حکومت سوریه به ارتکاب جرایم جنگی متهم شد
سه حقوقدان بین المللی در گزارش مشترکی حکومت سوریه را به ارتکاب جرایم جنگی و جنایت علیه بشریت متهم کرده اند.
این گزارش توسط سر دزموند دی سیلوا، دادستان ارشد دادگاه بین المللی رسیدگی به جنایات جنگی در سیرالئون، سر جفری نایس، دادستان ارشد دادگاه رسیدگی به جنایات جنگی اسلوبودان میلوسویچ، رئیس جمهوری سابق یوگوسلاوی، و دیوید کرین، دادستان پرونده چارلز تیلور، رئیس جمهوری سابق لیبریا در دادگاه ویژه سیرالئون تهیه شده و بخش هایی از آن در روز سه شنبه، ١ بهمن (٢١ ژانویه) انتشار یافته است.
گزارش این سه حقوقدان، که روزنامه بریتانیایی گاردین و شبکه تلویزیونی سی ان ان آمریکا به آن دسترسی داشته اند، بر مبنای اظهارات و شواهدی تهیه شده است از طریق یک عضو دژبانی ارتش سوریه در اختیار آنان قرار گرفته است. این فرد، که اخیرا به خارج گریخته، به طور مخفیانه با گروه های مخالف ارتباط داشته در طول خدمت به عنوان عکاس دژیابی، به جمع آوری اسناد و مدارک برای آنان مبادرت کرده است.
در این گزارش آمده است که فرد مزبور، که از او با نام مستعار قیصر نام برده شده، مامور تهیه عکس از کسانی بوده که در بازداشت درگذشته بودند و توانسته مقادیری عکس و همچنین تعدادی حافظه جانبی (مموری استیک) شامل اسناد و مدارک رسمی را در اختیار رابط خود در گروه های مخالف حکومت سوریه قرار دهد و این اسناد توسط سه حقوقدان بین المللی بررسی شده است.
گزارش مورد نظر به سفارش یک موسسه حقوقی بریتانیایی به نمایندگی از سوی دولت قطر در ۳۱ صفحه تدوین شده و قرار است محتوای آن در اختیار سازمان ملل و گروه های ببن المللی مدافع حقوق بشر قرار گیرد.
براساس این گزارش، اجساد بازداشتیانی که به هر نحو کشته می شدند همراه با یک پزشک و یک مامور قضایی به بیمارستان های نظامی انتقال می یافته و وظیفه قیصر در این میان، گرفتن عکس از اجساد بوده است. وی گفته است که در بعضی روزها تا پنجاه جنازه را عکسبرداری می کرده و برای هر جنازه هم مجبور بوده است از ۱۵ تا ۳۰ دقیقه وقت صرف کند.
دلیل گرفتن عکس از اجساد این بوده است که براساس آن، جواز دفن صادر می شد بدون اینکه جسد توسط اعضای خانواده فرد مشاهده شود و علاوه بر آن، مدرک اجرای دستور قتل این افراد در اختیار مقامات بالاتر قرار می گرفته است.
به خانواده های قربانیان گفته می شد که این افراد هنگام بازداشت، در اثر "ایست قلبی" یا "مشکلات تنفسی" جان خود را از دست داده اند و به همین دلیل هم، اجساد از بازداشتگاه به بیمارستان منتقل می شد تا نشان دهد مرگ در بیمارستان روی داده است. اجساد معمولا در مناطق روستایی دفن می شده است.
در تهیه این گزارش، سه متخصص تحقیقات جنایی و امور پزشکی قانونی به بررسی حدود پنجاه هزار تصویر مربوط به حدود یازده هزار تن از بازداشت شدگانی پرداختند که هنگام حبس جان خود را از دست داده اند. به گفته نویسندگان گزارش، نتیجه گیری این سه متخصص "در مجموع، نشان می دهد که تعداد قابل توجهی از این افراد هنگام مرگ دچار لاغری مفرط بودند و در مورد تعدادی از آنان، قبل از مرگ دستشان بسته بود یا به شدت با جسمی مانند ترکه مضروب شده بودند."
به گفته این سه دادستان سابق محاکم بین المللی، شیوه های فراوانی وجود دارد که می توان افراد را به قتل رساند بی آنکه آثار بیرونی چندانی بر بدنشان دیده شود اما شواهدی که در مورد این گروه از قربانیان به دست آمده "شفاف و قانع کننده است و می تواند به عنوان دلایل محکمه پسند مربوط به وقوع شکنجه و قتل سیستماتیک بازداشت شدگان توسط ماموران، در هر دادگاهی مورد استناد قرار گیرد."
