توصیف شریعتمداری از نامه رهبر انقلاب

حسین شریعتمداری در یادداشت روز کیهان نوشت:

 

1- خدای مهربان و منّان بر درجات مرحوم علامه محمدتقی جعفری بیفزاید، ایشان با «برتراند راسل» فیلسوف بلندآوازه انگلیسی درباره برخی از مسائل فلسفی و عقاید اسلامی مکاتباتی داشت. «راسل» در الهیات اهل شک -SCEPTICISM - بود. مرحوم علامه در یکی از نامه های خود به ایشان نوشته بود؛ شما در الهیات مؤمن تر از ما هستید، زیرا ما به خدایی که شما توصیف می کنید کفر می ورزیم و جنابعالی در وجود او تردید دارید! (نقل به مضمون).

 

استاد در کلاس های جمعه شب خود برای دانشجویان - خیابان زیبا، کوچه حاج قاضی - بعد از شرح ماجرای یاد شده، این سروده را زمزمه می کردند؛

 

صورتگر نقاش چین  

     رو صورت یارم ببین

یا صورتی برکش چنین

     یا ترک کن صورتگری

 

می گفتند؛ زنان مصر، بی آن که یوسف(ع) را دیده باشند، زبان به ملامت زلیخا گشوده بودند و می خواندند؛

گرش بینی و دست از ترنج بشناسی

    روا بود که ملامت کنی زلیخا را

 

2- انگاره سازی-IMAGE  MAKING- یکی از کارآمدترین شگردها در عملیات روانی است. اهمیت این شگرد و ضریب تأثیر آن به اندازه ای است که بسیاری از نظریه پردازان و اساتید جنگ نرم، این شگرد را موضوع اصلی عملیات روانی می دانند و به گفته «مارک دافیلد»؛ ترفندهای عملیات روانی هنگامی کارساز و مؤثر خواهد بود که خروجی آن، قبولاندن یک «انگاره» به فرد، جمعیت و یا جامعه حریف باشد.

 

و اما، انگاره، تصویرغیرواقعی از یک «واقعیت» است که مدیران جنگ نرم می کوشند آن را به جای «واقعیت» در ذهن حریف جای داده و به او بقبولانند.

 

3- بعد از شروع جنگ تحمیلی، حضرت امام- رضوان الله تعالی علیه- در پیامی به پاپ رهبر مسیحیان کاتولیک از ایشان پرسیده بودند «اگر حضرت عیسی مسیح علیه السلام حضور داشتند، جانب ما را گرفته و از ما حمایت می کردند یا آمریکا»؟! این پیام از سوی پاپ بی جواب ماند و مرحوم سیدفخر الدین حجازی نماینده تهران که همراه چند نماینده دیگر برای تقدیم پیام امام نزد پاپ رفته بودند می گفت؛ پاپ بعد از شنیدن پیام فقط گفت؛ «OHE  JESUS  CHRIST- آه، یا عیسی مسیح» و روزنامه های آلمان، انگلیس، فرانسه و ایتالیا از انعکاس پیام حضرت امام(ره) خودداری کردند. آقای محمد کیارشی- سفیر وقت ایران در اتریش- بعد از نا امیدی از جلب موافقت نشریات آلمان و اتریش برای چاپ پیام یاد شده، به سراغ یک روزنامه محلی می رود و با پرداخت مبلغی قرار می شود پیام را به صورت «رپرتاژ آگهی» چاپ کنند ولی فردای آن روز مدیر روزنامه خبر می دهد که «اجازه ندادند»!

 

آن روزها- اواخر سال 1359- نگارنده و چند تن دیگر به دعوت اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا و برای شرکت در نشست سالانه اتحادیه به آلمان رفته بودیم. در یکی از خیابان های هامبورگ دو جوان مسیحی با پخش جزوه و توضیح برای رهگذران به تبلیغ مسیحیت مشغول بودند.

