کرد. این کار اشتباه است. من موافق جنگ علیه تروریسم هستم همان طور که موافق حقوق بشر، تشکیلات قضایی مستقل، دموکراسی و آزادی مطبوعات هستم.

س: حزب شما همیشه طرفدار ورود ترکیه به اتحادیه اروپا بوده است. آیا ترکیه امروز از قابلیت لازم برای پیوستن به این اتحادیه برخوردار است؟

ج: آنچه روشن است این است که هیچ کشوری نمی تواند بدون هماهنگ کردن همه قوانین خود با قوانین اتحادیه اروپا وارد این اتحادیه شود. در ترکیه تا به امروز چنین اتفاقی نیافتاده است. اما اگر موقعیت ترکیه را با دیگر کاندیداهای پیوستن به اتحادیه مقایسه کنیم، مشخص می شود که اروپا در قبال ترکیه معیارهای دوگانه ای را به کار می گیرد. از زمان پیدایش میثاق اتحادیه در سال 1963 اتفاق خاصی نیافتاده است. در زمان های مناسب هیچ مذاکره ای صورت نگرفته و پروژه های مهم متوقف شده است. به این صورت اتحادیه اروپا جامعه ترکیه را رنجانده است. این که امروز ترکیه قابلیت پیوستن به اتحادیه را ندارد در واقع امری است که خود اتحادیه اروپا مسئول آن است. اکنون اروپا باید بداند که با دور ماندن ترکیه از این اتحادیه چه خطر بزرگی این کشور را تهدید می کند.

س: آیا ترکیه با وجود پرزیدنت اردوغان می تواند به اتحادیه اروپا بپیوندد؟

ج: به عقیده من همه توجهات را معطوف اردوغان کردن کار اشتباهی است. او هنوز هم بیش از یک رئیس جمهور با اختیارات بسیار محدود نیست حتی اگر قصد تغییر قانون اساسی را داشته باشد.

س: اما اردوغان می خواهد با سیستم ریاستی همه این محدودیت ها را بردارد. اپوزیسیون در برابر این قدرت طلبی اردوغان چه کاری می تواند انجام بدهد؟

ج: ما در پارلمان در برابر خواسته های او مقاومت خواهیم کرد و اجازه نخواهیم داد که اردوغان بتواند به تغییر قانون اساسی دست بزند. ما اجازه نمی دهیم که دستاوردهای سال های متمادی دموکراتیزاسیون توسط یک فرد از بین برود.

س: به چه دلیل بخش هایی از حزب شما از اقدام دولت برای لغو مصونیت پارلمانی نمایندگان حزب کردی مخالف یعنی حزب دمکراتیک خلق ها حمایت کردند؟

ج: ما اصولا با لغو مصونیت نمایندگانی که جرایم آشکار دارند موافقیم. این کار ممکن است و تنها با یک اکثریت معمولی در پارلمان تصویب می شود. با این حال حزب عدالت و توسعه در حال حاضر برای لغو کامل این مصونیت پارلمانی به تغییر قانون اساسی نیاز دارد. البته به نظر من این کار اشتباه است. افزون بر آن وزرای مربوطه نیز با لغو کامل مصونیت های پارلمانی موافق نیستند.

س: آیا شما و حزبتان برای انجام وظایف خود دچار محدودیت شده اید؟

ج: هر زمان که اردوغان یا وزرایش صحبتی می کنند همه رسانه ها آن را منتشر کرده و تلویزیون هم بسیاری از سخنرانی ها را به صورت زنده پخش می کند. اما اگر ما صحبتی کنیم به ندرت در تلویزیون پخش می شود. ما از نظر پخش رسانه ای اقداماتمان با محدودیت های زیادی روبه رو هستیم زیرا نخبگان قدرت فشار زیادی بر رسانه ها وارد می کنند.

س: در گذشته هر زمان که از نظر نظامی ها ترکیه از مسیر خود منحرف می شد ارتش مداخله می کرد. حزب شما هم از این مساله سود برده است. آیا در درون حزب جمهوری خلق هنوز هم امید به نظامیان به عنوان آخرین وسیله در سیاست وجود دارد؟

ج: نه. چنین امیدی از اساس غلط است. در گذشته این کودتای نظامی بود که کشور را درگیر اقتدارطلبی می کرد. از طریق همان کودتا بود که قوانین و ساختارهای اقتدارطلبی در آن ابعاد و متناسب با آن ایجاد می شد. به همین خاطر نه تنها مداخله نظامیان هیچ ضرورتی ندارد بلکه باید قوانینی که زمانی توسط نظامیان تدوین شده است نیز تغییر کنند.

س: ترکیه تحت زعامت پرزیدنت اردوغان به کدام سو می رود، به سوی یک دولت اسلامی یا یک دولت اقتدارگرا؟

ج: پرزیدنت اردوغان تمایل دارد که ترکیه را به باتلاق خاورمیانه بکشاند به جای آن که این کشور را به بخشی از غرب مدرن بدل کند. او آرزوی یک حکومت اقتدارگرا دارد، حکومتی که همه اختیارات در آن در چنگ شخص خودش باشد. او می خواهد که خودش به تنهایی در این مورد که چه کسانی به عنوان نماینده به پارلمان راه یابند و کدام قانون تصویب شود و رسانه ها چه بنویسند تصمیم بگیرد.

منبع: Zeit Online / ترجمه:محمدعلی فیروزآبادی