ارتباط اسرائیل با شورشیان سوری به قیمت جان دروزها؟

دیپلماسی ایرانی: ماه پیش، آمبولانسی که در حال گذر از داخل روستاهای دروزنشین مرز اسرائیل و سوریه بود، در محاصره جماعت خشمگینی گرفتار شد که به سمتش سنگ پرت می کردند و فریاد می زدند که اسرائیل به آنها خیانت کرده است. آنها ادعا می کردند که دولت اسرائیل در حال مداوای جنگجویان اسلامگرا است، همان جنگجویانی که اکنون در آستانه کشتن برادران دروز آنها در سوریه هستند. جماعت خشمگین درهای آمبولانس را باز کردند، دو مریض داخل آن را بیرون کشیدند و یکی از آنها را کشتند.

در داخل اسرائیل، رهبران جامعه دروز این اقدام را خودسرانه خواندند و آن را محکوم کردند، اما در بلندی های جولان، بسیاری از دروزی ها نگران افزایش احتمال حمله به خویشاوندان سوریه ای شان توسط جبهه النصرة، شاخه القاعده، هستند. تصور این است که این گروه نقشه حمله ای گسترده را در سر می پروراند تا استان های جنوبی سوریه را که به طور سنتی طرفدار رژیم اسد بوده اند به طور کامل تصرف کند.

دروزها پیروان فرقه ای رمزآلود هستند که گفته می شود ریشه در تشیع [اسماعیلی] دارد. از نگاه داعش و دیگر تندروان اهل تسنن، آنها مرتد به شمار می آیند. جمعیت دروزها کمی بیش از یک میلیون نفر است و در کشورهای سوریه، اردن، لبنان و اسرائیل پراکنده شده اند. با آنکه اکثر دروزهای بلندی های جولان حاضر به پذیرفتن تابعیت اسرائیل نشده اند، در اسرائیل دروزهای زیادی به ارتش پیوسته اند. آنها به ویژه در واحدهای مبارزه و شناسایی در مرزهای اسرائیل حضور داشته اند.

شواهدی برای ارتباط مستقیم دولت اسرائیل یا سرویس های اطلاعاتی آن با النصره وجود ندارد، اما برای دروزها میان گروه های مختلف اپوزیسیون هیچ فرقی نیست. دروزهای مرزنشین به طور سنتی حامی حکومت اسد بوده اند، حکومتی که اکنون به نظر می رسد آنها را به حال خود واگذاشته است. گروه های رنگارنگ شورشی، که النصره هم شامل آنان می شود، در حال تنگتر کردن حلقه محاصره خود هستند.

از زمان شروع جنگ داخلی در سوریه در چهار سال پیش، اسرائیل سیاست عدم مداخله را رسماً اعلام کرده است. اما گزارش های نیروهای سازمان ملل در منطقه حائل جولان نشان می دهد که اسرائیل ارتباط مستمری با اپوزیسیون سوریه داشته است. سازمان ملل چندین مورد از این مشاهدات را در ابتدای سال 2013 ثبت کرده است. گزارش نیروهای این سازمان از انتقال زخمی ها از سمت سوریه به اسرائیل و تحویل سلاح هایی از قبیل ضدهوایی به داخل سوریه خبر می دهد. شاید سازمان اطلاعات اسرائیل می خواهد از طریق این اقدامات روزنه تماسی با جنگ هولناک کشور همسایه داشته باشد. اما دروزی ها فکر می کنند داستان جدی تر از این حرف ها است و این تماس ها قرار نیست به برادرانشان در آن سوی مرز کمک کند.

اسرائیل مکرراً گفته است که تماس هایش فقط با ارتش آزاد سوریه بوده اند، گرچه در سوریه نیروها مدام از گروهی به گروه دیگر می پیوندند و بسیاری از تحلیلگران در مورد ادعای اسرائیل که با النصره تماس نداشته است شک دارند. رسانه های اسرائیل بارها به تماس مستمر میان ارتش اسرائیل و گروه های شورشی اشاره کرده اند. «ایهود یاری»، روزنامه نگار اسرائیلی از چندین ملاقات مخفیانه در منطقه «طبریا» [در شمال اسرائیل و نزدیک مرز سوریه] خبر می دهد، اما می گوید سلاح های ارسالی به گروه های شورشی کم بوده و بیشتر شامل نارنجک انداز می شده است. ادعای اسرائیل که فقط به نیروهای غیرمسلح اپوزیسیون کمک می کند اکنون مضحک به نظر می رسد. به گفته «حیم مزراحی»، یکی از فرماندهان واحد شناسایی «جولانی»، «در سوریه فعلی هر آدمی که برای خودش ارزش قائل باشد اسلحه به همراه دارد». او این سخنان را در حین حرکت شبانه به سمت مرز با سوریه برای تسریع انتقال سوری های زخمی به بیمارستان های اسرائیل به کانال 2 اسرائیل می گفت.