 

مهندس یوسف فروتن- سردار سپاه- که دانش آموخته آلمان و مسلط به زبان آلمانی بود با آنها درباره انقلاب و جنگ تحمیلی و... به گفت وگو ایستاد. به ایشان گفتم؛ بپرس اگر حضرت مسیح(ع) حضور داشت، جانب ما را می گرفت و از ما حمایت می کرد یا آمریکا؟ و تصورم این بود که خواهند گفت؛ آمریکا، اما دو جوان یاد شده بعد از طرح این پرسش به گونه ای غیرمنتظره ساکت شدند و به فکر فرو رفتند. بعد از لحظاتی، صادقانه پاسخ دادند که «نمی دانیم، باید بیشتر فکر کنیم. مسیح، شما یا آمریکا؟! پاسخ آن آسان نیست»! برادرم، فروتن به آنها یادآوری کرد این پرسش امام خمینی از پاپ است که رسانه های شما اجازه انعکاس آن را ندادند.

 

4- از مولای مظلوم و شهیدمان، حضرت امیر المومنین علیه السلام است که «الناس اعداء ما جهلوا... شماری از آدم ها دشمن جهل خویش هستند»، یعنی با چیزی دشمنی می ورزند که برداشت و تصویر غلطی - انگاره - از آن دارند. این تصویر غلط و حتی متضاد با واقعیت را می توان در دوران خود آن حضرت آدرس داد. تا آنجا که وقتی در محراب مسجد کوفه، ضربت شمشیر بدکارترین بدکاران بر فرق مبارکش نشست، کوفیان که از نزدیک با حضرتش آشنا بودند، به قول جرج جرداق، انسانیت را یتیم شده می دانستند و کسانی در شام آن روز، انگشت حیرت به دندان می گزیدند که «مگر علی(ع) نماز هم می خواند که در محراب شهید شده باشد»؟!

 

5- «جیمز مگوی» روزنامه نگار معروف آمریکایی دهه 1960 تا 1980 میلادی به همکاران رسانه ای خود انتقاد می کرد که چرا به جای انعکاس واقعیات جنگ ویتنام و جنایاتی که آمریکا در آن منطقه مرتکب می شود، مردم ویتنام را خسته و سرخورده و حامی آمریکا معرفی می کنند و آرزوهای بر باد رفته ژنرال های آمریکایی را به خبر تبدیل می کنند. در همان روزها، هربرت مارکوزه از اصحاب مکتب فرانکفورت به جیمز مگوی دلداری می داد که جاده خبری آمریکا برای همیشه یکطرفه نمی ماند و با بیداری مردم به جاده دوطرفه تبدیل می شود. مارکوزه درست حدس زده بود ولی بر این تصور بود که آنچه از طرف مقابل وارد این جاده می شود آموزه های مارکسیسم است! غافل از آن که در پی انقلاب اسلامی، مارکسیسم فرو می پاشد و قطب قدرتمند اسلام بعد از فرستادن مارکسیسم به تاریخ، در مقابل امپریالیسم جهانی تمام قد به مقابله برمی خیزد و امروز، همان روز است.

 

6- گفتنی است در پی دوطرفه شدن نسبی- و نه کامل- جاده اطلاع رسانی و تقریبا طی دو دهه اخیر، واژه اطلاع رسانی به روش اسرائیل - ISRAELITE  MEDIA  METHOD-  به فرهنگ رسانه ای دنیا وارد شده است. این واژه درباره رسانه هایی به کار گرفته می شود که حیثیت رسانه ای خود را فروخته و برای آن ارزشی قائل نیستند و مانند رژیم صهیونیستی، با وجود آن که می دانند مخاطبان از دروغ بودن اخبار و گزارش های آنها باخبرند، دست به دروغ پراکنی می زنند. ورود این واژه به فرهنگ رسانه ، سایه روشنی از هوشیاری افکارعمومی در مقابل انگاره سازی های رسانه ای را نوید می دهد و این که جاده اطلاع رسانی به تدریج از حالت یکطرفه به دوطرفه تبدیل شده است و یا در حال تبدیل شدن است.

 

7- باطل السحر «انگاره» و موثرترین راه مقابله با این شگرد، دعوت از مخاطبان برای مراجعه مستقیم و بی واسطه به «واقعیت» است. چرا که در این حالت، مخاطب می تواند «واقعیت» را آنگونه که واقعا هست ببیند و به ارزیابی بنشیند و نه آنگونه که در هاله ای از توهمات و دروغ پردازی ها ارائه شده است. در این باره گفتنی است که برای عبور از لایه های انگاره و راهبری مخاطب از انگاره به واقعیت - بخوانید از سراب که شبیه آب است به آب که واقعا آب است- دو راه کار شناخته و تعریف شده، پیش روی است.

