اگر موافقت رهبر انقلاب نبود، مذاکرات پیش نمی‌رفت

دیپلماسی ایرانی: : سرکیس نعوم، روزنامه نگار مشهور لبنانی که بسیاری او را ستون روزنامه لبنانی النهار لقب می دهند به تازگی از ایران برگشته است. او سفری سه روزه به ایران داشت و در آن از تهران و قم دیدن کرد. حالا او در بازگشت از ایران یادداشتی را درباره آن چه از کشورمان برداشت کرده، نوشته است که در ادامه بخش دوم آن را می خوانید.

جمهوری اسلامی ایران خوب می داند که بالاخره روزی تصمیم به مذاکره با امریکا که آن را دشمن خونی خود و همه ملت های مستضعف دنیا می داند، خواهد گرفت. اما می خواهد قبل از این که پای میز مذاکره بنشیند دستاوردهای داخلی و خارجی مهمی به دست آورد، چرا که هدفش تسلیم شدن در برابر امریکا نیست، بلکه فداکاری برای آن چه به دست می آورد و بازگشت به جامعه جهانی از موقعیتی برتر با نقش آفرینی بالاتر و قدرتمندانه تر در منطقه است. همان نقشی که از زمان تاسیس جمهوری اسلامی ایران، امریکا و متحدان عرب و منطقه ای و بین المللی اش دائما رد کرده اند.

جمهوری اسلامی ایران تا کنون توانسته دستاوردهای بزرگ و ملموسی به دست آورد، علی رغم جنگ خونینی که با صدام حسین از 1980 تا 1988 داشته و علی رغم تحریم های ظالمانه جامعه جهانی و امریکا و اروپا، ایران توانسته کشوری مدرن به وجود آورد، بسیاری از قضایای اقتصادی و معیشتی و اجتماعی خود را برطرف کند، انقلاب اسلامی خود را به کشورهای مختلف عربی و اسلامی صادر کند و محور منطقه ای مهمی وابسته به خود به وجود آورد که شامل عراق و سوریه و لبنان و فلسطین می شود، همان محوری که ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن نام "هلال شیعی" بر آن نهاده است. ایران با همه این دستاوردها هنوز قانع نشده که پای میز مذاکره با امریکا بنشیند. چرا که منتظر دستاوردهای بزرگ تر است تا دیگر امریکا و کشورهای بزرگ و کشورهای منطقه نتوانند نقش آن را نادیده بگیرند و حتی رد کردن آن برایشان غیر ممکن باشد. ایران اکنون به کشوری هسته ای به معنای واقعی کلمه با هر گونه تفسیری تبدیل شده است، مواد لازم برای پیشرفت هسته ای را دارد و از توانایی لازم برای هسته ای ماندن نیز برخوردار است. کسی باور نمی کند ایران بدون جنگ به این قدرت و توانایی رسیده باشد اما واقعیت این است که واقعا به این توانایی رسیده است.

چه عاملی باعث شد که ایران با امریکا و جامعه جهانی به گفت وگو بنشیند و تا آخرین مرحله طرح هسته ای اش را پیش ببرد؟

بی شک تحریم های بین المللی آزار بسیاری به ملت و اقتصاد ایران رساند و موانع بسیاری برای بازسازی زیربناهای شهری و اقتصادی و نفتی ایران به وجود آورد. اما دو عامل سبب شد که هم جامعه جهانی و هم ایران مجبور شوند پای میز مذاکره بنشینند. یکی، آغاز آن چه "بهار عربی" نامیده می شود که در بعضی کشورها زمستانی معتدل به وجود آورد و در برخی دیگر تندبادی ویرانگر ایجاد کرد، این مساله به طور جدی محور مقاومت را مورد تهدید قرار داد، به ویژه زمانی که این "بهار" به جنگ سنی و شیعه آن هم از نوع عمیق و طولانی تبدیل شد. دیگری، سقوط قیمت نفت به زیر 50 دلار در هر بشکه بود.

البته رسیدن شیخ حسن روحانی به سمت ریاست جمهوری ایران نیز در تسهیل مذاکرات ایران با غرب موثر بود، او وعده داد از یک سو بتواند پرونده هسته ای ایران را با حفظ همه دستاوردهای آن به وضعیت مطلوب برساند و از سوی دیگر توافقی مورد قبول ایران هسته ای به دست آورد. اما آن چه سبب شد تا مذاکرات دو سال انجام شود و رهبر اجازه به ادامه آن دهد تا پرونده هسته ای به نتیجه برسد رسیدن به این قناعت نزد مقام معظم رهبری، سید علی خامنه ای، ولی فقیه بود که مذاکره به سود ایران و نظام جمهوری اسلامی است. آیت الله خامنه ای در انتخابات اخیر ریاست جمهوری اعلام نکرد که نامزد مورد حمایتش کیست و اجازه داد انتخابات سیر طبیعی خود را طی کند. در عین حال روحانی از ابتدای آغاز به کار ریاست جمهوری اش به رهبر جمهوری اسلامی وعده داد که همه جزئیات مذاکرات را موبه مو با تمام زیر و بم آن را به اطلاع ایشان برساند و هیچ تصمیمی را بدون موافقت ایشان نگیرد. در همین رابطه کمیته ای نیز زیر نظر رهبر ایران تشکیل شد که آن چه در مذاکرات هسته ای می گذشت را بررسی می کرد. مذاکره کنندگان هر روز رهبر را در جریان مذاکرات می گذاشتند و منتظر تصمیم او بودند.

بردباری ایرانی زبانزد است، سرسختی و پافشاری و اصرار به حفظ مصالح "ملی اسلامی اش" نیز زبانزد همگان است. جهان همه این ویژگی های ایران را به خوبی لمس کرد. در پی این بردباری و اصرار به اصول بود که ایران توانست در مذاکرات هسته ای به نتیجه برسد و آن چه می خواست را به دست آورد. در این میان رهبر ایران نیز گاه و بی گاه حمایت خود را از مذاکره کنندگان بیان می داشت. اگر رهبر ایران نبود، رسیدن به دستاورد توافق هسته ای غیرممکن بود.
 

منبع: النهار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11