الی گرانمایه در گفت و گو با دویچه وله:
تاثیر« فاکتور روحانی» بر مذاکرات هسته ای/بهترین سیاستمداران ایران پای میز مذاکره نشسته اند
دیپلماسی ایرانی: جان کری، وزیر خارجه آمریکا در آستانه آغاز مذاکرات هسته ای جاری در وین گفت که باید از فرصت تاریخی برای حل مساله هسته ای ایران استفاده کرد. در مقابل محمد جواد ظریف، همتای ایران او نیز تاکید کرد که غرب نباید برای عبور از خطوط قرمز ایران تلاش کند. دویچه وله در گفت و گو با الی گرانمایه ، کارشناس امور ایران و روابط ایران و اتحادیه اروپا ، پرونده هسته ای و نقش منطقه ای ایران را بررسی کرده است. گرانمایه که در اتاق فکر شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا عضویت دارد بر این باور است که عاملی به عنوان « روحانی» می تواند تاثیری متفاوت بر مذاکرات هسته ای داشته باشد. آنچه در زیر می خوانید متن این گفت و گو است:
شما در دور قبلی مذاکرات هسته ای در وین که در ماه ژوئن برگزار شد، حضور داشتید. برداشت شما چیست؟ آیا انگیزه سیاسی لازم برای رقم زدن توافق نهایی در دو طرف وجود دارد؟
انگیزه و عزم راسخ دو طرف به واقع تحسین برانگیز است. آنها می خواهند از تمامی ابزار لازم برای حصول نتیجه تا پایان ماه جولای استفاده کنند. این درحالی است که باید به این موضوع به طور ویژه توجه شود که ایران و آمریکا پس از 35 سال خصومت ورزی درحال همکاری برای حل مساله هسته ای هستند. من در گفت و گو با دیپلمات های غربی دریافته ام که آنها احترام زیادی برای تیم ایرانی قائل هستند و این نشان می دهد که مذاکره کنندگان ایرانی تا چه اندازه در کار خود حرفه ای هستند و در مورد گفت و گو در خصوص مسائل مهم، جدیت دارند. از سوی دیگر ایرانیان نیز به عزم آمریکا و تعهد شخصی کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای حل مساله هسته ای اشاره می کنند.
آیا متعهد بودن ایران به روند مذاکرات به تغییر دولت در این کشور مربوط می شود؟
مذاکرات مستقیم و محرمانه ایران و آمریکا از زمان دولت قبلی در ایران آغاز شد. بنابراین این نشانه ای از سوی عالی ترین مقامات جمهوری اسلامی ایران بود و چندان با دولت ارتباطی نداشت. البته اکنون بهترین تیم فنی و بهترین سیاستمداران ایرانی پای میز مذاکره با غرب نشسته اند. این نشانه مهمی است. از سوی دیگر در کابینه روحانی، بیش از نیمی از وزرا تحصیلکرده غرب هستند و می دانند چگونه با غرب سخن بگویند. این چیزی است که من آن را « فاکتور روحانی» می خوانم و این فاکتور تاثیر زیادی بر روند مذاکرات هسته ای داشته است.
انگیزه ایران در مذاکرات چیست؟
رهبری عالی جمهوری اسلامی شخصی بسیار پراگماتیک هستند. ایران در دوران جمهوری اسلامی هیچگاه تلاش نکرده که خود را از اقتصاد جهانی ایزوله کند. این همان جایی است که ایران تفاوت بارزی با کره شمالی دارد. الگوی کره شمالی با ایران متفاوت است زیرا این کشور تلاش کرد خود را از جامعه بین المللی منزوی کند. ایران همواره خواسته است که بخشی از جامعه بین المللی باشد و در امور منطقه ای نیز نقش آفرینی پررنگی داشته باشد. برای تحقق این اهداف ایران باید تعامل خوبی با غرب داشته باشد. زیرا تعامل با چین و روسیه به تنهایی کافی نیست. ایران به تکنولوژی و سرمایه گذاری غربی نیاز دارد.
باتوجه به شرایط عراق، آیا پرداختن به موضوع عراق مهم تر از مساله هسته ای ایران است؟
عراق در واقع به عنوان یک زنگ هشدار در مذکرات هسته ای عمل می کند که به مذاکره کنندگان یادآوری می کند پتانسیل برای مذاکره با ایران در سطحی گسترده تر وجود دارد.
بنابراین مذاکرات هسته ای می تواند سرآغاز همکاری بیشتر با ایران باشد. به نظر شما غرب در امور منطقه ای چگونه باید با ایران تعامل کند؟
غرب یک دهه است که تلاش کرده ایران را از دیالوگ منطقه ای در خاورمیانه دور نگاهدارد. اما می بینیم که ایران همچنان نفوذ گسترده ای در منطقه دارد و غرب تا کنون این نکته را نادیده گرفته است.
یعنی سیاست های غرب در تعامل با ایران در منطقه باید تغییر کند؟
روشن است که سیاستگذاران غربی به اندازه ای که انتظار می رفت تاثیر گذار عمل نکردند. باید دیالوگ گسترده تری را با ایران در زمینه امنیت منطقه ای برقرار کرد. شاید غرب از برخی فعالیت های ایران در منطقه راضی نباشد، اما این یک واقعیت است که ایران یک وزنه در منطقه است که نمی توان آن را نادیده گرفت.
و توافق هسته ای می تواند بخشی از این رویکرد باشد؟
اگر نگاه دو طرف به توافق هسته ای این باشد که ما در حال حل و فصل یکی از دشوارترین موضوعات در نیم قرن گذشته و موضوعی که برای یک دهه مورد توجه شورای امنیت سازمان ملل قرار داشته ، هستیم، آنگاه امکان گسترش مذاکرات در سطح مسائل امنیت منطقه ای وجود دارد. اما اگر تیم روحانی میز مذاکرات هسته ای را بدون نتیجه ترک کنند آنگاه می توان گفت که نباید انتظار تعامل سازنده با ایران در مورد عراق و سایر موضوعات منطقه ای را داشت.
تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 10
انتشار اولیه: شنبه 14 تیر 1393/ باز انتشار : پنجشنبه 19 تیر 1393
نظر شما :