حماس به دنبال جلب رضایت عربستان

دیپلماسی ایرانی: جنبش حماس تلاش می کند از آرامشی که در روابطش با مصر به وجود آمده است به عنوان کانالی برای ارتباط گرفتن با عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس استفاده کند، به ویژه بعد از حمایت قدرتمند مالی و سیاسی ای که کشورهای عضو شورای همکاری از قاهره داشته اند و بر روی آن به عنوان یک محور مهم در پیمان عربی – اسلامی برای رویارویی با ایران حساب کرده اند.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، حماس ده ها پایگاه و نقطه نظامی در مناطق مرزی خود در جنوب غزه برای تقویت امنیت مرزها با مصر ایجاد کرده است. این اقدام در پی آن صورت گرفت که مصر قبول کرد کانال ارتباطی با حماس برقرار کند به شرطی که حماس تعهد دهد جلوی حملات تندروها را از خاک خود به مصر بگیرد.

ناظران بعید نمی دانند که این اقدام پیامی به رهبران عربستان باشد مبنی بر این که حماس نیز می تواند جزئی از استراتژی جدید این کشور باشد که مبتنی بر نقش مصر در حمایت از امنیت منطقه است.

اخیرا مقامات حماس از وابستگی و هر گونه ارتباطی با جماعت اخوان المسلمین اعلام برائت کرده بودند. با این حال ناظران می گویند بعید است که حماس فرصت یابد بتواند به عمق جهان عرب راه یابد، چرا که باید قبل از عادی سازی روابط با عربستان  مطالبات متعددی را برآورده کند. به اعتقاد ناظران حماس در صورتی می تواند رضایت کشورهای عربی را نسبت به خود جلب کند و به فکر گسترش روابط گسترده تر با دیگر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و جهان عرب بیفتد که رضایت عربستان را جلب کند. شکی نیست یکی از این مطالبات توقف بازی روی بند رابطه با ایران است. این روزها کادر رهبری سیاسی جنبش حماس از تهران فاصله گرفته و به نوعی مواضع دوگانه ای را در قبال ایران اتخاذ کرده است اما شاخه نظامی آن که بر نهادهای حماس تسلط دارند همچنان روابط بسیار خوبی با ایران و حزب الله دارد و حمایت مالی و تسلیحاتی از آن دریافت می کند. اگر چه منابع نزدیک به حماس می گویند که حمایت ایران از این جنبش و شاخه نظامی آن (کتائب القسام) بسیار محدود شده و حتی کمک های حزب الله نیز بسیار محدود شده است.

چندی پیش، در ماه ژانویه موسی ابو مرزوق، معاون رئیس دفتر سیاسی حماس در یک فایل صوتی که به رسانه ها درز پیدا کرد حملات تندی را علیه ایران ایراد کرد و مدعی شد قاچاق سلاحی که گفته می شود به غزه انجام می شود دروغ ایرانی ها است. وی همچنین ادعا کرد که از سال 2011 ایرانی ها هر کشتی ای که اسرائیل ضبط می کند را می گویند به سمت غزه رفته در حالی که هیچ حمایتی از آنها به ما نرسیده است!

این روزها با توجه به تنش شدیدی که در روابط عربستان و ایران به وجود آمده است، رهبران عربستان هیچ گونه توجهی از سوی هیچ طرف منطقه ای به ایران را بر نمی تابند برای همین حماس که به فکر برون رفت از بحران داخلی اش است خود را میان ایران و عربستان در تنگنا می بیند. از یک سو می خواهد حمایت عربستان را داشته باشد و ریاض روی آن به عنوان یک قدرت قابل اطمینان حساب کند و از سوی دیگر نمی خواهد حمایت های ایران را از دست بدهد.

اما مشکلات حماس فقط محدود به پرونده ایران نیست، کشورهای عربی از حماس می خواهند که به روشنی هویت خود را بیان کند، آیا می خواهد جنبشی فلسطینی باشد که با حکومت خودگردان برای رسیدن به اهدافش همکاری می کند یا می خواهد هویت اخوانی داشته باشد و بر اساس دستورالعمل آن رفتار کند. روشن است که جنبش حماس همچنان زیر سایه اخوان فعالیت می کند، این مساله کار را برای آن سخت می کند به ویژه که در بیشتر کشورهای عربی اخوان المسلمین وارد فهرست گروه های تروریستی شده است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11