رئیس جمهور آرژانتین از توافق آمیا پا پس کشید

دیپلماسی ایرانی: 19 سال پس از حادثه تروریستی مرکز همیاری یهودیان در بوینس آیرس آرژانتین(آمیا)، وزرای خارجه ایران و آرژانتین تفاهم کردند با تشکیل یک کمیته مشترک حقیقت یاب به بررسی این موضوع بپردازند. این تفاهمنامه در بهمن ماه سال گذشته نیز به تصویب مجلس آرژانتین رسد اما مراحل و فرایند قانونی تصویب آن در مجلس ایران طی نشد و اکنون نیز رئیس جمهور آرژانتین می گوید از این توافق صرفنظر کرده است.

کریستینا فرناندز دوکیرشنر، با اعلام این موضع موسسه های یهودی و گروه های سیاسی مخالف را به چالش کشید. آنها پیش از این از توافق آرژانتین با ایران برای تشکیل کمیته حقیقت یاب انتقاد کرده بودند. به گزارش جی تی ای از بوینس آیرس، فرناندز به قانونگذاران گفت، او و هکتور تیمرمن، وزیر خارجه اش در دفتر رئیس جمهور با رهبران مرکز یهودی آمیا ملاقات کردند و به آنها گفتند که یک پیشنهاد جایگزین روی میز بگذارند. پیشنهادی که با گزینه تشکیل کمیته حقیقت یاب متفاوت باشد اما در عین حال در چارچوب قوانین بین الملل باشد.

رئیس جمهور آرژانتین ادامه داد: اکنون تصمیم من بر این است که توافق با ایران را متوقف کنم و هر آنچه را که آنها پیشنهاد می دهند، بپذیرم. وی ادامه داد: خاطره، حقیقت و عدالت تنها نباید یک شعار باشد. رهبران مرکز یهودیان نیز می گویند در حال بررسی جایگزین ها هستند اما نخست باید یادداشت تفاهمی که با ایران به امضاء رسیده، لغو شود.

بمبگذاری آمیا در سال 1994 (27 تیر1373)انجام شد که 85 کشته و 300 زخمی بر جای گذاشت. پس از این بمبگذاری ادعاهایی در مورد ارتباط ایران و حزب الله و نقش جمهوری اسلامی ایران در این بمبگذاری مطرح شد که تهران تمامی آنها را تکذیب کرد. مقامات تهران می گویند تا کنون هیچ مدرکی دال بر دخالت جمهوری اسلامی ایران در این بمبگذاری ارایه نشده است و آن را یک توطئه سیاسی توصیف کرده است. با این حال در مارس ۲۰۰۷ و پس از مدت تقریباً سیزده سال از انفجار، دادستانی کل آرژانتین درخواست صدور حکم جلب 9 ایرانی توسط پلیس بین الملل را صادر کرد و اینترپل هم برای شش تن از این فراد حکم جلب بین المللی صادر کرد.

با این وجود در ژانویه سال 2013 دو طرف در مورد تشکیل کمیته حقیقت یاب به تفاهم رسیدند. بر اساس این توافقنامه آرژانتین می توانست 5 نفر را برای پرسش از مقام های ایرانی به تهران اعزام کند. از سوی دیگر اعضای این کمیته حقیقت یاب نباید در هیچ یک از دو کشور ساکن می بودند. اما آمریکا و گروه های اسرائیلی از این توافق انتقاد کردند.

آلبرتو نیسمان که رسیدگی به پرونده انفجار ساختمان آمیا را بر عهده دارد، از یک قاضی فدرال خواست تا توافق همکاری با ایران برای بررسی مشترک این حادثه را مغایر با قانون اساسی اعلام کند. اسرائیل و گروه های یهودی در سراسر جهان این توافق را محکوم کردند و آن را یک پیروزی دیپلماتیک برای ایران دانستند.

رئیس جمهور آرژانتین پیش تر گفته بود که این توافق "سرانجام به آرژانتین این امکان را می دهد که از متهمانی که  برای آن ها دستور بازداشت صادر شده، بازجویی به عمل آورد. اما او اکنون این تفاهم نامه را یکجانبه لغو کرده است.

گفتنی است در تاریخ آرژانتین، رسیدگی به هیچ پرونده قضایی به اندازه پرونده انفجار آمیا به طول نینجامیده است. تاکنون بیش از یک هزار و دویست نفر برای ادای شهادت در مورد این پرونده به دادگاه احضار شده اند. همچنین از جمله مشکلات این پرونده این است که شخص انتحاری مورد ادعا در این بمبگذاری تا کنون شناسایی نشده است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10