مشکل خاورمیانه تندروی عربستان است نه ایران

نویسنده: توماس فریدمن

دیپلماسی ایرانی: هفته پیش واشنگتن پست به نامه ای اشاره کرد که طی آن 200 ژنرال و فرمانده آمریکایی از کنگره و قانونگذاران خواستند که توافق هسته ای با ایران را رد کند. این نامه توافق با ایران را "تهدید امنیت ملی" می داند. استدلال های مشروعی له و علیه این توافق وجود دارد اما تنها یک استدلال در خبر واشنگتن پست اشاره شد، استدلالی که آمریکا را از خطرات واقعی خاورمیانه به شدت منحرف می کند، این مسئله ای است که باید مورد بحث قرار بگیرد.

این استدلال از طرف ژنرال توماس مک اینرنی، فرمانده سابق نیروی هوایی ایالات متحده در اروپا مطرح شد: «آنچه که درباره این مسئله (توافق) دوست ندارم این است که اکثر گروه های تندرو اسلامی در جهان ایرانی ها هستند. آنها اشاعه دهنده اسلام رادیکال در سراسر دنیا هستند و ما قصد داریم به آنها در دستیابی به سلاح هسته ای کمک کنیم.»

متاسفم ژنرال اما لقب "بزرگترین اشاعه دهنده اسلام سیاسی" متعلق به ایرانی ها نیست. این لقب متعلق به متحدمان عربستان سعودی است.

وقتی به دخالت ایران در تروریسم می رسیم من هیچ توهمی ندارم: من بمبگذاری انتحاری در سفارت آمریکا و ساختمان تفنگداران دریایی آمریکا در بیروت در سال 1983 را به خوبی به یاد دارم. در هر دو این عملیات حزب الله (وابسته به ایران) متهم اصلی شناخته شد. تروریسم ایران –در برابر آمریکا- در یک نقطه متمرکز نبوده است: جنگ با روش ها و ابزار مختلف (غیرمستقیم) برای بیرون راندن آمریکا از منطقه تا بتواند خودش به جای آمریکا بر منطقه تسلط داشته باشد.

من از توافق هسته ای ایران حمایت می کنم به این دلیل که این توافق شانس ایران برای ساختن بمب را به مدت 15 سال کاهش می دهد و امکانی را مهیا می سازد که رژیم مذهبی ایران بتواند از طریق هماهنگی بیشتر با جهان، میانه رو شود. اما اگر شما فکر کنید که ایران تنها منبع خطر و مشکل در خاورمیانه است سخت در اشتباه اید. حادثه 11 سپتامبر را به یاد بیاورید که از 19 هواپیماربا، 15 نفر از عربستان سعودی بودند.

هیچ چیز به اندازه میلیاردها دلاری که حکومت عربستان از سال های 1970 در جهان عرب و اسلام سرمایه گذاری کرده است تا کثرت گرایی- صوفی گرایی، سنی و شیعه میانه رو- را از این مناطق ریشه کن کند و به جای آنها سلفی گرایی وهابی خشکه مقدس ضد مدرن، ضد زن و ضد غرب و کثرت گرایی را توسط نهادهای دینی سعودی تبلیغ کند، برای ثبات و مدرنیزاسیون مخرب تر نبوده است.

اینکه هزاران سعودی عضو داعش شده اند یا کمک های نهادهای خیریه کشورهای حوزه خلیج فارس به جیب داعش می رود بی دلیل نیست. همه این گروه های افراطی جهادی – القاعده، داعش و جبهة النصرة - اخلاف ایدئولوژیک وهابیت هستند. عربستان این افکار را در مدارس و مساجد به مردم تزریق می کند، از مراکش تا پاکستان و اندونزی. ما آمریکایی ها هرگز به آنها چیزی نگفتیم زیرا ما معتاد نفت آنها بودیم و یک معتاد ساقی خود را لو نمی دهد.

حسین حقانی سفیر سابق پاکستان در واشنگتن و متخصص اسلام در بنیاد هاتسون می گوید: «از گزافه گویی و اغراق پرهیز کنیم. اگر ایران حامی گروه های تروریستی مثل حزب الله بوده است، بسیاری از متحدین آمریکا هم از طریق حمایت از وهابیت که کثرت گرایی را -همچون اسلام بکتاشیه در آلبانی که معتقد به همزیستی با دیگر ادیان بود تا اسلام شیعه-  از بین برده است، حامی تروریسم بوده اند. در این چند دهه اخیر برای یکسان سازی اسلام تلاش هایی صورت گرفت که ادعا می کند تنها یک راه مشروع برای رسیدن به خدا وجود دارد و وقتی که تنها یک راه مشروع وجود داشته باشد بقیه راه ها در معرض نابودی قرار می گیرند. این خطرناکترین ایده ای بوده که در دنیای اسلام ظهور پیدا کرده است که از عربستان پدید آمد و مورد استقبال دیگران از جمله پاکستان قرار گرفت.»

به این ماجرای روزنامه تایمز از بیروت در 16 جولای 2014 دقت کنید: برای دهه ها عربستان سعودی میلیاردها دلار نفتی اش را به جیب سازمان های اسلامی همسوی خود در سراسر دنیا ریخته است که اصولی را برای پیشبرد اهدافش نهادینه کند و انبوه اسناد ویکی لیکس که اخیرا افشا شد این مطلب را به صورت شگفت انگیزی نمایان می سازد که چگونه هدف عربستان در سال های اخیر فقط بسط برنامه های خود نبوده است بلکه همزمان در پی ضربه زدن به رقیب اصلی خود یعنی ایران شیعه بوده است.

و همچنین خبری از بی بی سی در 5 دسامبر 2010: هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا سال گذشته اعلام کرد، با توجه به سند محرمانه ای که افشا شده است، عربستان سعودی مهمترین حامی مالی گروه های تروریستی سنی در جهان بوده است. کلینتون گفت این یک "چالش مداوم " برای مقامات عربستان است که با این اعمال به عنوان یک اولویت استراتژیک برخورد کنند. به گفته او، القاعده، طالبان و لشکر طیبه از جمله این گروه ها هستند.

عربستان سعودی در بسیاری از موارد متحد آمریکا بوده است و میانه روهای زیادی در عربستان هستند که از مقامات مذهبی بیزارند اما واقعیت این است که عربستان صادر کننده اسلام خشکه مقدس وهابی است که خود بدترین مانع کثرت گرایی مسلمانان و اعراب، مسئله آموزش و جنسیت در قرن اخیر است.

اهداف هسته ای ایران باید مورد بررسی و مراقبت قرار گیرد اما اگر مسئله هسته ای ایران را تنها منبع بی ثباتی منطقه تلقی کنیم در خواب غفلت به سر برده ایم.

منبع: نیویورک تایمز/ مترجم: پریسا فرهادی

انتشار اولیه: جمعه 13 شهریور 1394 / انتشار مجدد: یکشنبه 22 شهریور 1394