ایران سهم خود از بازار نفت را پس می گیرد؟
یک تحلیل گر مسائل انرژی با اشاره به تصمیم ایران برای احیای بازارهای سابق نفت خود گفت: «ممکن است فرایند احیای بازارهای نفت ایران به کاهش قیمت نفت هم منجر شود و مثلا عربستان بخواهد قیمت نفت خود را کاهش دهد تا کسی از ایران نفت نخرد. اما به هر حال ایران باید سهم بازارهای خود را پس بگیرد و این حق ایران است.»
یکصدوشصت وهشتمین اجلاس وزاری ١٢ کشور عضو اوپک پس از نزدیک به هفت ساعت مذاکرات فشرده با سه خبر کوتاه به کار خود پایان داد: «تصمیمی برای سقف تولید اوپک گرفته نشد. دبیرکلی عبدالله سالم البدری پس از ٩ سال به اتمام رسید و او تنها تا هفت ماه دیگر به عنوان جانشین دبیرکل، اوپک را اداره می کند. اندونزی هم دوباره به جمع اوپکی ها برگشت و تعداد اعضای این سازمان به ١٣ عضو ارتقا پیدا کرد.» آنچه در این نشست مهم بود بیشتر آشکار شدن جدال ایران و عربستان در موضوع بازگشت ایران به میزان تولید سابق بود. ایران عنوان کرده قصد دارد با رفع تحریم ها سهم تولید خود را به میزان سابق برگرداند. با این حال هیچ کشوری حاضر نیست جایی برای نفت ایران خالی کند. عربستان حتی عنوان کرده نه تنها تولید خود را کاهش نخواهد داد، بلکه به دنبال افزایش آن نیز می باشد. نیجریه نیز از ایران خواسته افزایش تولید خود را به تاخیر بیاندازد. بدین ترتیب به نظر می رسد ایران بعد از رهایی از تحریم ها اکنون باید برای بازیابی بازارهای خود تلاش کند.
آیا این تلاش موفقیت آمیز خواهد بود؟ آیا افزایش تولید نفت ایران در کنار عدم کاهش تولید دیگر کشورها می تواند منجر به کاهش قیمت نفت شود؟
دکتر نرسی قربان تحلیل گر مسائل انرژی در گفتگو با فرارو گفت: «من معتقدم ایران این امکان را دارد که بازارهای گذشته نفت خود را احیا کند. البته این مهم از یکسو به کاردانی بخش بین الملل شرکت نفت در مذاکرات با شرکت های خارجی و از سوی دیگر به دیپلماسی انرژی در وزارت خارجه بستگی دارد.»
وی ادامه داد: «به عبارتی احیای بازارهای نفت ایران کار یک نفر نیست که بخواهد نفت را بفروشد و مسلما یکسری مسائل سیاسی وجود دارد که وزارت خارجه و دیپلماسی انرژی باید فعال شود تا این مهم صورت بگیرد. یعنی می توان تعامل با کشورهایی چون یونان، ایتالیا، اسپانیا در اروپا و نیز ژاپن، کره جنوبی، هند و چین در آسیا که از مشتریان نفت ایران بودند را افزایش داد.»
وی با بیان اینکه ایران در مقابل این کشورها کارت های برنده ای دارد که باید از این کارت ها استفاده کند گفت: «ایران کشوری بزرگ با جمعیت 80 میلیونی است که حرف زیادی در بلندمدت در بازار انرژی خواهد داشت. لذا اگر دیپلماسی انرژی فعال شود و مکانیسم های بازار را نیز در نظر گرفت امکان احیای بازارهای نفت ایران وجود دارد.»
قربان در پاسخ به این سوال که اگر سایر کشورهای اوپک تولید خود را کاهش ندهند و ایران نیز بخواهد سهم خود را در بازار احیا کند، آیا با کاهش قیمت نفت مواجه خواهیم شد؟، گفت: «کاهش و افزایش قیمت نفت تا حدود زیادی به عرضه و تقاضا و مقداری نیز به مسائل سیاسی و استراتژیک بستگی دارد. همچنین نگاهی که بازارهای آینده به نفت دارند در قیمت نفت تاثیرگذار است.»
