فتوای ممنوعیت ساخت سلاح هسته ای را به حساب آورید

دیپلماسی ایرانی: مارس امسال مجمع اسقف های کاتولیک ایالات متحده، یک هیئت متشکل از شخصیت های مذهبی و دانشگاهی را به منظور آغاز گفتگو با دانشمندان و علمای شیعه، به قم فرستاد. براساس گفته های اسقف ریچارد پیتس، رئیس کمیته ی صلح بین الملل و عدالت این مجمع، آنها در قم مباحثات سنگینی درباره سلاح های کشتار جمعی داشتند. همچنین مشخص شد که در این زمینه کلیسای کاتولیک با شیعیان ایران نظرات مشابهی دارند. پیتس البته این نکته را هم گفته که هیچ صحبتی در زمینه ی مجازات اعدام با ایرانی ها نداشته اند ولی ایرانی ها بسیار متمایل به بحث و گفتگو درباره ی برنامه ی هسته ای شان که تبدیل به مسئله ای بین المللی شده است، بودند.

پیتس در جلسه ای که روز چهارشنبه به میزبانی انجمن کنترل تسلیحات در واشینگتن برگزار شد گفت «با مشخص ترین کلمات به ما گفته شد که اسلام شیعه مخالف تولید، انباشت، استفاده و تهدید به استفاده از سلاح کشتار جمعی است و این اقدامات را ممنوع می داند. ما هم اشاره کردیم که کلیسای کاتولیک هم به دنبال جهان عاری از سلاح هسته ای است و به همه ی کشورهای جهان می گوید خودشان را از این سلاح شر دور کنند»

در چند دور از مذاکرات هسته ای انجام شده میان ایران و قدرت های جهانی بر سر برنامه هسته ای - مذاکرات هم اکنون در ماه نهایی به سر می برد و باید تا مهلت 24 نوامبر به پایان برسد – مقامات آمریکایی از از دولت ایران درخواست کرده اند تا به جهان ثابت کند که برنامه ی هسته ای اش کاملاً صلح آمیز است. فیل گوردون هماهنگ کننده ی امور خاورمیانه کاخ سفید در سخنرانی ای که 27 سپتامبر داشت مواضع اوباما در این رابطه را تکرار کرد و گفت «یک سوال ساده در این زمینه وجود دارد: آیا ایران برای این که به جهان نشان دهد برنامه هسته ای اش صرفاً صلح آمیز است، آماده شده است؟»

اخیراً وندی شرمن، معاون وزیر خارجه در سخنرانی ای که در 23 اکتبر داشت اعلام کرد «ما امیدواریم که رهبران تهران اقدامات لازم را برای این که به جهان ثابت کنند که برنامه شان صرفاً هسته ای است انجام دهند و بتوانند به انزوای اقتصادی و دیپلماتیک کشورشان پایان دهند و زندگی مردم خود را بهبود ببخشند» بدون شک همان قدر که این پیام برای مخاطبین مردد آمریکایی در نظر گرفته شده برای تیم مذاکره کننده ایرانی هم هست. اما این درحالی است که آژانس بین المللی انرژی اتمی که بر فعالیت های هسته ای ایرن نظارت می کند، می گوید  تاکنون هیچ مدرکی دال بر این که ایران برنامه تسلیحات هسته ای دارد، به دست نیامده است. همچنین نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده هم در گزارشی گفته بودند که ایران برنامه ی تسلیحات هسته ای ندارد، البته آنها نمی دانستند که ایران در آینده چه تصمیمی خواهد گرفت.

آیت الله علی خامنه ای، رهبر عالی ایران هم چند سال قبل گفتند که تولید و استفاده از سلاح های هسته ای در تضاد با آموزه های اسلام است و آن را حرام اعلام کردند. سیاست گذاران و روزنامه نگاران آمریکایی اغلب به این فتوا استناد می کنند، اما نمی دانند که آیا این فتوا تبدیل به عنصری الزام آور در سیاست ایران شده است؟

شواهدی مبنی بر این که این فتوا در گذشته کار کرده است، وجود دارد. محسن رفیق دوست وزیر سابق سپاه پاسداران در مصاحبه ای که با گرت پورتر داشته است، توضیح می دهد که چگونه در زمان جنگ ایران و عراق در سال های 1980 تا 1988 حتی بعد از آن که صدام حسین علیه ایران سلاح شیمیایی استفاده کرد، آیت الله خمینی رهبر ایران، ساخت و استفاده از سلاح های بیولوژیکی را حرام اعلام کرد.

پیتس نه تنها وجود این فتوا را تایید می کند بلکه می گوید علمای شیعه قم و به طور کلی ایرانی ها هم موافق این فتوا هستند. ابراهیم محسنی از مرکز مطالعات بین المللی و امنیتی مریلند که در این هیئت حضور داشته صحبت های پیتس را تایید می کند و به یک نظرسنجی اشاره می کند که براساس آن اکثریت ایرانی ها یعنی 65 درصد از آنها از لحاظ مذهبی معتقدند که تولید و استفاده از سلاح هسته ای برخلاف اصول اسلام است و حتی بیشتر از این مقدار، یعنی 78 درصد از آنها موافقند که ایران حق نداشته است در پاسخ به حملات عراق از سلاح های شیمایی استفاده کند.

آن گونه که پیتس از علمای قم فهمیده است، در صورت تغییر محاسبات استراتژیکی ایران هم، این فتوا تغییر نخواهد کرد. پیتس در این رابطه می گوید «این مسئله اقتدار رهبر در میان طبقه سیاسی را نشان می دهد که به صورت کلی هدایت می کند» استیون کولچی، رئیس مجمع اسقف های کاتولیک ایالات متحده که در این هیئت حضور داشته است می گوید «نتیجه ای که ما از گفتگوهایمان در قم گرفتیم این است که ما از مردممان، دولتمان و دیگران درخواست می کنیم که این فتوا را به حساب بیاورند. این عاملی است که می تواند به مذاکره کنندگان کمک کند تا ماهیت ایران را بهتر درک کنند»

منبع: لوب لاگ/ مترجم: حسین هوشمند

انتشار اولیه: چهارشنبه 14 آبان 1393 / انتشار مجدد: سه شنبه 20 آبان 1393