تهران از دو سال پیش برای رفع ابهامات آمادگی داشت

دیپلماسی ایرانی: دولت باراک اوباما از ایران خواسته به عنوان شرطی برای امضاء توافقنامه جامع هسته ای نگرانی های قبلی و کنونی در مورد احتمال ماهیت نظامی برنامه های هسته ای خود را حل کند. مقامات دولتی می گویند ایران باید آژانس بین المللی انرژی اتمی را در مورد ادعاهای مطرح در خصوص فعالیت های هسته ای محرمانه اش مجاب کند.

اما سابقه مذاکرات بین ایران و آژانس نشان می دهد که تهران در دو سال گذشته برای ارایه اطلاعاتی در زمینه فعالیت های هسته ای مورد تردیداش آمادگی داشته و مشکل اصلی اینجا بوده که آژانس از تقسیم اسناد خود با ایران خودداری می کند. اسنادی که گفته می شود مبنای ادعاهای آژانس در مورد ماهیت تردید آمیز فعالیت های هسته ای ایران را تشکیل می دهد.

مانع اصلی برای ارایه چنین اطلاعاتی در واقع سیاست آمریکاست که از به اشتراک گذاشتن اسناد و اطلاعاتی که مبنای برخی ادعاهاست، پرهیز دارد.علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران ماه گذشته خاطرنشان کرد که نخست باید مبنای هر یک از ادعاهای مطرح در مورد ماهیت برنامه های هسته ای ایران به اثبات برسد و سپس ایران آماده خواهد بود که در مورد آنها با آژانس وارد گفت و گو شود.

این در حالی است که نه آژانس بین المللی انرژی اتمی و نه ایالات متحده به طور علنی به این اظهارات صالحی واکنش نشان نداده اند.برنادت میهان، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در پاسخ به اینترپرس سرویس نیز گفت مقامات شورای امنیت ملی آمریکا در مورد درخواست ایران برای دسترسی به این اسناد و اطلاعات نظری ندارند. سخنگوی آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز در این زمینه پاسخگو نبود.

اما متن پیش نویس توافقنامه ای در که در 20 فوریه 2012 بین ایران و آژانس مورد مذاکره قرار گرفته حاکی از آن است که تنها اختلاف بین دو طرف بر سر این است که تهران می خواهد به اسنادی که آژانس می گوید مبنای ادعاهای اش است، دسترسی داشته باشد.

در متن این پیش نویس که بعدا روی وب سایت انجمن کنترل تسلیحاتی منتشر شد، کاستی ها و موارد افزوده شده به پیشنهاد اصلی آژانس مشهود است. این متن از ایران می خواهد برآورد تکنیکی جامعی را در مورد شش محور ارایه کند که شامل 12 اتهام است. یکی از محورهای حذف شده از این فهرست ساختار مدیریتی و فعالیت هایی است که ربطی به ادعای نظامی بودن برنامه های هسته ای ندارند. همچنین دو طرف توافق کردند که آژانس توضیحات طبقه بندی شده ای را در مورد نگرانی های خود ارایه کند. اما در زمینه دسترسی ایران به اسناد و اطلاعات آژانس توافقی انجام نشد و آژانس گفت تنها اطلاعاتی را به ایران می دهد که امکان اش وجود داشته باشد.

اولویت نخست انی فهرست پارچین بود که ادعای انجام آزمایش های هسته ای در آن مطرح شده است. در گزارش نوامبر 2011 آژانس، به سایت نظامی پارچین در جنوب شرق ایران به عنوان یکی از موارد نگران کننده اشاره شده است.

محمد البرادعی، مدیر کل سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی در کتاب خاطرات خود به این نکته اشاره می کند که برخی اطلاعات مربوط به برنامه های هسته ای مورد تردید ایران به کمک اسرائیل جمع آوری شده است.

این در شرایطی است که مقامات تهران تاکید دارند باید به این اسناد دسترسی داشته باشند .اما آژانس می گوید فاش کردن منابع اطلاعاتی اش در تضاد با اصول و خط مشی این سازمان بین المللی قرار دارد. یک مقام سابق آژانس در این زمینه گفت که ایالات متحده تنها اجازه دسترسی محدود به برخی اسناد را ارایه کرده که از طریق پاورپوینت نمایش داده می شوند. اما به طور کلی موضع آژانس این است که نمی تواند منابع اطلاعاتی خود را برای ایران فاش کند.

یک مقام آگاه گفت: حدود 100 برگ سند از سوی آمریکا به آژانس داده شده تا با ایران به اشتراک گذاشته شود اما هیچ کدام از آنها اسنادی نیست که در گزارش به آنها اشاره شده است.

اسناد ویکیلیکس نیز حاکی از آن است که سیاست آمریکا برای جلوگیری از دسترسی ایران به این اسناد همواره در دولت باراک اوباما ادامه داشته است.

اولی هاینونن، بازرس سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی می گوید: هیچ یک از اسنادی که در آن ایران به انجام فعالیت های هسته ای نظامی متهم شده نمی تواند در اختیار تهران قرار بگیرد، چرا که جمهوری اسلامی ایران همواره این موضع را تکرار خواهد کرد که این اسناد ساختگی است.

منبع: آنتی وار / تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10