غنی سازی 60 درصدی عملی نخواهد شد

دیپلماسی ایرانی: بر اساس طرحی که بیش از 200 نماینده مجلس آن را امضا کرده اند، در صورت تصویب دولت ملزم می شود سطح غنی سازی اورانیوم را به ۶۰ درصد و در صورت نیاز بالاتر افزایش دهد. بر اساس گزارش خبرگزاری خانه ملت اجرای این طرح به تشدید تحریم ها علیه ایران و یا "نادیده گرفتن حقوق هسته ای جمهوری اسلامی ایران" مشروط شده است. از این رو کارشناسان این اقدام مجلس را مقابله به مثل می دانند. نمایندگان مجلس هدف از ارایه این طرح را کاربرد غنی سازی 60 درصد در کشتی های جنگی و زیر دریایی می دانند. به گفته آنها حجم بالای تجارت دریایی، صادرات نفت ایران از راه های آبی و کاربرد سوخت هسته ای در کشتی ها و زیردریایی های قاره پیما، ایران به غنی سازی ۶۰درصد اورانیوم نیاز دارد. حسین سبحانی نیا، نماینده مجلس در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی می گوید: " ایران به غنی سازی ۶۰درصدی نیازی ندارد اما تصویب و تهیه این طرح بهانه ای به دست طرف مقابل می دهد که ایران می تواند اقدام مقابله به مثل داشته باشد." این مقابله به مثل در مقابل طرحی است که ۲۶ سناتور آمریکایی برای تحریم بیشتر صنعت نفت ایران آماده کرده اند. اما اوباما رییس جمهور آمریکا اعلام کرده در صورت تصویب آن را وتو خواهد کرد.  با این همه در طرح ارایه شده از سوی نمایندگان آمده است:" با توجه به محدودیت منابع سوخت های فسیلی و همچنین تولید حجم بسیار بالایی از ماده سولفور در نتیجه استفاده کشتی ها از سوخت فسیلی، حرکت به سمت استفاده از سوخت های پاک مانند سوخت هسته ای ضروری است."

فعلا نیازی به غنی سازی 60 درصد نیست

این طرح در حالی به هیات رییسه مجلس ارایه می شود که اکنون این  پرسش مطرح است که آیا ایران توان غنی سازی اورانیوم به میزان 60 درصد را دارد یا نه؟ حسن بهشتی پور در گفنگو به این پرسش دیپلماسی ایرانی می گوید:  هر کشوری که بتواند اورانیوم را تا 5 درصد غنی سازی کند می تواند به 95 درصد هم برساند. او با بیان اینکه باید چنین میزان غنی سازی برای کشور " به صرفه " باشد می افزاید:" موارد استفاده اورانیوم 60 درصد برای کشتی های جنگی و زیردریایی ها و کشتی هایی است که برای مسافت های بسیار طولانی که نیاز به سوخت اتمی دارند، استفاده می شود و در حال حاضر نیز ایران چنین فناوری را در اختیار ندارد." به گفته او البته  ایران می تواند به راحتی غنی سازی را به میزان 60 درصد انجام دهد.

این تحلیلگر مسایل بین الملل این اقدام مجلس را نیز مقابله به مثل دانسته و می افزاید:" به دلیل تهدیدی که نمایندگان آمریکا در خصوص اعمال تحریم های بیشتر انجام داده اند، نمایندگان مجلس ایران نیز خواسته اند اقدامی مقابله به مثل انجام دهند." وی در پاسخ به این سوال که آیا این طرح با روح توافقنامه در تعارض است یا نه،  می گوید: "نمایندگان تهدید به انجام غنی سازی می کنند و هنوز کار را انجام نداده و نمی خواهند تصویب کنند. نمایندگان تصویب طرح را منوط به تصویب تحریم های جدید علیه ایران دانسته اند." او ادامه می دهد:" در صورت تصویب تحریم های توسط کنگره آمریکا، موضوعیت توافقنامه ژنو از بین می رود.

