چرا کشورهای عربی در نبرد علیه داعش مشارکت نمی‌کنند؟
وقایع تروریستی رخ داده طی هفته های اخیر و به ویژه حملات جمعه شب پاریس نشان داد که گروه تروریستی داعش، دامنه فعالیت خود را بیش از هر زمان دیگر گسترده کرده است. در این میان، یکی از مسائل اساسی که به طور فزاینده ای مورد توجه ناظران بین المللی قرار می گیرد، این است که چرا کشورهای عرب منطقه، با وجود ادعاهای خود، اقدامی واقعی علیه این گروه انجام نمی دهند.
به گزارش «تابناک»، سایت تحلیلی «المانیتور» در مطلبی به بررسی رویکرد کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس در قبال داعش پرداخته و می نویسد در سایه وقایع تروریستی اخیر در صحرای سینا، بیروت و پاریس، نیازی جدی برای بسیج همه منابع جهت مبارزه با داعش وجود دارد. با این وجود، عربستان سعودی و متحدانش در منطقه، همه منابع و تلاش های خود را صرف عملیات نظامی پر هزینه در یمن کرده اند.
در ادامه این مطلب به قلم بروس ریدل، پژوهشگر ارشد موسسه «بروکینگز» آمده است:
وقتی که حدود یک سال پیش، عملیات نظامی علیه داعش آغاز شد، عربستان سعودی یکی از اولین کشورهایی بود که به این عملیات پیوست. با این حال، بر اساس گزارش «نیویورک تایمز»، این کشور از ماه سپتامبر تاکنون عملیات های خود علیه این گروه تروریستی را متوقف کرده است. آخرین عملیات بحرین در این چارچوب نیز در ماه فوریه انجام گرفت. امارات و اردن نیز عملیات های خود را به ترتیب در ماه های مارس و اوت متوقف کردند.
هیچ بیانیه رسمی یا عمومی درباره این توقف عملیات ها منتشر نشده و کشورهای عربی، همچنان بر مخالفت جدی و شدید خود با داعش تأکید دارند. این هفته، آسمان خراش های ریاض با نورهایی به رنگ پرچم فرانسه نورپردازی شدند تا نشانه ای از همدردی با مردم فرانسه باشد. از سوی دیگر، ملک سلمان، پادشاه سعودی، در آنکارا به باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا گفت که کشورش نقشی مهم در سوریه بازی خواهد کرد.
اما در عرصه عمل، مقامات نظامی آمریکایی می گویند جنگ یمن، سبب شده نیروی هوایی کشورهای عربی از سوریه به سمت این کشور معطوف شود. حتی اگر به صورت مقطعی نیز حملاتی علیه مواضع داعش انجام گیرد، باز هم یمن برای این کشورها از اولویت بالاتری برخوردار است.
فقدان نیروی هوایی کشورهای عربی در نبرد علیه داعش، سبب ایجاد یک خلأ سیاسی – نه نظامی – شده است؛ زیرا روسیه، فرانسه و آمریکا، خود از نظر نظامی قادر به مقابله با این گروه هستند. به عبارت دیگر، آنچه ائتلاف بین المللی از آن برخودار نیست، حضور کشورهای اسلامی و واکنش آن ها به این «خلافت» خودخوانده است. این سبب می شود منابعی که از جنبه نمادین اهمیت دارند، کنار گذاشته شوند.
افزون بر این، باید توجه داشت که جنگ، هزینه دارد. تاکنون هیچ تخمین رسمی درباره هزینه های عملیات ها منتشر نشده، اما این هزینه اکنون می بایست به ده ها میلیارد دلار رسیده باشد. به عنوان مثال، وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) هفته جاری اعلام کرد که مبلغ 1.29 میلیارد دلار تجهیزات هوا به زمین به عربستان سعودی فروخته است. انگلیس نیز تاکنون مبالغ زیادی تسلیحات و تجهیزات نظامی به عربستان فروخته است.
این در حالی است که گفته می شود عربستان سعودی خود نیز در زمره اهداف داعش قرار دارد؛ زیرا داعش هم در عربستان و هم کویت، اقدام به انجام حملات انتحاری کرده است. این گروه وعده داده که پس از براندازی آل سعود، پرچم سیاه خود را در مکه برافراشته کند. در همین حال، صدها شهروند سعودی عضو داعش بوده و برای این گروه می جنگند. اردن نیز هدف دیگر داعش بوده، زیرا این گروه، چندی پیش یک خلبان اردنی را پس از اسارت، به آتش کشید و به قتل رساند. بنابراین، این دو کشور عملاً در جنگ با داعش سهم دارند.
با این وجود، در پی به بن بست رسیدن تلاش های نظامی عربستان سعودی در یمن، بخش عمده توجه و منابع این کشور معطوف به یمن شده است. پس از چند عملیات موفق در تابستان، ائتلاف تحت رهبری عربستان وعده داد که پاییز امسال، صنعا، پایتخت یمن را تصرف خواهد کرد. اما تحقق این وعده، امروز غیرمحتمل به نظر می رسد. این جنگ به یک فاجعه انسانی برای 25 میلیون یمنی نیز تبدیل شده؛ زیرا محاصره یمن، جلوی ورود غذا و دارو را به این کشور می گیرد.
بدتر اینکه این جنگ، به نفع طرف های دیگر، از جمله القاعده تمام شده است. از زمان آغاز جنگ، القاعده توانسته کنترل بخش های بزرگی از جنوب شرقی یمن را به دست بگیرد. پرچم های سیاه این گروه، در عدن، پایتخت دولت مستعفی و فراری منصور هادی به چشم می خورد. در پی انجام حملاتی در پاریس در ماه ژانویه، گروه موسوم به «القاعده شبه جزیره عربستان» حتی بیش از پیش تقویت شده است. این امر، برای کسانی که اکنون وعده شکست داعش را می دهند، ناگوار و آزار دهنده است.
در چنین شرایطی، واشنگتن و پاریس، هیچ یک با عملیات نظامی سعودی ها در یمن مخالفت نمی کنند. دلیل این امر آن است که این دو، به همراه لندن، از تأمین تسلیحات و تجهیزات نظامی برای عربستان سعودی منتفع می شوند. هرچند همه آن ها میانجیگری سازمان ملل و قطعانه شورای امنیت برای آتش بس در یمن را پذیرفته اند، اما جنگ همچنان بدون وقفه ادامه دارد.
پس از حملات ماه ژانویه به دفتر نشریه شارلی ابدو، وعده هایی مبنی بر واکنش جهانی به این حملات تروریستی داده شد. با این وجود، اکنون این تروریست ها قدرتمندتر از پیش شده اند و یمن به عرصه ای برای نبردی فرقه ای تبدیل شده که سبب وخیم تر شدن اوضاع جهان اسلام می شود.
نظر شما :