بهبود روابط ایران و عربستان، شاید به زودی

دیپلماسی ایرانی: نزدیک به یک ماه پس از اینکه سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان سعودی اعلام کرد از همتای ایرانی خود برای سفر به ریاض دعوت کرده است،حسین امیر عبداللهیان، معاون عربی آفریقای وزارت خارجه گفت که دعوتنامه مودت آمیز وزیر خارجه عربستان برای شرکت محمد جواد ظریف در نشست سالانه وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری های اسلامی دریافت شده است.

پیش از این مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به این پرسش خبرگزاری فرانسه که آیا دعوت وزیر خارجه عربستان حتما باید کتبی باشد یا خیر گفته بود، سابقه روابط ایران و  عربستان به گونه ای است که پروتکل های رسمی را نمی طلبد.

با این حال امیر عبدللهیان که خود یکی از گزینه ها برای اعزام به عربستان بود در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران تاکید کرد که دعوتنامه برای شرکت ظریف در این نشست که اواخر خرداد ماه در جده برگزار می شود، دریافت شده است. او ادامه داد: دیدار مقامات ایران و عربستان از جمله ملاقات ظریف و سعود الفیصل در دستور کار مشترک دو کشور است.

با این وجود هنوز اعلام نشده است که آیا ظریف این سفر را انجام خواهد داد یا خیر. با روی کار آمدن دولت حسن روحانی و وعده بهبوده روابط با همسایگان، امید به احیای روابط ایران و عربستان که در سال های اخیر و تحت تاثیر بهار عربی در روند سراشیبی قرار گرفته بود، افزایش یافت. با این حال نه ظریف و نه روحانی در جریان سفرهای منطقه ای خود هیچگاه به ریاض نرفتند. برخی تحلیلگران بر این باورند که روند تحولات منطقه ای و عمیق تر شدن شکاف شیعه سنی و همچنین قدرت گرفتن گروه های تندرو در منطقه به گونه ای پیش رفته است که اکنون ریاض بیش از هر زمان دیگری لزوم برقراری روابط نزدیک تر با ایران را درک می کند. از سوی دیگر پس از توافق هسته ای مقدماتی ، امید به توافق هسته ای جامع و از سرگیری روابط ایران و آمریکا بیشتر شده و ریاض نگران است که در نتیجه این روند واشینگتن تصمیم بگیرد عربستان را رها کند.

به هر ترتیب سعود الفیصل ماه گذشته در جریان یک نشست اعلام کرد از وزیر خارجه ایران برای سفر به ریاض دعوت کرده است. او همچنین ابراز امیدواری کرد که گفت و گوی طرفین به حل اختلافات کمک کند.

العرب به نقل از یک مقام عالی رتبه ایرانی نوشت انتظار می رود گفت و گو ها بین وزرای خارجه ایران و عربستان به زودی آغاز شود. این در حالی است که در چند ماه اخیر مذاکراتی در سطوح پایین تر بین مقامات تهران و ریاض در جریان بوده است.

با این وجود این مقام آگاه در مورد اینکه این نشست بتواند به حل اختلافات دو کشور در خصوص موضوعات کلیدی کمک کند، ابراز تردید کرد. تهران و ریاض همچنان در مورد سوریه دچار اختلاف نظر هستند و نگاه آنها نیز به تحولات منطقه ای متفاوت است. به گفته این مقام ایرانی، تهران از ریاض خواسته است که دستور کار خود را برای مذاکرات پیشنهادی ارایه کند.

وی افزود: این مذاکرات باید روی مساله یمن، تحولات عراق و همچنین سوریه متمرکز باشد و امیدواریم که این موضوعات بتواند به اعتمادسازی بین دو کشور کمک کند.

بدر المطوع، تحلیلگر سعودی ابراز امیدواری می کند که ایران پیشنهاد عربستان را جدی بگیرد و به ایجاد صلح و ثبات در منطقه کمک کند. او می گوید عربستان به دنبال رابطه بهتر با ایران است.

این در حالی است که مقام ایرانی که العرب از او نقل می کند تاکید دارد که تهران و ریاض باید در مورد پرونده سوریه همکاری کنند تا از سرایت تروریست به کشورهای همسایه مانند اردن، لبنان، عراق و عربستان سعودی جلوگیری کنند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10