 

اول: ارائه تصویر واقعی و روشنی از «واقعیت» به گونه ای که مخاطب با مشاهده و ارزیابی آن و مقایسه این تصویر واقعی با «انگاره»، از توهم خارج شود. بیشترین کاربرد این روش در مجامع «آکادمیک» است، چرا که این روش به تحقیق و کاوش و بررسی های معمولا درازمدت نیاز دارد و از حوصله افراد عادی بیرون است، مخصوصا اگر انگاره در حجم انبوهی از تبلیغات رسانه ای پوشیده باشد.

 

دوم: که ضریب تأثیر آن بسیار بالا و از موثرترین روش هاست، دعوت از مخاطب برای مراجعه مستقیم به «واقعیت» است. این روش اگرچه کارآمدترین و مؤثرترین روش است ولی «دعوت از مخاطب» به تنهایی کارآمدی چندانی ندارد و اولین پرسشی که در ذهن مخاطب شکل می گیرد و پاسخ می طلبد آن که؛ چه ضرورت و نیازی به این مراجعه دارد؟! و مراجعه مستقیم به واقعیت، کدام نیاز مبرم او را برآورده می کند؟ کدام زیانی را از او دور می سازد و کدام سودی را به او می رساند؟!

 

پاره دیگر این روش که تکمیل کننده آن است و نیاز برای مراجعه مستقیم به واقعیت را در مخاطب نه فقط زنده می سازد بلکه او را برای کشف واقعیت به شدت تشنه می کند، طرح پرسش هایی است که پاسخ آنها با حیات مخاطبان و سود و زیان غیرقابل چشم پوشی آنان گره خورده است. و این دقیقا همان روش حکیمانه ای است که با نگاهی دلسوزانه و پدرانه در نامه اخیر رهبر معظم انقلاب خطاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی به کار گرفته شده است. بخوانید:

 

8- حضرت آقا که در جایگاه یک رهبر الهی و با بینش و منش برگرفته از پیمان پیامبران نمی توانند شاهد گمراهی و فریب خوردگی خیل عظیم و پرشمار جوانان در اروپا و آمریکا باشند و آنان را در هجوم بی امان صاحبان زر و زور و تزویر تنها بگذارند، در نامه اخیر خویش خطاب به جوانان اروپا و آمریکا، آنان را از اسارت طاغوت های مدرن زمان به رهایی و آزادگی فرا می خوانند و برای درک واقعیت و تشخیص سره از ناسره و آب از سراب، از آنها می خواهند که به دور از توهم پراکنی ها و انگاره سازی های حاکمان غارتگر و خونریز، درباره اسلام و انقلاب اسلامی، مستقیم و بی پرده به این واقعیت مراجعه کنند. اما چرا این مراجعه ضروری و حیاتی است؟

 

رهبر معظم انقلاب این ضرورت را با طرح پرسش هایی نشان می دهند که کمتر کسی- اگر نگوییم هیچکس- خود را از یافتن پاسخ برای آن بی نیاز می داند. چرا که سخن از این سلیقه و آن سلیقه یا انتخاب این رنگ و آن رنگ در میان نیست، پای چگونه زیستن و به سوی آب یا سراب رفتن در میان است... هیچ پرسیده اید که چرا سیاستمداران شما چهره ترسناکی از اسلام نشان می دهند؟ چرا همان کسانی با اسلام در ستیز و مقابله هستند که هویت واقعی آنان با برده داری، خونریزی و جنگ افروزی، ستم به رنگین پوستان، برپایی جنگ های بزرگ، تفرقه افکنی حتی میان مسیحیان کاتولیک و پروتستان، انباشت ثروت های انبوه به بهای فقر و تهی دستی - حتی - ملت های خود و... آمیخته است؟! هیچ پرسیده اید چه معانی و ارزش هایی در اسلام هست که مزاحم این طیف از زورگویان غارتگر است؟! و...