ایران با توافق به هر آنچه می‌خواست رسید

نویسنده: داو زاخیم *

دیپلماسی ایرانی: رئیس جمهور باراک اوباما هم اکنون توافقی را در اختیار دارد که مشتاقانه به دنبال آن بود و بنابر گزارش مذاکره کنندگان برای وی فرقی نداشت که این توافق چگونه باشد. اوباما براساس آنچه که آن را برنامه جامع اقدام مشترک می نامد، معتقد است: «این توافق نشان داد که دیپلماسی آمریکایی می تواند تغییری واقعی و ارزشمند به وجود آورد و موجب امن تر شدن کشورمان و جهان شود.»

تغییر واقعی و معنادار حتماً نتیجه این توافق بوده است، اما متاسفانه این تغییر اوضاع را بدتر می کند. ایران به تمام چیزهایی که می خواست رسید. خبرگزاری ایرانی مهر این گونه گزارش می دهد:

- ایران توسط سازمان ملل به عنوان کشوری با تکنولوژی هسته ای و حق برنامه هسته ای صلح آمیز که شامل غنی سازی و چرخه کامل سوخت است، به رسمیت شناخته شد.

- تمام قطعنامه های اقتصادی و مالی علیه ایران توسط قطعنامه جدید شورای امنیت لغو خواهد شد.

- تمام تاسیسات هسته ای در ایران به فعالیتشان ادامه خواهند داد. این برخلاف درخواست اولیه طرف مقابل است و هیچ یک از تاسیسات هسته ای ایران تعطیل نخواهند شد.

- سیاست جلوگیری از فعالیت غنی سازی ایران شکست خورد. ایران به غنی سازی اورانیوم ادامه می دهد.

- زیرساخت هسته ای ایران باقی خواهد ماند. هیچ سانتریفیوژی نابود نخواهد شد و تحقیق و توسعه درباره سانتریفیوژهای IR-4، IR-5، IR-6 و IR-8 ادامه خواهد یافت.

- راکتور آب سنگین اراک باقی خواهد ماند. درخواست ها برای تبدیل آن به آب سبک ناکام ماند. این تاسیسات مدرنیزه خواهد شد و با استفاده از همکاری بین المللی از پیشرفته ترین و امن ترین تکنولوژی جهان برخوردار خواهد شد.

- ایران به عنوان تولید کننده محصولات هسته ای به ویژه اورانیوم غنی شده و آب سنگین وارد بازار جهانی می شود. تمام تحریم ها و محدودیت ها علیه واردات و صادرات مواد هسته ای باطل خواهد شد.

- تمام تحریم های اقتصادی و مالی در زمینه بانکی، نفت و گاز، پتروشیمی، بیمه و حمل و نقل که توسط اتحادیه اروپا و ایالات متحده در زمینه برنامه هسته ای اعمال شده بودند، با اجرایی شدن توافق فوراً لغو خواهند شد.

- تحریم تسلیحاتی ایران لغو می شود و به جای آن یک سری محدودیت اعمال می شود که آنها هم پس از 5 سال حذف می شوند.

- میلیاردها دلار از دارایی های بلوکه شده در بانک های خارجی آزاد خواهد شد.

- 800 نفر از افراد حقیقی و حقوقی بانک مرکزی ایران، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت ملی نفت از لیست تحریم خارج می شوند.

عملاً هیچ کدام از این موارد درخواست هایی نیستند که ایالات متحده در اول مذاکرات انتظار رسیدن به آنها را داشت. در عوض بسیاری از این موارد که به تهران اجازه داده شده است، در آن زمان جزء مواردی بودند که موجب نابودی توافق می شدند. با این وجود این مسئله نشان می دهد که همانند خط قرمز استفاده دولت اسد از تسلیحات شیمیایی علیه مخالفین سوریه، این خط قرمزها هم رعایت نشدند.

قابل توجه است در حالی که طرف ایرانی از توافق با خوشحالی استقبال کرده است، رئیس جمهور آمریکا و وزیر خارجه و حلقه مشاورانشان هم واکنش مشابهی داشته اند. در عوض آقای اوباما خودش را با جان کندی مقایسه می کند. کندی که توانسته بود با اتحاد جماهیر شوروی به توافق کنترل تسلیحاتی برسد.

باید منتظر ماند و دید که آیا کنگره می تواند به آرای مورد نیاز برای شکستن وتوی رئیس جمهور و نابودی توافق، دست پیدا کند. در این زمینه، بنیامین نتانیاهو به شدت کمک خواهد کرد. وی برای جلب حمایت دموکرات ها در زمینه مخالفت با توافق به شدت تلاش خواهد کرد. وی به آرای دموکرات هایی نیاز دارد که در جلسه سالیانه کنگره پشت سر اوباما قرار گرفتند. در مقطع فعلی وی برای شکستن وتوی اوباما نیاز به آنها دارد. اما ممکن است نتواند آرای آنها را کسب کند.

* معاون مالی وزارت دفاع آمریکا (2004-2001) و دستیار معاون برنامه ریزی و منابع وزارت دفاع (1987-1985)

منبع: نشنال اینترست/ مترجم: حسین هوشمند    

انتشار اولیه: جمعه 26 تیر 1394 / انتشار مجدد: یکشنبه 4 مرداد 1394