اندک اندک جمع موافقان توافق می‌رسد

نویسنده: سام اشتاین

دیپلماسی ایرانی: روز سه شنبه برای حامیان توافق با ایران روز خوبی بود. سه نفر از سناتورهای دموکرات مردّد اعلام کردند که در ماه سپتامبر به توافق با ایران رأی مثبت خواهند داد.

اتخاذ این تصمیم توسط «تیم کین»، «باربارا باکسر» و «بیل نلسون» نه به خاطر سخنان باراک اوباما، شهادت جان کری، یا توضیحات علمی ارنست مونیز، بلکه به خاطر توضیحات سفرای خارجی بوده است. روز سه شنبه، سفرای پنج کشور حاضر در مذاکرات (انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) با حدود 30 سناتور آمریکایی گفتگو کردند تا در مورد توافق توضیح دهند. به گفته منابع متعدد، که هیچ کدام نمی خواستند نامشان فاش شود، سخنان سفرای پنج کشور خارجی برخلاف انتظار قانع کننده بوده است. سفرای این کشورها به سوالات متعددی پاسخ دادند، اما سوال اصلی سناتورها در مورد یک گزینه احتمالی بود: اگر توافق به سرانجام نرسد چه می شود؟

به گفته دستیار یکی از سناتورها، سفرای این پنج کشور تأکید کردند که رد شدن توافق به معنی هدر رفتن این اقدام دیپلماتیک موفق است. به گفته او: «سفرا گفتند که هدف از تحریم ها آوردن ایران به پای میز مذاکره بود و اگر این شانس را از دست بدهیم، ائتلاف دیگری در کار نخواهد بود؛ بدون تعارف، کشورهای زیادی خواهان خرید نفت ایران هستند». به گفته یک دستیار دیگر، خلاصه صحبت سفرا این بود: «این کشورها دیگر برای رسیدن به بهترین توافق جمع نخواهند شد. بهترین توافق همین توافق است.»

دولت اوباما هم در لابی های خود برای کسب رأی مثبت به توافق از همین استدلال استفاده کرده است. اما این سخنان به این خاطر که از طرف دیگر اعضای گروه 1+5 بیان شد به نحو دیگری قانع کننده بود. برای قانونگذاران، این صحبت ها به مثابه تأیید نظریات و حدسیات آنان از طرف منابع دست اول بود. سناتور باکسر به صراحت اعلام کرد که این نشست در جلب نظر موافق وی مؤثر بوده است.

با اینکه این خبر برای حامیان توافق در سنا خوشایند بوده است، موانع دیگر هنوز بر سر راه هستند. سه سناتور دیگر به نام های «نیتا لووی»، «استیو اسرائیل» و «تد دوچ» مخالفت خود را اعلام کرده اند و گفته اند که این توافق قادر به محدود ساختن برنامه هسته ای ایران نیست. مشخص است که تعطیلات ماه آگوست کنگره پرجنب و جوش خواهد بود. رهبران فراکسیون های سنا و مجلس نمایندگان از اعضای این حزب در کنگره خواسته اند که پیش از رفتن به تعطیلات موضع خود را مشخص کنند تا آماج فشار مخالفان یا موافقان توافق قرار نگیرند. از میان این نمایندگان، 22 نفر هم اکنون در سفر به اسرائیل به سر می برند و در آنجا احتمالاً با بنیامین نتانیاهو، بزرگترین مخالف توافق، دیدار خواهند کرد.

دولت اوباما نیز به تلاش های خودش برای جلب رأی مثبت به توافق ادامه می دهد. روز چهارشنبه، وندی شرمن، عضو تیم مذاکره کننده، در نشست سنا شرکت کرد. یوکیا آمانو، مدیر آژانس بین المللی انرژی هسته ای، نیز قرار است با اعضای کمیته روابط خارجی سنا دیدار کند. باراک اوباما و معاونش جو بایدن به همراه سوزان رایس مشاور امنیت ملی و بن رودز، مشاور سیاست خارجی روز سه شنبه با رهبران جامعه یهودیان آمریکا دیدار کردند تا نظر آنها را نسبت به توافق جلب کنند. به گفته یک منبع حاضر در جلسه، اوباما مثل یک وکیل دعاوی ضمن پرداخت دقیق به جزئیات موضع خودش را شرح داد و سعی کرد گزینه های دیگر را رد کند. به گفته وی او نظر مخالفان حاضر در جلسه را تغییر نداد، اما وادارشان کرد که در مورد موضعشان بیشتر فکر کنند. اوباما در دانشگاه «آمریکن» نیز در مورد توافق سخنرانی داشت. این دانشگاه، همان جایی است که 52 سال پیش جان اف. کندی رئیس جمهور اسبق آمریکا در مورد توافق هسته ای با شوروی سخنرانی کرد.

به گفته برخی از کارکنان حاضر در کنگره آمریکا، از زمان طرح درمانی اوباما در سال 2010 چنین کشمکشی در این نهاد قانونی مشاهده نشده است. به همین خاطر، تأثیر مثبت سخنان سفرای خارجی بر نظر سناتورها عجیب به نظر می آید. وقتی از یکی از این کارکنان پرسیده شد که چرا قانونگذاران دموکرات نمی پذیرند که اختیار عمل در حوزه سیاست خارجی را به رئیس جمهور بسپارند او پاسخ داد: «شاید باور نکنید، اما اعضای کنگره تصور می کنند که قدرت مطلق دارند. آنها فکر می کنند باید در هر موضوعی اعمال نظر کند. به همین خاطر چنین مسئله ای را قبول نمی کنند.»

منبع: هافینگتون پست/ مترجم: علی عطاران