وی ادامه داد: «لذا پیش بینی قیمت نفت خیلی مشکل است و عوامل سیاسی و بازاری در قیمت نفت تاثیرگذار است. اما لزوما با احیای سهم ایران در بازارهای جهانی، قیمت نفت کاهش نخواهد یافت و ممکن است این سهم جایگزین شود.»
وی افزود: «فرض کنید در چند سال اخیر روسیه جایگزین بازار نفت ایران در اروپا شده است. وقتی ایران قصد دارد به بازارهای گذشته خود بازگردد آن کشورها ترجیح می دهند که با ایران کار کنند؛ چراکه آن کشورها تمایل دارند تعامل و تبادل تجاری خود با ایران را که در سالهای اخیر به دلیل تحریم ها کاهش یافته بود، بیشتر کنند.»
این کارشناس مسائل اقتصاد انرژی اظهار کرد: «مثلا یونان که قبل از تحریم ها بیشتر از ایران نفت می خرید اکنون که تحریم ها لغو شود تمایل خواهد داشت دوباره به نفتی که تعامل اقتصادی بیشتری با آن داشت برگردد. لذا ممکن است ایران بازارهای خود را تا حدودی با کاهش خرید داوطلبانه مصرف کننده ها از دیگر کشورها احیاء کند.»
وی خاطرنشان کرد: «با این حال ممکن است فرایند احیای بازارهای نفت ایران به کاهش قیمت نفت هم منجر شود و مثلا عربستان بخواهد قیمت نفت خود را کاهش دهد تا کسی از ایران نفت نخرد. اما به هر حال ایران باید سهم بازارهای خود را پس بگیرد و این حق ایران است.»
قربان در پاسخ به این سوال که آیا ایران برای احیای بازارهای نفت خود مجبور است امتیازاتی بدهد؟، گفت: «در تمام اموری که ما انجام می دهیم و کالاهایی که می خریم یا می فروشیم یکسری امتیازاتی می دهیم و یکسری امتیازاتی می گیریم. اما این امر به این معنا نیست که ایران مجبور خواهد شد یکطرفه امتیازی بدهد؛ چراکه خود تعامل با ایران یک امتیاز است.»
قربان در پاسخ به این سوال که آیا روند احیای بازارهای نفت ایران آسان تر از روند لغو تحریم ها است؟، گفت: «مسلما سخت تر نیست و این امر با کاردانی انجام پذیر است چراکه به نظر من میل و رغبتی هم در طرف مقابل برای این اتفاق وجود دارد.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا عدم تصمیم گیری درباره سقف اوپک در آخرین نشست این سازمان موضوعی مثبت برای ایران و نشان دهنده شکست عربستان در مقابله جویی با ایران است؟، گفت: «خیر؛ من چنین تصوری ندارم. به نظر من وقتی اوپک حتی درباره سقف تولید خود نمی تواند تصمیم بگیرد نشان دهنده ضعف سازمان اوپک و نه کشور عربستان است. لذا ضعف اوپک به تمامی اعضای آن باز می گردد.»
قربان در پاسخ به این سوال که آیا اکنون منافع ایران اقتضاء نمی کند که از اوپک خارج شود؟، گفت: «اوپک سازمانی نیست که با خروج یا ماندن در آن اختلافات عظیمی ایجاد شود. ایران از بنیان گذاران اوپک محسوب می شود و سال ها از برنامه ریزان آن بوده و به نظر من در حال حاضر خروج از این سازمان نفع خاصی برای ایران ندارد و ماندن در آن بهتر از خارج شدن است.»
قربان در پاسخ به این سوال که واکنش اعضای اوپک به تصمیم ایران برای احیای بازارهای خود چطور خواهد بود؟، گفت: «اوپک هیچ واکنشی نخواهد داشت. ایران اساسا نباید به کشورهای اوپک کاری داشته باشد چراکه آنها بر اساس منافع ملی خود تصمیم می گیرند. ایران نمی تواند به اعضای اوپک بگوید سهم خودتان را کم کنید چراکه آنها به چنین چیزی گوش نمی دهند. لذا ایران تنها باید به دنبال احیای بازارهای سابق نفت خود باشد.»
نظر شما :