پیگیری قضایی
روزنامه گاردین به نقل از دزموند دی سیلوا، یکی از سه نویسنده گزارش، نوشته است که "شواهد به دست آمده حاکی از کشتار در مقیاس صنعتی است." وی افزوده است که "این شواهد از نوعی است که پیش از این در اختیار نبوده و براساس آنها می توان دادخواستی محکم علیه مرتکبان این جنایات تهیه کرد."
رسیدگی بین المللی به اتهام جنایت علیه بشریت توسط بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه و برخی دیگر از مقامات حکومت آن کشور به دلیل اینکه سوریه پیمان عضویت در دادگاه کیفری بین المللی را امضا نکرده به طور مستقیم قابل پیگیری نیست. تنها راه برای پیگیری چنین پرونده ای، ارجاع آن از سوی شورای امنیت سازمان ملل به دادگاه کیفری بین المللی است که با توجه به حق وتوی روسیه به عنوان حامی حکومت سوریه، امکان صدور چنین مصوبه ای از سوی شورا در حال حاضر وجود ندارد.
شبه نظامیان اسلامگرای افراطی نیز به نقض فاحش حقوق بشر و ارتکاب جرایم جنگی متهم شده اند
همچنین، تهیه کنندگان این گزارش تاکید داشته اند که اگرچه شواهد موجود حاکی از وقوع جنایت علیه بشریت در سوریه است، اما نمی توان نتیجه قطعی گرفت که این جنایات به دستور و اطلاع رئیس کشور صورت گرفته هر چند قتل سازمان یافته بازداشتیان نشان می دهد که نهادهایی در دولت از این وضعیت آگاهی و بر آن نظارت داشته اند.
به گفته دیوید کرین، یکی از تهیه کنندگان این گزارش، شواهد موجود نشان می دهد که سرنوشت دست کم یازده هزار تن از "مفقود شدگان" اعتراضات سوریه چه بوده است." وی افزوده است که شواهد به دست آمده از نوعی است که هر دادستانی در پی آن است زیرا علاوه بر تصاویر موجود، مدارک رسمی دولتی را نیز شامل می شود.
به نوشته روزنامه گاردین، یک مقام آمریکایی در مورد این گزارش گفته است که ایالات متحده، همراه با سایر کشورهای جهان، از دیدن این تصاویر تکان خورده و "به شدیدترین وجه اقدامات رژیم سوریه را محکوم می کند و خواستار آن است که با زندانیان بر اساس موازین شناخته شده بین المللی رفتار شود." وی گفته است که رژیم سوریه می تواند با عمل به این خواسته، به بهبود جو مذاکرات ژنو و دستیابی به نتایج این اجلاس کمک کند.
همچنین، ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا، گفته است که گزارش اخیر به منزله سند دیگری از "خشونت و بی رحمی رژیم اسد علیه مردم سوریه است و بریتانیا همچنان پیگیر اقدام بین المللی برای حراست از حقوق بشر در سوریه و پیگرد کسانی است که به چنین فجایعی مبادرت کرده اند." هیگ گفته است که این تصاویر، در صورتی که اصالت آنها تایید شده باشد، به منزله کشف بخشی کوچک از "فجایعی است که در سیاهچال های حکومت سوریه روی می دهد."
مقامات دولت سوریه هنوز نسبت به این گزارش واکنشی نشان نداده اند.
اعتراضات سیاسی در سوریه حدود سه سال پیش با درخواست اصلاحات سیاسی و مبارزه با فساد آغاز شد در حالیکه شماری از مخالفان حکومت و همچنین برخی کشورهای غربی، از جمله ایالات متحده، انتظار داشتند بشار اسد به این مطالبات واکنش مثبت نشان دهد. در مقابل، دولت به منظور جلوگیری از ادامه تظاهرات اعتراضی، به اعزام واحد های ارتشی مبادرت کرد که تلفاتی را برجای گذاشت.
در ماه های بعد، گروهی از نظامیان با ترک خدمت، نیرویی به نام ارتش ملی سوریه را تشکیل دادند و گفتند هدف آنان، حفاظت از تظاهرکنندگان در برابر حملات نیروهای دولتی است. بعدها، درگیری بین نیروهای دولتی و مخالفان مسلح به بروز جنگ داخلی در سوریه انجامید که به تدریج، زمینه حضور افراطگرایان اسلامی را نیز در این جنگ فراهم آورد. برخی گزارش ها از رفتار خشونت آمیز شبه نظامیان اسلامگرا با اسیران جنگی و حتی غیرنظامیان و نقض فاحش حقوق بشر توسط این گروه ها حکایت دارد.
جنگ داخلی سوریه تا کنون دست کم یکصد هزار کشته و ویرانی گسترده برجای گذاشته و چند صد هزار تن از مردم سوریه را نیز در داخل و خارج از کشورشان آواره کرده است.
منبع: بی بی سی
نظر شما :