با چنین سابقه ای، مداوای بیش از 1600 سوری در بیمارستان های اسرائیل تبدیل به موضوعی بسیار حساسیت برانگیز در میان اقلیت دروز شده است. با اینکه اسرائیل در اوایل کار سعی در برجسته کردن جلوه انسان دوستانه این اقدام داشت و به رسانه ها اجازه می داد با کودکان سوری تحت مداوا در بیمارستان هایش مصاحبه کنند، اما اکنون مقامات ارتش کم کم فاش می کنند که در میان زنان و کودکان، بعضی از جنگجویان نیز در حال مداوا هستند.

ایوب قرا، عضو دروز مجلس اسرائیل (کنست)، می گوید که ارتباط اسرائیل با اپوزیسیون سوریه ابزاری برای اعمال نفوذ روی شورشی ها و شاید بهترین روش برای محافظت از دروزی های آن طرف مرز باشد. او که بلندپایه ترین مقام دروز دولت اسرائیل است می گوید که در این مورد با بنیامین نتانیاهو صحبت کرده است. نخست وزیر اسرائیل اخیراً گفته است که هر گونه اقدام لازم برای حمایت از دروزی های سوریه و دور نگه داشتن داعش و النصره از مرزهای اسرائیل را انجام خواهد داد.

اما برای دروزهای اسرائیل مهم این است که نقشه محافظت از برادرانشان در سوریه هر چه که باشد، دارد به کُندی اجرا می شود. آنها در سه ماه گذشته نگران سلسله شکست های دولت اسد و متعاقب آن، عقب نشینی از جنوب و حرکت دادن نیروهایش به سمت دیگر مناطق کشور بوده اند. رهبران جامعه دروز می گویند که مبلغی در حدود 2.6 میلیون دلار از طریق اردن برای خانواده هایشان فرستاده اند تا بتوانند از بازار پررونق اسلحه، سلاح لازم برای دفاع از خود را خریداری کنند.

روستای «حضر» که زمانی منطقه ای آرام با 12000 نفر جمعیت عمدتاً کشاورز و طرفدار بشار اسد بود، اکنون به خاطر موقعیت استراتژیک خود هدف شورشیان قرار گرفته است. تصرف روستای حضر از این جهت اهمیت دارد که مسیر لجستیک جنوب سوریه به «قلمون» در شمال غرب و در نزدیکی دمشق را یکسره می کند. در حوالی این روستا، صدای خمپاره و شلیک اسلحه در چند هفته گذشته قطع نشده است. شورشیان روی یک تپه هستند و نیروهای باقیمانده دولت در سوی دیگر. ماه پیش، تانک های اسرائیلی در نزدیکی مرز مستقر شدند تا در صورت نیاز مداخله کنند.

دشمن اصلی «حضر» جبهه النصره است، اگرچه دروزها می گویند که گروهای شورشی زیادی این اقلیت را تهدید می کنند. ماه پیش، وقتی 20 روستایی دروز در استان شمالی «ادلب» سوریه به دست النصره کشته شدند، لرزه بر اندام دروزهای خاورمیانه افتاد. با آنکه جبهه النصره اعلام کرده بود که قتل عام، کار نیروهای خودسر بوده است و آنها در دادگاه شریعت محاکمه خواهند شد، ساکنان مناطقی مانند «حضر» و «سویدا» آن را نشانه ای تلقی کردند که دولت اسد آنها را رها کرده و در مقابل قتل عام تنها گذاشته است.

دروزهای منطقه جنوبی «قنیطره» در نزدیکی مرز اسرائیل که بسیاری شان در ارتش بشار اسد تعلیم دیده اند اکنون آماده دفاع از خود شده اند. به گفته «دولان ابوصالح»، شهردار منطقه دروزنشین مجدل شمس «دروزهای جولان فهمیده اند که دوران بعد از اسد، دیر و زود دارد، اما سوخت و سوز ندارد. ما دروزها به کمک اسرائیل باید به فکر آینده خودمان باشیم. کس دیگری این زحمت را برایمان نمی کشد.»

منبع: دیلی بیست/ مترجم: علی عطاران