آمریکا در عراق، نیازمند همکاری با ایران است

بحران و تحولات سیاسی اخیر عراق و تحرکات جریان صدر، گمانه زنی های زیادی را در مورد ثبات و آینده سیاسی عراق به وجود آورده است. راه حل ها و پیشنهادهای زیادی نیز طی چند روز اخیر جهت خروج عراق از این بحران سیاسی مطرح شده است. 

به گزارش «تابناک»، در همین رابطه، «زلمی خلیل زاد»، نماینده افغانی تبار سابق ایالات متحده در سازمان ملل و همچنین سفیر سابق آمریکا در افغانستان و عراق، در مطلبی در پایگاه خبری پلیتیکو معتقد است که همکاری ایالات متحده با ایران در عراق شرط لازم برای خروج عراق از بحران سیاسی کنونی است.

در این مطلب آمده است؛

اکنون، زمان مناسبی برای گفت وگوی جدی با ایران در مورد عراق است. هرج و مرج در بغداد در نهایت منجر به اشغال موقت پارلمان توسط پیروان مقتدا صدر شد؛ موضوعی که می تواند منجر به تضعیف جنگ علیه داعش، تضعیف اقتصاد عراق و تسریع فروپاشی این کشور شود. بدون همکاری بین ایالات متحده، ایران و روحانی رده بالای شیعه عراقی یعنی آیت الله سیستانی، این بحران می تواند به فروپاشی کامل کل سیستم سیاسی عراق ـ که در دوران اشغال عراق توسط آمریکا تنظیم شد ـ منجر شود و به نوبه خود می تواند در ها را برای اشغال دائم بخشی از خاک عراق توسط داعش و خشونت دیگر سازمان های تروریستی باز بگذارد.

برای جلوگیری از این اتفاقات، واشنگنتن به کمک تهران نیاز جدی دارد. ایران باید همانند آمریکا انگیزهای لازم برای ایجاد ثبات در عراق را داشته باشد، چون هم اکنون در حال از دست دادن موقعیت خود در عراق است. احزاب سیاسی اسلام گرای شیعه که با پشتیبانی ایران دولت را تحت سلطه خود گرفتند، اعتماد بیشتر عراقی ها به خود را از دست داده اند. این احزاب و گروه ها از همان ابتدا حمایت کمی از سوی سنی ها داشتند و در حال حاضر نیز جایگاهشان در میان کرد ها و حتی برخی شیعیان تضعیف شده است. برای بیش از نه ماه، جوانان عراقی تظاهرات زیادی در اعتراض به سوء مدیریت اقتصادی دولت و شکست در تأمین امنیت، حکومت داری و خدمات از سوی دولت سازماندهی کردند.

در این میان، رقابت های شدیدی نیز میان احزاب شیعه شکل گرفت. آیت الله سیستانی قابل احترام ترین و محبوب ترین روحانی شیعه در عراق که پیش از این از انتصاب حیدرالعبادی به عنوان نخست وزیر حمایت کرده بود، علنا از خواسته های جوانان عراقی برای اجرای اصلاحات از سوی دولت پشتیبانی کرد.

آیت الله سیستانی تقاضاهای خود برای پیشرفت در مبارزه با فساد و بهبود خدمات را تکرار کرد و با عقب نشینی او از حمایت هایش از حیدرالعبادی، فضا برای آزادی عمل مقتدا صدر جهت پیگیری و رهبری جریان اصلاحات باز شد. مقتدا صدر با حمله به رقبای شیعه خود، به ویژه مجلس اعلای عراق به رهبری عمار حکیم و نخست وزیر سابق نوری المالکی و سپاه بدر که از آن ها پشتیبانی می کنند، به دنبال به دست گرفتن جنبش اصلاحات بوده است.

زمانی که واشنگتن و تهران هر دو خواهان سازش و مصالحه احزاب سیاسی و ماندن حیدرالعبادی شدند و تشکیل کابینه ای از احزاب مختلف شدند، مقتدا صدر این سازش را رد کرد و حامیان او با یورش به پارلمان عراق خواهان تشکیل یک دولت تکنوکرات شدند.

اگر این بحران حل نشود، صدر می تواند یک دولت موقت اعلام کند که عواقب جدی به دنبال خواهد داشت. این مسأله توجه نیروهای های امنیتی عراق را از داعش به سمت بحران و جنگ قدرت در پایتخت منحرف خواهد کرد و انگیزه های کرد ها برای جستجوی منافع مستقل از بغداد را تسریع خواهد کرد. از سوی دیگر ممکن است ارتش عراق وارد یک چنددستگی شود و نظامیان و شبه نظامیان حامی جریانات مختلف وارد یک درگیری جدی با یکدیگر شوند.

سناریوی دیگر که می تواند به ایجاد یک دولت انتقالی منجر شود، یک کودتای نظامی برای دنبال کردن یک طرح جدید است که البته بعید به نظر می رسد اتفاق بیفتد. دخالت نظامی در سیاست داخلی بدون شک جنگ علیه داعش و همچنین مقابله با تمایلات استقلال طلبانه کرد ها را مختل خواهد کرد.

بهترین نتیجه ممکن، یک مصالحه سیاسی با حمایت صدر است که می تواند منجر به ایجاد یک دولت ائتلافی اصلاح طلب شود. دولت ائتلافی جدید می تواند یک جدول زمانی معقول برای اصلاحات و حتی انتخابات پارلمانی اعلام کند. این مسئله ای است که آیت الله سیستانی، ایالات متحده و شاید ایران بتوانند از آن پشتیبانی کنند.

چنین مصالحه ای موقعیت صدر را بدون یک پیروزی کامل برای او تقویت می کند و عبادی نیز ممکن است به عنوان نخست وزیر بماند. یک دولت ائتلافی جدید نیز ممکن است از جدایی منطقه کردستان از عراق جلوگیری کند.

دو عامل برای میانجیگری جهت چنین توافق سازشی ضروری هستند: یکی تأیید آیت الله سیستانی است که می تواند باعث افزایش وزن رهبری سیاسی ایران در عراق برای انجام این توافق سازش شود.

دومین عامل، گفت وگو و همکاری میان آمریکا و ایران برای یک بار دیگر است. واشنگتن و ایران باید علاقه مند به حل فوری بحران سیاسی در بغداد باشند و آن ها باید برای ایجاد یک مصالحه سیاسی فوری بین احزاب سیاسی و نخست وزیر با یکدیگر کار کنند. آمریکا باید در این مورد با عربستان سعودی و ترکیه نیز مشورت های لازم را انجام دهد؛ در غیر این صورت، آن ها به دنبال تشدید وضعیت بحرانی عراق برای تضعیف قدرت شیعیان در عراق و منطقه خواهند رفت.

باید دید که آیا آیت الله سیستانی، ایالات متحده و ایران می توانند با یکدیگر و با مقامات عراقی همکاری و تعامل داشته باشند.