بحران سوریه از تنوع بازیگران رنج میبرد
نقش تشریفاتی ژنو 2
نصرت الله تاجیک سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در اردن در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی تاکید می کند که اتخاذ روشهای پیشرفته تقویت همکاریهای منطقه ای و نقش پذیری مسئولانه همه کشورها بدون افتادن در کش و قوس تعارضات سیاسی و جلوگیری از اتخاذ سیاست های مستقل هر یک از بازیگران منطقه ای می تواند به پایان دادن به بحران سوریه کمک کند
دیپلماسی ایرانی : صحنه معادله قدرت در سوریه پر از اختلافات داخلی و خارجی است که نه تنها حل نشده بلکه اراده و انگیزه ائی برای حل آن هم نیست. دولت در گیر جنگ داخلی با تروریسم وارداتی، سازمانهای مدنی شکل و قوام نیافته، فضای عمومی سیاسی- اجتماعی کشور تحت تاثیر جنگ، کشتار و تروریسم، احزاب و سازمانهای اجتماعی شکست خورده و اراده نیروهای خارجی و کشورهای دخیل انتقام گیری و به زمین زدن حکومت سوریه است. اما رنجی که سوریه میبرد از تنوع در اقوام و بافت جمعیتی، تنوع در راهبرد و اهداف کشورهای دخیل در بحران سوریه، عدم وحدت و تنوع در اهداف مخالفین دولت سوریه از سیاسی تا گروههای مسلح و جنگجوی خارجی، تنوع در مبارزین وارداتی، تنوع در نگاه به اینده سوریه، تنوع در شکل دهی اینده ائی مطلوب است. در چنین فضائی حتی اگر برای رعایت ظاهر هم که شده چنانچه اجلاس ژنو 2 که در جریان است مصوباتی کلی همچون ژنو 1 داشته باشد، به نظر می رسد هیچ قدرت و اراده ائی برای اجرای آن مصوبات احتمالی در آینده وجود نخواهد داشت.
جای شک نیست که وضعیت اسفبار سوریه و مردم آن که بهای جنگ نیابتی داخلی را باید بپردازند متوجه دولت آمریکاست. این دولت در پرتو سیاست بهم زدن توازن منطقه ائی به نفع رژیم صهیونیستی و مدیریت خیزش و حرکت ازادیخواهانه مردم منطقه از طریق همپیمانان منطقه ائی اش همچون عربستان، ترکیه و قطر زیر ساختهای سوریه را نابود کرده است بطوریکه طبق آمارهای سازمان ملل سوریه با رشد پنج درصدی مدت سی سال نیاز دارد تا به وضعیت قبل از این درگیریها برسد. در پرتو سیاست غلط آمریکا و همپیمانانش بخوبی اشکار شده که نتیجه حمایت آنان از راه اندازی جنگهای نیابتی رشد افراطی گرائی در جهان است که در پرتو از بین بردن قدرت دولت سوریه در منطقه در حال شکلگیری است.
متاسفانه در صحنه داخلی سوریه هم درک متقابل و تفاهم کم است و هم قدرت خارجی منافعی در عدم وصول به مصالحه دارد. در حالیکه عربستان به صراحت به دنبال سرنگونی اسد است و هزینه های کلان مالی و معنوی و سرمایه گذاری سیاسی میکند از طرف دیگر اهداف نیروهای خارجی غیر شفاف و در جهت ایجاد ساختاری ضعیف شده در این کشور و از بین بردن توازن و تعادل منطقه ائی است. برای عدم پرداخت مابه ازای سیاستهای غلط آمریکا در سوریه از طریق دوستان منطقه ائی اش نقش تشریفاتی ژنو 2 بر نقش کارکردی آن برتری یافته است. لذا سازمان ملل نیز در صدد برگزاری اجلاسی است بدون محتوا و دستور کار مشخصی که از قبل زمینه های نیل به تصمیمات معینی را هدف گیری کرده باشد و در آن زمینه ها فعالیت سیاسی لازم را برای وصول به تفاهم صورت داده باشد.
اما مشکل اصلی در منطقه سیاست آمریکاست که این کشور باید در سه مقوله در زمینه سیاست خاورمیانه ائی خود تجدید نظر کند: 1- در سیاست امنیتی و نظامی کردن پدیدههای سیاسی اجتماعی منطقه، 2- در روش سنتی خود در نگرش و برخورد با مسائل منطقه ای از طریق بهم زدن توازن و تعادل منطقه و اجماع سیاسی و 3- اتکای صرف روی همپیمانان منطقه ائی خود که دارای پتانسیل سیاست خارجی گسترده ائی نیستند،. اتخاذ روشهای پیشرفته تقویت همکاریهای منطقه ائی و نقش پذیری مسئولانه همه کشورها بدون افتادن در کش و قوس تعارضات سیاسی و جلوگیری از اتخاذ سیاست های مستقل هر یک از بازیگران منطقه ای میتواند اثرات سازنده تری در روابط بین الملل و تامین اجماع سیاسی پایدار برای حل بحرانهای منطقه ائی داشته باشد. هر راهی جز توجه به این توصیه باعث طولانی تر و پر هزینه تر شدن مشکلات و بحرانهای منطقه ائی میشود. مگر آنکه غرب و امریکا در طولانی شدن آن و پر هزینه کردن این بحران برای دولت و مردم سوریه نفعی داشته باشند!
نظر شما :