طرح به منزله اقدام یکجانبه تخریبی نیست

در همین حال دور جدید مذاکرات کارشناسی دو طرف که برای یک روز برنامه ریزی شده بود، از صبح دوشنبه نهم در ژنو آغاز و تا صبح سه شنبه دهم دی ماه ادامه داشت. مذاکراتی که  عباس عراقچی معاون حقوقی وزارت خارجه ان را  مثبت ارزیابی کرده اما از لزوم حل مسایل باقی مانده در سطح مسئولان سیاسی سخن گفته است. اما آیا ارایه چنین طرحی روند مذاکرات را با چالش رو به رو می کند، حسن بهشتی پور بر این باور است که در صورت تصویب این طرح مذاکرات  با چالش مواجه خواهد شد اما قرار نیست این طرح به تصویب برسد. او می گوید:" اقدام مقابله به مثل را نباید به عنوان اقدام یکجانبه برای تخریب در نظر بگیرید." به گفته او احساس نمایندگان مجلس این بوده که ارایه این طرح به روند مذاکرات کمک می کند زیرا به طرف مقابل می گوید که دست ایران خالی نبوده و هر اقدامی که طرف مقابل انجام دهد، ایران نیز می تواند مقابله به مثل کند.

بر اساس توافقنامه ژنو ایران نمی تواند نسل جدید سانتریفیوژ را نصب کند و فقط می تواند از همان نسل در صورت خراب شدن جایگزین کند.این در حالی است که علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی در مصاحبه تلویزیونی از نصب هزار سانتریفیوژ نسل دوم خبر داد. حسن بهشتی پور این میزان سانتریفیوژها را مربوط به گذشته دانسته و می گوید:" توافقنامه اسبق به گذشته نیست. آنها پذیرفته اند که ما 19 هزار سانتریفوژ داریم و تنها نباید P1 و P2 که مربوط به نسل جدید است اضافه شود و اضافه هم نشده است." او ادامه می دهد:" در عین حال آقای صالحی برای نشان دادن حسن نیت ایران بیان کرده گاز هگزوفلوراید تزریق نشده است." این کارشناس مسایل بین الملل در عین حال نصب سانتریفیوژهای نسل سوم و چهارم را تنها به منظور آزمایش دانسته و نصب سانتریفیوژ  به منظور کارهای تحقیقاتی را مخالف توافقنامه ژنو نمی داند.

کارشکنی اسرائیل عامل تعیین زمان اجرای توافقنامه

اولین دور مذاکرات کارشناسی ایران و گروه ۱+۵ در مورد جزئیات توافق ژنو روز ۱۸ آذر به مدت ۴ روز در ژنو برگزار شد، اما هیات اعزامی ایران پیش از رسیدن به نتیجه به تهران بازگشت. پس از آن بار دیگر دو طرف مذاکرات یک روزه خود را در روز دوشنبه نهم دی ماه  آغاز کردند. نکته قابل توجه در این دور از مذاکرات رسیدن به نقطه آغاز اجرایی توافقنامه ژنو است. پیشتر گروه 5+1 ابتدای ژانویه را زمان اجرای توافقنامه اعلام کرده بود اما پس از مدتی به دلیل سال نو میلادی و همچنین برگزاری نشست وزرای خارجی اتحادیه اروپا این تاریخ لغو شده و تا کنون نیز مشخص نشده است. گرچه در این باره گمانه زنی هایی مبنی بر تاریخ 20 یا 25 ژانویه برای اجرای توافقنامه مطرح شده اما هیچ کدام تایید نشده است. برخی از ناظران گفته بودند که یکی از مهمترین مسائل مورد اختلاف دو طرف، زمانبندی و تقدم و تاخر اقداماتی است که هرکدام باید در چارچوب توافق ژنو به اجرا بگذارد. بعیدی نژاد مسئول تیم کارشناسی مذاکره کنده نیز در گفت وگو با ایسنا بیان کرده بود:" قرار شده است که اجرای توافق به طور کامل برای هر دو طرف در یک روز و به طور یکسان و متوازن آغاز شود. او از احتمال اجرای توافق از "دهه سوم ژانویه" یعنی بیست و چند روز دیگر خبر داد. با این همه حسن بهشتی پور علت تاخیر در زمان اجرای توافقنامه را کارشکنی های رژیم صهیونیستی می داند. او می گوید:" اسرائیل از همه توانش برای جلوگیری از برنامه اقدام ژنو استفاده می کند زیرا او پیشتر نتوانسته بود جلوی امضای توافقنامه را بگیرد." او در عین حال بر خی " زیاده خواهی های " کشورهای مذاکره کننده در خصوص مواردی که خارج از توافقنامه است را از دیگر عوامل تاخیر در زمان اجرا می داند.  به گفته این کارشناس مسایل بین الملل مذاکرات کارشناسی بسیار حساس و پیچیده است که باید از نظر مذاکرات جانبی در سطح وزرای خارجی تقویت شود.